له برلین څخه نږدې ۹۰ کیلومتره لیري د المان په ختیځ کې د کوتبس ښار چارواکو دویچه ویله ته وویل چې که څه هم د هیواد د نورو برخو په پرتله په کې د استوګنې مسئله کمه ده. هغو زیاته کړې ده چې د پناه غوښتونکو د ځایولو له پاره ډير ځای نه لري.
د مهاجرو له پاره د استوګنې د ځای او اړینو وسایلو برابرول یو اوږدمهاله ډیر لګښت لرونکې پروسه ده. د دغه ښار ویاند وویل چې په کوتبس کې اوکرایني پناه غوښتونکي د سرپناو پر ځای په کورونو کې اوسیږي، په داسې حال کې چې دوی ټول بیا، په کافي اندازه اړین وسایل نه لري.
د کوتبس له پاره تر ټولو لویه ننګونه په ښاري ژوند کې د نویو راتلونکو کسانو ادغامول او په ځانګړي توګه دوی ته د تعلیم او روغتیایې اسانتیاو برابرول دي. د دغه ښار د زده کړې او ادغام د چارو مسئول شټیفني کیګئسوز وویل: «مرکزي حکومت موږ ته د پناه غوښتونکو له پاره د ابتدایي لګښتونو پيسې راکوي، خو دوامداره مصارف نه ورکوي.» هغه وویل چې په ښار کې پناه غوښتونکو ته د مرستې په خاطر د ژباړونکو او پرسونل له کمښت سره مخامخ دي او دا د داوطلبانو د همکارې پورې منحصره وي.
د مهاجرو بار
په فیبرورۍ کې پر اوکراین د روسیې د برید له پيل راهیسې کوتبس له اوکراین څخه المان ته د مهاجرو د راتګ پر مرکز بدل شوی دی. تر اوسه پورې د ثبت شوو نږدې یو میلیون مهاجرو له ډلې څخه اکثره یي له دې ۱۰۰ زره نفوس لرونکي ښار څخه تیر شوي دي.
اړوند: ليندنر د کډوالو له پاره لا زياتې پيسې رد کړې
د دغه ښار د ارقامو پر بنسټ ۱۵۰۰ اوکرایني پناه غوښتونکي په دې ښار کې میشت کړای شوي چې له دې ډلې یو پر دریمه برخه یې ښوونځي ته د تګ عمرونه لري. دا په دې معنی چې د مختلفې تعلیمي کچې، په ژبه د پوهیدو صلاحیت او له جګړې څخه روانې ټکان لیدونکي نږدې ۵۰۰ ماشومان او تنکي ځوانان باید په عاجل ډول د سیمې په ښوونیز سیستم کې جذب کړای شي.
له بوسنيا څخه اروپايي ټولنې ته د مهاجرت له خطرونه ډکه لاره
د پسرلي له پېل راهيسې نه يوازې د مهاجرو شمير چې د بالکان له لارې اروپا ته راځي، د ډېريدو په حال کې دی، بلکې تاوتريخوالي او په کروشيا کې د اروپايي اتحادیې له سرحده د مهاجرو غيرقانوني ستنولو لړۍ هم يو ځل بيا چټکه شوې ده. انځور: Dirk Planert د بوسنيا د لوېديځ د بېهاج ښار په شا او خوا کې په کنډوالو او خيمو کې په زرونه مهاجر اروپايي اتحادیې ته د اخليدو په انتظار دي. دې ځوانانو نارينه وو خپل سفر څو کاله پخوا له پاکستانه پېل کړی دی. اوس څو مياشتې کیږي چې له بوسنيا څخه د وتلو لاره نه لري. د دغه ځوان مهاجر [په انځور کې] د زامي غاښ التهابي شوی. اروپا ترې يوازې د څو کيلومترو په واټن کې ده.
انځور: Dirk Planert/DW له سرحده د تیريدو فصل ته انتظار د پسرلي په شروع کيدو سره هوا ګرمه شوې ده او په ورته وخت کې له سرحده د تیريدو هڅې هم پيلیږي. دغه ځوان تر اوسه تر شلو ډېر ځله اروپايي اتحادیې ته د داخليدو هڅه کړې ده. خو هغه هر ځل د اروپايي ټولنې د پوليسو له خوا نيول شوی او په غير قانوني توګه بيرته بوسنيا ته استول شوی دی. جامې او د شا بکس یې د يوې مرستندويه ټولنې له خوا ترلاسه کړې دي.
انځور: Dirk Planert/DW دمګړۍ د ليپا په مهاجر کمپ کې چې د استوګنې له سيمې شل کيلومتره لېرې پروت دی، د ۲۰۰ او ۳۰۰ په منځ کې نارينه ژوند کوي. زياترو مهاجرو د دې دوو نارينو په څېر، د ځان له پاره پخپله د ښار په شا او خوا يا ځنګله کې سرپناه برابره کړې ده. دا ځای سرحد ته ډېر نزدې دی. د ښځو، ماشومانو او کورنيو له پاره په ښار کې دننه يو کوچنی کمپ شتون لري.
انځور: Dirk Planert/DW د بوسنیا په لوېدیځ کې انساني بحران تر اوسه لا پای ته نه دی رسیدلی خو کنترول شوی دی. ډېر مهاجرو اوس ځانونه خپلو هدفونو يعني آلمان، فرانیسې او يا ايټاليا ته رسولي دي. په تيرو مياشتو کې د ژمي سړی هوا له پولې څخه تيريدل ناشوني کړي ول. ډېرو مهاجرو د سارايوو او صربستان په کمپونو کې د پسرلي انتظار کړی دی.
انځور: Dirk Planert/DW د مرستندويه ټولنو او رضاکارانو مرسته له کلونو راهيسې په دې سيمو کې مهاجرو ته د رسېدګۍ او د هغوی د اړتيا د پوره کولو مسئوليت سيمه ایزو مرستندويه ټولنو او همدا راز له آلمان، اتریش، سويس او ايتاليا څخه رضاکارانو پر غاړه اخيستي دی. د «اس او اس – بیهاج» سازمان په ۲۰۱۵م کال کې د مهاجرو د بحران د اوج پر وخت جوړ شوی. دا ټولنه د مرستې رسولو له پاره بودجه د « Aachener Netzwerk» سازمان له خوا ترلاسه کوي.
انځور: Dirk Planert/DW مهاجرو ته د اړينو توکو رسول اندي جهيک د «اس او اس بېهاج» د مرستندويه ټولنې غړی دی. نوموړی هغه کنډوالې او کورونه چې مهاجر ترې د اروپا د سرحد پر لور د سفر په ترڅ کې په ځنګلونو کې د سرپناو په توګه کار اخلي، ښې پيژنی. هغه د خپل جيپ موټر سره سفر کوي او مهاجرو ته خواړه، جامې، اوبه او د رڼا وسایل رسوي.
انځور: Dirk Planert/DW اندي ۲۲ کلن دی او د «اس او اس بېهاج» ټولنې يو روزل شوی مرسته کوونکی دی. دی او نور همکاران یې د بوسنیا په لوېديځ کې د مهاجرو د ټپونو درملنه او د هغوی نورو روغتيايي ستونزو ته رسېدګي کوي. د بيړنيو پېښو له پاره هغوی يو امبولانس هم لري چې د آلمان د « Lautlos» په نوم خيريه موسسې له خوا یې ترلاسه کړی دی.
انځور: Dirk Planert/DW د سهار پر څلورو بجو لومړۍ بيړنۍ پېښه د کرواشيا سرحد ته څېرمه د ليپا د کمپ کارکوونکو تماس نيولی دی چې دوه نارينه د چړو په بريد کې ټپيان شوي دي چې د يوه حالت د اندیښنې وړ دی. دوې دقيقې وروسته د اس او اس بېهاج ټولنې ډله د پېښې ځای ته روانيږي. د يوه ټپي ژوند چې د بدن په پاسنۍ برخه کې یې د چړې ضربه ليدلې، په خطر کې دی.
انځور: Dirk Planert/DW د روغتون عاجله برخه مرسته کوي د دويم ټپي زخمونه روغتون ته پر لاره تداوي کيږي. خو د سخت ټپي شوي کس ژوند يوازې په روغتون کې تر بيړنۍ ترملنې وورسته ژغورل کيدای شي. ډېر مهاجرين د تاوتريخوالي له ويرې نه غواړي د ليپا کمپ ته ولاړ شي. هغوی وایي چې د دغه کمپ د کټارو تر شا وهل ټکول د ورځني ژوند برخه ده.
انځور: Dirk Planert/DW د بوسنيا پوليس د دیپورت شويو کسانو اسناد ثبتوي په کرواشيا کې د اروپا د خارجي پولې څخه په څو کيلومترۍ کې، د مهاجرو د پښو نخښې. د بوسنيا سرحدي پولیس هم د خپلو ګزمو پر وخت په منظم ډول د مهاجرو د پلونو د نخښو سره مخ کیږي. هغوی د کروشيا د پوليسو له خوا په غير قانوني توګه د شړل شويو کسانو اسناد ثبتوي او چارواکو ته یې سپاري. دا چې بيا له دغو معلوماتو سره څه کيږي، دوی نه پوهیږي.
انځور: Dirk Planert/DW «زما تراوما، ما نور هم قوي کوي» د بوسنيا پوليس د مريضو يا ټپي مهاجرو د موندنې په صورت کې د اس او اس بېهاج ټولنې ته خبر ور کوي. دا کار په ځانګړي توګه په ژمي کې د مهاجرو ژوند ژغوري. د دې ټولنې مشر زلاتان کواچویچ پخپله هم د جګړې يو قرباني دی. نوموړي د ۱۵ کلنې په عمر د بوسنيا په جګړه کې د يوه لاسي بم په چاودنه کې خپله کيڼه پښه بایللې وه. زلاتان وايي: «زما تراوما ما نور هم قوي کوي.»
انځور: Dirk Planert/DW کوواچويچ ځيني وخت په مهاجرو پسې د لټون له پاره بې پېلوټه الوتکه کاروي. دا په دې معنا ده چې د غرونو په منځ کې په لا ډېره پراخه ساحه کې لټون وکړي. هغه وايي: «موږ هره ورځ په داسې خلکو پسې لټه کوو چې مرستو او رسېدګۍ ته اړتیا لري. د پسرلي په رسېدو سره هغوی يو ځل له سرحده د اوښتو هڅه کوي. ډېری یې نه پوهيږي چې له سرحد څخه د تېريدو هڅه د مرګ او ژوند لوبه کیدلی شي.»
انځور: Dirk Planert/DW
دغه ښار هم د ساختماني زیربناو له کمښت سره مخامخ دی. سیمه ایز چارواکي شکایت کوي چې مرکزي حکومت چې د روان کال په پیل کې د مرستې ژمنه کړې وه، هغه نه ده پوره شوې. د کوتبس د ښاروالۍ ویاند جان ګلوسمین، دویچه ویله ته وویل: «په مجموعي ډول المان ډیر شتمن دی، خو د شتمنۍ ویش یو ډول نه دی.»
په المان کې مهاجرت د هیواد په کچه یوه مسئله ده. د مهاجرو ویش د یوه الګوریتم په اساس ترسره کیږي چې د ایالت نفوس او د مالیاتي عایداتو په پام کې نیولو سره صورت نیسي.
اړوند: اروپا ته پر لاره تر ۵۰۰۰ زره ډېر کسان مړه سوي دي
د کډوالو د مرکزي دفتر په حواله دا په دې معنی چې ګڼ میشته او نسبتاً شتمن لویدیځ ایالت نورد-راین- وستفالن، المان ته د راتلونکو مهاجرو نږدې ۲۱ سنله او ختیځ ایالت براندنبورګ، چیرې چې کوتبس هم موقعیت لري، د ۳ سلنه پناه غوښتونکو بار په اوږو اخلي.
دا کار د کاغذ پر مخ د عملي کیدو وړ دی، خو د کورنیو چارو وزارت په حواله د سپټمبر تر لومړیو پورې، د المان له ۱۶ څخه ۱۲ ایالتونو اطلاع ورکړې ده چې د استوګنې له پاره ګنجایش یي نور مخ پر خلاصیدو دی.
د روانې میاشتې په اویلو کې د کوتبس ښار ځکه د خبرونو په سر لیکونو کې ځای ونیوه چې مسئولینو یي د نورو مهاجرو له منلو څخه انکار وکړ.
خراب وضعیت
د روانې میاشتې په پیل کې د مرکزي حکومت د چارواکو ترمنځ یوه غونډه وشوه چې هدف یي د مخ پر ډیریدونکي تقسیم ختمول و. د کورنیو چارو وزیر نانسي فایئرز د مهاجرو له پاره د لا زیاتو استوګنځایونو برابرولو اعلان وکړ، خو هغې په دې هکله نه هم د بودیجې په ارتباط ارقام وړاندې کړل او نه یي هم د راتلونکو میاشتو له پاره د کوم پلان طرحه وړاندې کړه. تمه کیږي چې دغه جزویات به د نومبر میاشتې په لومړیو کې د مرکزي حکومت تر منځ په یوه بله غونډه کې وړاندې شي.
اړوند: د مسلکي کسانو له پاره په جرمني کي نوي امکانات
که څه هم د اوکراین د جګړې تر پيلیدو وروسته د سیاسي پناه غوښتونکو په راتګ کې کمی راغلی دی، خو د پناه غوښتنلیکونه د تیر کال د همدې مودې په پرتله ډير زیات دي. دا وضعیت د فیبرورۍ په منځ کې د المان حکومت له اټکل سره ډیر توپير لري، په کوم کې چې ویل شوي و: «د مهاجرت هیڅ امکان شتون نه لري».
ولیم ګلوکرافت: ش.ن/ ب.ص
