د ملګرو ملتونو عمومي منشي انتونیو گوتریس د سیمي او افغانستان په مسایلو کي خپل خاص استازی معرفي کړ. د هغه د ویاند په خبره به دغه فرانسوی سیاستمدار د افغانستان شخړي ته د یوه سیاسي حل د پیدا کیدو کوښښ وکړي.
اعلان
دغه خبره د گوتریس ویاند پرون چهارشنبه(د مارچ میاشتي ۱۷ مه) په نیویارک کي وکړه او ویې ویل چي نوی ټاکل سوی خاص استازی، فرانسوی ژا آرنو به د ملګرو ملتونو سازمان د ځانګړي استازي او د افغانستان له پاره د یوناما ماموریت له مشري، کاناډایي دیبورا لاین سره په ګډه فعالیت کوي.
په مسکو کي د سولي کنفرانس
نن پنجشنبه(د مارچ میاشتي ۱۸ مه) په مسکو کي د افغانستان په اړه نړيواله غونډه روانه ده، په کوم کي چي د روسیې حکومت غواړي د خنډونو سره مخامخ د سولي په خبرو کي پرمختګ راولي.
په دغه کنفرانس کي د طالبانو د استازو ترڅنګ د افغانستان د حکومت، امریکا متحده ایالاتو، پاکستان او چین نمایندګان هم برخه لري.
په قطر کي د ۲۰۲۰م کال په فيبرورۍ میاشت کي د امضأ سوي تړون پراساس باید ټول امریکايي ځواکونه د همدې کال د می میاشتي تر اولي نیټې پوري له افغانستان څخه ووځي. په مقابل کي به طالبان له القاعده شبکې سره ارتباط قطع کړي او له افغانستان حکومت سره د سولي مذاکرات پرمخ بیايي.
له ترهګرۍ تر ټولو زيات زيانمن سوي هيوادونه وپېژنئ
له ترهګرۍ څخه زيات زيانمن سوي هيوادونه کوم دي؟ د افتصاد او سولي انستيتيوت په دې تړاو د هيوادونو ليست خپور کړی دی چي تر ټولو زيات دغه هيوادونه ترې زيانمن سوي دي.
انځور: Mohammad Jan Aria/Xinhua/Imago Images
۱۰ مقام ـ فیلیپین
د اقتصاد او سولي انستيتيوت په ۲۰۲۰م کال کي له ترهګرۍ څخه د زيات اغېزمن سوو هيوادونو په هکله يوه څېړنه کړې او نتايج يې د يو ليست په شکل کي خپاره کړي دي. په دغه ليست کي هغه هيوادونه شامل سوي چي له ترهګرۍ زيات زيانمن سوي دي. فيليپين ته له ممکنه ۱۰ نمرو څخه ۷ نمرې ورکړل سوي او پر لسم مقام دی. [منبع: د اقتصاد او سولې انستيتيوت آستراليا]
انځور: Getty Images/AFP/M. Dejeto
۹ ځای ـ د کانګو ديموکراتيک جمهوريت
د کانګو ديموکراتيک جمهوريت له ترهګرۍ څخه د زيانمن سوو هيوادونو په ليست کي ۹ ځای نيولی. د اقتصاد او سولې انستيتيوت د ترهګرۍ په اړونده راپور کي دغه هيواد ته له ممکنه ۱۰ نمرو څخه ۷،۱۷ نمرې ورکړي دي. کانگو د تاوتريخوالي يو اوږد تاريخ لري.
هند بيا د ترهگرۍ په برخه کي تر ډېره له جمو او کشمير سيمي څخه اغېزمني سوی دی. د اقتصاد او سولي انستيتيوت په هغه ليست کي چي له ترهګرۍ څخه د زياتو زيانمن سوو هيوادونو په اړه جوړ سوی دی، هند پکښې پر ۸ ځای دی. په ياد راپور کي هند ته له ممکنه ۱۰ نمرو څخه ۷،۳۵ منفي نمرې ورکړل سوي دي.
انځور: Getty Images/AFP/I. Mukherjee
۷ مقام ـ پاکستان
د افغانستان ګاونډی هيواد پاکستان هم له ترهګرۍ څخه د زيان ليدونکو هيوادونو په ليست کي شامل او پر ۷ مقام دی. دغه هيواد ته ۷،۵۸ منفي نمرې ورکړل سوي دي.
انځور: Reuters/M. Raza
۶ مقام ـ يمن
يمن، نه يوازي دا چي په نړۍ کي يو له بې وزلو هيوادونو څخه دی، بلکي له ترهګرۍ څخه د زيات زيان ليدونکو هيوادونو په ليست کي هم شامل دی. دغه هيواد ۷،۵۸ منفې نمرې لري او په دې توګه ۶ ځای ورکړل سوی دی. له حوثي ياغيانو سره د حکومتي ځواکونو جنگ په دغه هيواد کي لوږه هم حاکمه کړې ده.
انځور: picture-alliance/dpa/Y. Arhab
۵ ـ سوماليا
د ختيځي افريقا دغه هيواد (سوماليا) په نړيواله توګه له ترهګرۍ څخه له زيات زيانمن کېدونکو هيوادونو څخه يو دی. په راپور کي دغه هيواد ته له ممکنه ۱۰ نمرو څخه ۷،۶۴ منفي نمرې ورکړل سوي دي. په دغه هيواد کي ۷۰۰ امريکايي عسکر مېشته دي. هلته د الشباب په نوم وسله واله ډله له زيات وخت راهيسي فعاله ده.
انځور: picture-alliance/AP Photo/F. Abdi Warsameh
۴ ـ سوريه
سوريه له ترهګرۍ څخه د زيات زيان ليدونکو هيوادونو په قطار کي پر څلورم ځای دی. د اقتصاد او سولې انستيتيوت په خپل راپور کي دغه هيواد ته له ممکنه ۱۰ نمرو څخه ۷،۷۷ مفني نمرې ورکړي دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/Anha
۳ ـ نايجيريا
نايجيريا له ترهګرۍ څخه دريم تر ټولو زيات زيانمن سوی هيواد دی. د اقتصاد او سولي انستيتيوت دغه هيواد ته د ۲۰۲۰م کال له پاره له ۱۰ څخه ۸،۳۱ منفي نمرې ورکړي دي.
انځور: picture-alliance/dpa
۲ مقام ـ عراق
تر افغانستان وروسته عراق په ۲۰۲۰م کال کي په ټوله نړۍ کي له ترهګرۍ څخه د زياتو زيانمن سوو هيوادونو په کتار کي دوهم ځای نيول دی. د اقتصاد او سولي په اړونده راپور کي ورته له ۱۰ څخه ۸،۶۸ منفي نمرې ورکړل سوي دي.
انځور: Reuters/G. Tomasevic
۱- افغانستان
افغانستان له ترهگرۍ څخه د زيانمن سوو هيوادونو په ليست کي لومړی سوی دی. دغه هيواد له ترهگرۍ څخه د زيانمن سوو هيوادونو په هغه ليست کي چي د اقتصاد او سولي انستيتيوت له خوا خپور سوی دی، افغانستان يې په سر کي دی. دغه هيواد ته ۹،۵۹ منفي نمرې ورکړل سوي دي.