په مایوت کې لوړپوړي چارواکي، فرانسوا خاویر بیوویل، ځايي تلویزیون مایوت ۱ ته وويل: «زه په یقین سره فکر کوم چې [د مړو شمېر] به په سلهاوو ته او کېدای شي زر او حتی څو زرو ته ورسیږي.»
تر دې وړاندې د فرانسې د کورنیو چارو سرپرست وزیر، برونو رتایو، وويل: «د ټولو قربانیانو شمېرل به ډېره ستونزمنه وي» او په اوسني وضعیت کې د تلفاتو د ارقامو معلومول نشي کېدی.
د چیدو توپان وړمه نیمه شپه مایوت وځاپه، د باد سرعت په ساعت کې څه باندې ۲۰۰ کیلومتره ښودل شوی دی. کورونه، حکومتي ساختمانونه او روغتونونه تخریب شوي دي. د هوايي ډګر او لارو د زیانمنېدو هم ویل شوي او دا چې باد ونې له بېخه ايستلي دي.
د هوا پېژندې ادارې ويلي دي چې چیدو په مایوت ټاپو کې په تېرو څه باندې ۹۰ کلونو کې تر ټولو ځواکمن توپان دی.
د محمد اسماعیل په نوم یوه ځايي اوسیدونکي له پلازمينې مامودزو پر ټيلفون رويټرز خبري آژانس ته وویل: «صادقانه ووایم، موږ یوه تراژيدي تجربه کوو. تاسو داسې احساس کوی لکه د اتمي جګړې وروسته حالت. ما ټوله سیمه محوه شوې ولېده.»
د فرانسې ولسمشر، امانويل مکرون، د مایوت توپان په هکله خپله غمرازي شريکه کړې ده: «زما فکر په مایوت کې د خپلو هېوادوالو سره دی چې تر ټولو سخت ساعتونو ېې تير کړي پاتې شول او ځينو ېې خپل ژوند او هر څه له لاسه ورکړي دي.»
ماکرون د یکشنبې په ورځ پر خپلې اکس پاڼه ولیکل: «د مایوت له وضعیته له نژدې خبريږم. ماهوریایانو ټول هيواد ستاسو سره ولاړ دی... سبا ته نور ملاتړ درسېږي. موږ به نن او همدارنګه سبا هلته یو.»
چارواکي وايي د مجموعي تلفاتو معلومول ستونزمن دي او په عین حال کې د غذا او څښاک اوبو ته د نه لاسرسي اندېښنې موجودې دي.
د فرانسې د کورنیو چارو وزارت يو چارواکي وويل: «د مړو د شمېر په تړاو که ووایم دا ارزونه پېچلې کيږي، ځکه مایوت یو اسلامي خاوره ده چې مړي پکې د ۲۴ ساعتونو په جریان کې خاورو ته سپارل کيږي.»
مایوت له پاریس نژدې ۸۰۰۰ کيلومتره لرې په هند سمندر کې واقع دی. د دغه ټاپو اوسېدونکي د نورو فرانسویانو په پرتله فقیرتره دي چې له لسیزو راهیسې د مافیايي تاوتریخوالو او ټولنیزو ناامنیو سره لاس او ګریوان پاته شوی دی.
د مایوت درې څلورمه برخه اوسیدونکي د فرانسې د فقر تر ليکې لاندې ژوند کوي. دا په داسې حال کې ده چې په دغه سیمه کې د روان کال په سر کې د څښاک اوبو له کمښت سره تشنجونو نور هم زور واخیست.
پر ورته موضوع له آرشیف څخه یو انځوریز البوم:
انځورونه: په اروپا کې له سېلابونو سره مبارزه
پرله پسې اورښتونه، واوره او سېلاب؛ په آلمان، اتريش، پولند، چيک جمهوريت او د منځنۍ اروپا په نورو هيوادونو کې د ژغورنې عمله هڅه کوي چې انسانان وژغوري. څو کسان مړه شوي هم دي.
انځور: Tobias Steinmaurer/dpa/picture allianceرومانيا د شنبې په ورځ د ډېرو اورښتونو له کبله د څلورو کسانو د مړينې خبر ورکړ. د يکشنبې په ورځ د دغه هېواد په جنوب ختيځه سيمه ګالاتی کې نور دوه جسدونه هم وموندل شول. د ژغورنې د عملې په حواله د هېواد ډېرې سيمې اوبو لاندې کړي دي او بايد انسانان ترې خوندي سيمو ته انتقال شوي وای. د یوه کس د لادرکه کیدو خبر هم ورکړل شوی دی.
په کروشيا کې له جمعې ورځې راهېسې د «بورس» په نوم توپان د ګډوډۍ باعث شوی دی. دغه توپان دمګړۍ د منځنۍ او ختیځې اروپا له هېوادونو څخه نيولی تر تورې بحيرې پورې سيمي اغیزمني کړي او په چيک جمهوريت، اتريش، سلواکيا، پولند او رومانيا کې یې زيانونه اړولي دي.
په چېک جمهوريت کې اورښتونه او سېلاب
د چيک جمهوريت په بېشينه سيمه کې د سېلاب د مخنيوي په موخه ګرځنده خنډونه جوړ شوي. د هېواد لومړي وزير پتر فيالا، وويل: «موږ ډېر ناوړه وضعيت ته چمتوالی نيسي.» هغه وویل چې په ځينو سېندونو کې د اوبو کچه دومره لوړه ده چې د احصايو په حواله په زرو کلونو کې يو ځل دومره لوړيږي. کابو په ټول هېواد کې سېلابونه راغلي دي او ډېر کسان لادرکه دي.
د شپږو میاشتو د مودې باران
د کابو ۶۰ زرو کورونو بريښنا قطعه شوې ده. د جمعې په ورځ د جيشلاوا سېند اوبه تر څنډو واوښتې. د ډېرو درنو اورښتونو وړاندوینه شوې: د چېک جمهوريت په ځينو برخو کې د مربع متر ساحې پر سر د ۴۰۰ ليتره اورښت وړاندوینه شوې ده. دا په داسې حال کې ده چې په ټول ۲۰۲۳م کال کې په دغه هېواد کې پر يوه مربع متره ساحه په اوسط ډول ۷۳۲ ليتره اورښت ثبت شوی وو.
د اوبو بهېدو ته لاره خلاصول
د چيک جمهوريت چارواکي د اوبو د يو شمیر بندونو په خلاصولو سره هڅه کوي چې د سېلاب اوبو له پاره ځای پيدا کړي. لکه دلته [په انځور کې] د هېواد په جنوب کې د نوو مليني په بند کې. په ګاونډي هېواد سلواکيا کې هم حکومت په پام کې لري چې د اوبو مخه ځانګړو ساحو ته وګرځوي څو په پلازمينه براتسلاوا کې د سېلاب مخه ونیوله شي.
په پولند کې پرله پسې اورښتونه
د پولند ګلوچولېزي سیمه چې د چيک جمهوريت سره پر پوله پرته ده، باید ۴۰۰ اوسيدونکی خوندي ځايونو ته انتقال شوي وای. له يو شمیر نورو سيمو اوسېدونکي هم تخليه شوي دي.
د پولند په جنوب ختیځ کې په یو شمير سيمو کې وضعيت مخ پر خرابېدو دی. دلته په بريسلاو کې لا وضعيت ښه دی خو له چېک جمهوريت سره پرله په ميدزېګورزه سيمه کې د اوبو يو بند تر څنډو ډک شوی دی. چارواکي وایي چې په دې سيمه کې وضعيت کړکیچن دی او د ژورو ساحو د کليو خلک باید تخليه شي.
آيا دغه پسونه خپله د ژمي ګرمه وړۍ لري؟ د الپ غرونو په ختیځ کې په ځانګړي توګه د اتريش په يو شمیر سيمو کې ډېره واوره شوې ده چې ډېرې سيمې یې له مشکلاتو سره مخامخ کړي دي او ترافيک هم: د اتريش د ريلګاډو دولتي شرکت له سفرونو څخه د صرف نظر سپارښتنه کړې ده.
په اتريش کې هم د سېلاب خطر
چېرې چې واوره لا پرته وي، په سېندونو کې د اوبو کچې د لوړېدو باعث نه کیږي. خو باران بيا ستونزې زيږوي: په دوناو او نيو دوناو کې د اوبو کچه لوړه شوې او په کوچنيو سېندونو او لویو ويالو کې هم. د هېواد په ختيځ کې سړکونه او ودانۍ اوبو لاندې کړي. د اطفایې يو غړی د مرستې رسولو په ترڅ کې مړ شوی دی.
د پلازمينې ويانا شا او خوا سيمه له ناورين سره د مخامخ سيمې په توګه درجه بندي شوې ده. وضعيت په ځانګړي توګه د کمپ او کريمز سېندونو په شا او خوا سيمو کې چې دوناو ته ور بهیږي، خراب دی.
واوره او په سيندونو کې د اوبو لوړه کچه
د آلمان په ځينو برخو کې هم ډېره واوره او باران شوی دی. زاکسن او بایرن ایالتونه په ځانګړي توګه له خطر سره مخامخ دي. د بايرن ايالت په الپ غرونو کې چې د آلمان تر ټولو لوړه څوکه ده، د پنجشنبې په ورځ څو سانتي متره واوره وشوه.
د آلمان د هوا پيژندنې ادارې په الپ ساحه کې د پرله پسې اورښتونو وړاندوېنه کړې ده.
په درېسدن کې هم د سېلاب اندېښنه شته
د آلمان په درېسدن کې پر البه سيند باندې يوه نړېدلي پل اندېښنې راپارولې وې، خو په دې منځ کې یې د ملبې ډېره برخه له سېند څخه راايستل شوې ده. دمګړۍ د دغه ملبې له کبله د اوبو د ډنډ کیدو خطر له منځه تللی دی. د وړاندوينو پر اساس به تر راتلونکې چهار شنبې ورځې پورې په البه سېند کې د اوبو کچه تر اوو مترو لوړه شي. په دې سيند کې د اوبو نورماله کچه دوه متره ده. ګرځنده خنډونه هم بايد ودرول شي.
