د ویتنام دولتي رسنۍ د شنبې په ورځ خبر ورکړ چې په شمال کې د یاګي تیفون ځواکمن توپان کابو ۸۱نیم ترليونه دانګ (۳ اعشاریه ۳۱ ملیارډ ډالر) یا د مخکني اټکل دوه برابره ډېر زیان اړولی دی.
د رويټرز خبري آژانس د رپوټ پر اساس، په دغه توپان کې ۲۹۹ کسان وژل شوي او ۳۴ نور لادرکه دي. سربېره پر دې د ویتنام ستر صنعتي صادراتو بهیر زیانمن شوی، تاسیسات او کارخانې تخریب شوي او په جاري شوو سېلابونو کې کرهڼيزې ځمکو، کورنو او پلونو ته هم زیانونه اوښتي دي.
د ويتنام دولتي خبري آژانس د کرهڼې د وزير، لي مينه هوان، له قوله وويل چې «د ابتدايي اټکل له مخې په مجموع کې د اقتصادي زیان کچه له ۸۱نیم تريليون دانګ څخه زیات دی چې تر ډېره د ځمکې ښوېدنې پېښو او سيلابونو له کبله اوښتي دي.»
هوان له چارواکو وغوښتل چې خلکو سره د تولیداتو له سره پېليدو کې مرسته وکړي او د عرضې او بيې د ټيټې ساتنې په برخه کې ډاډ ورکړي.
د ویتنام پلان وزارت د روانې مياشتې په سر کې په یوه لومړنۍ محاسبه کې د اوښتو زیانونو مقدار ۱ اعشاريه ۶ ملیارډ ډالر اټکل کړی وو. دغې اټکل د ویتنام د چيپونو صنعت ته په سلو کې صفر اعشاریه ۱۵ سلنې ګواښ کړی، هغه صنعت چې سږکال ېې د ۶ اعشاریه ۸ نیولې تر ۷ سلنې پورې د اقتصادي ودې وړاندوينه شوې وه.
یاګي تیفون توپان د روانې ميلادي مياشتې سپتمبر په سر کې پيل شوی دی.
(Reuters)mks/aa/
له آرشیف څخه (05.06.2024):
د نړۍ په بیلابیلو هیوادونو کې اقلیمي بدلون او سیلابونه
د ځمکې تودوخه او د اقلیم بدلون لامل شوي چې د نړۍ په یو شمیر هیوادونو کې پرله پسې بارانونه او شدید سیلابونه راشي. په افغانستان، پاکستان او ایران کې سیلابونو ډېر ځاني او مالي زیانونه اړولي دي.
انځور: Atif Aryan/AFP/Getty Images په وروستیو پېښو کې د افغانستان په مرکزي سیمو کې پرله پسې بارانونو له امله په غور ولایت کې ناڅاپه سېلابونه راوتلي او لږ تر لږه ۵۰ تنه یې وژلي دي.
افغانستان، په زرونو کورنه ويجار شوي
د طالبانو د سیمه ییزو چارواکو په وینا، په دغه سېلاب کې لږ تر لږه دوه زره کورونه ویجاړ شوي او څلور زره نور کورونه ویجاړ شوي دي. شاوخوا دوه زره دوکانونه هم زیانمن شوي دي. ګڼ کسان ټپیان او یو شمیر نادرکه دي. دغو سیلابونو څارویو ته هم زیان اړولی دی.
افغانستان، شمال کې ناڅاپه سېلابونه
تېره اوونۍ د سختو بارانونو له کبله د افغانستان په شمال کې هم ناڅاپه سېلابونو راووتل. دغو سيلابونو کلي ویجاړ کړل، ۳۱۵ کسان یې ووژل او تر ۱۶۰۰ ډېر یې ټپیان کړل.
د جرمني په زارلنډ ایالت کې د سختو بارانونو له امله سیلابونه راغلي چې د چارواکو په وینا په تېرو ۳۰ کلونو کې بې ساري وو.
آلمان، له سختو بارانونو خبرداری
چارواکو او د جرمني د هوا پېژندنې ادارې څو ورځې وړاندې د دې سخت باران په اړه خبرداری ورکړی و او له خلکو یې غوښتي وو چې چمتوالی ونیسي. د سیلابونو د مخنیوي لپاره ډیری تدابیر نیول شوي.
د آلمان د خبري آژانسونو د رپوټ له مخې د آلمان په گاونډي هیواد بلجیم کې هم سیلابونو د ترافیکو په گډون د عامه خدمتونو په برخه کې ګډوډي رامنځ ته کړې ده.
په هالنډ کې، هم سیلابونه لامل شوي چې د اور وژنې او ژغورنې ځواکونه چمتووالی ونیسي.دغه هیواد سمندر ته د نږدې کیدو له امله د سیلابونو له دوامداره خطر سره مخ دی.
برازیل، په زرونو انسانان بې کوره شوي
په برازیل کې د سختو بارانونو له امله زرګونه کسان بې کوره شوي، ۱۲۶ تنه مړه، ۷۵۶ تنه ټپیان او ۱۴۱ تنه لادرکه شوي دي.
برازیل، د ريوگرانډه دوسول ايالت
د ریو ګرانډه دو سول په ایالت کې سیلابونه لامل شوی چې ۱.۴ میلیونه خلک بیړنیو مرستو ته اړتیا پیدا کړي.
د ایران شمال ختیځ هم د سختو بارانونو او ناڅاپه سیلابونو له امله اغیزمن شوی دی. په مشهد کې چارواکو د سېلاب د راوتلو خبره کړې او ویلي یې دي چې وضعیت تر کنټرول لاندې دی. خو خلک شکايت کوي او وايي چې سېلاب ډېر زيانونه اړولي دي.
په تېرو دوو اوونيو کې پاکستان کې موسمي بارانونو او سېلابونو سخت زيانونه اړولي دي. د اپریل په میاشت کې چې په دغه هیواد کې په تیرو ۶۰ کلونو کې تر ټولو باراني میاشت وه، لږ تر لږه ۱۴۴ کسان ووژل شول
دغه راز ، د فرانسې په شمال ختیځ موسیل سیمه کې له سختو بارانونو وروسته د سیند د سطحې د لوړیدو له امله د سیلاب خبرداری ورکړل شوی دی. کارپوهان وايي چې د اقلیم بدلون به په ټوله نړۍ کې د سیلابونو شمیر او شدت زیات کړي.
