آلماني وسلې د شخړو اور ته لمن وهي
۱۳۹۹ دی ۱۴, یکشنبه
په ۲۰۱۹م کال کې د آلمان د وسلو صادرات په بی ساري توګه لوړ شول. که څه هم د آلمان د وسلو پلور په ۲۰۲۰م کال کې تر هغې د یوه کال مخې په پرتله را کم شوي وو، خو دغه هیواد د منځني ختیځ پر هیوادونو تر یوه میلیارد یورو هم ډیرې وسلې پلورلي دي.
د آلمان خبري آژانس د یکشبنبې په ورځ (د جنورۍ په ۳ نیټه) له برلین څخه د یوه رپوټ په خپرولو سره د منځني ختیځ هیوادونو ته د آلمان د وسلو د صادراتو کچې ته اشاره کړې ده. دغه شمیرې د آلمان په پارلمان کې د زرغون ګوند استازي امید نوري پور، په غوښتنه د آلمان په بونډسټاګ (د آلمان پارلمان) کې رسنیز شوي دي.
د دې رپوټ پر بنسټ د دسمبر میاشتې په ۱۷ نیټه مصر ته د ۷۵۲ میلیونه یورو په ارزښت جنګي وسایلو د صادرولو جواز ورکړل شوی دی. په دې ترتیب سره په ۲۰۲۰م کال کې آلمان مصر ته تر ټولو ډیرې وسلې صادر کړي دي.
سربیره پر دې قطر هم له آلمان څخه د ۳۰۵ میلیونه یورو په ارزښت جنګي وسایل ترلاسه کړي دي. متحده عربي اماراتو هم په ۲۰۲۰م کال له آلمان څخه له ۵۱ میلیونه یورو د ډیرو پيسو په ارزښت وسلې پيرلي دي. د ترکیې او کویت هیوادونو هم هر یوه یي تر ۲۰ میلیونه یورو د ډیرو په ارزښت له آلمان څخه وسلې ترلاسه کړي دي. بحرین او اردن هم د آلمان د وسلو له صادراتو څخه بی برخې نه دي پاتې شوي.
د جګړې د دوام سربیره د آلمان د وسلو صادرات
د آلمان خبري آژانس د خپل رپوټ په دوام لیکلي دي چې یادو هیوادونو لږ تر لږه د منځني ختیځ د بحران په یوه مرکز، یعنې لیبیا او یمن کې پوځي حضور درلود.
د بیلګې په توګه د مصر، متحده عربي امارات، کویت، اردن او بحرین هیوادونه د سعودي عربستان په مشرۍ د پوځي ائتلاف په چوکاټ کې د یمن په جګړه کې حضور لري. بل لور ته په یمن کې حوثي یاغیان بیا د ایران له ملاتړ څخه برخمن دي.
په لیبیا هم ترکیه او قطر عملاً په طرابلس کې د فایز السراج ملاتړ کوي، په داسې حال کې چې مصر او امارات د دې هیواد په کورنۍ جګړه کې د خلیفه حفتر ترڅنګ ولاړ دي.
په ۲۰۱۸ م کال کې د آلمان د سوسیال دیموکرات ګوند د فشار په نتیجه کې د یمن په جګړه کې ښکیلو هیوادونو ته د وسلو د صادراتو په برخه کې محدودیتونه وضع شوي وو. دا په داسې حال کې ده چې د وسلو د صادراتو بندول یوازې د سعودي عربستان هیواد په برخه کې عملي شول او د دې سیمې نورو هیوادونو ته د آلماني وسلو پلور عملاً دوام پيدا کړ.
آلمان په ۲۰۱۹م کال کې له ۸ میلیارده د ډیرو یورو په ارزښت د جنګي وسلو او تجهیزاتو په پلورلو سره د وسلو په صادراتو کې یو نوی ریکارډ جوړ کړ، خو په ۲۰۲۰م کال کې د آلمان د وسلو صادرات ۵ میلیارده او ۶۳۵ میلیونو یورو ته را ټیټ شول.