Fituesja e zgjedhjeve Sandu pas shpalljes së rezultateve të përkohshme

Presidentja proevropiane Maia Sandu mbetet presidente e Moldavisë: në raundin e dytë të zgjedhjeve të dielën, 52-vjeçarja fitoi me rreth 55 për qind të votave kundër kandidatit Alexandr Stoianoglo, i konsideruar prorus. Sandu foli për një "orë mësimi të demokracisë". Zgjedhjet u turbulluan nga akuzat për ndikim rus.

"Moldavi, ti fitove!” tha Sandu pas publikimit të rezultateve të zgjedhjeve natën e së dielës për të hënën. "Liria, e vërteta dhe drejtësia kanë fituar."

Ajo gjithashtu bëri thirrje për unitet në një fjalim pajtues të dielën në mbrëmje, duke thënë se kishte dëgjuar zërat e mbështetësve të saj dhe atyre të kundërshtarëve të saj. Ajo foli me moldavët edhe në rusisht dhe tha se donte të bëhej presidente për të gjithë, përfshirë ata që nuk e votuan. "Ne kemi nevojë për kohezion," tha Sandu.

A do të ruajë Sandu edhe shumicën parlamentare?

Presidentja njoftoi se dëshironte të përgatiste vendin për zgjedhjet legjislative të vitit të ardhshëm dhe të ruante demokracinë. Ajo përmendi këto synime si detyrat kryesore për vitet e ardhshme.

Kryetarja e shtetit, nga partia Veprim dhe Solidaritet (PAS) kërkon të zbatojë reforma gjatë mandatit të saj të dytë në këtë vend agrar shumë të varfër. Por Sandu do të jetë në gjendje t'i bëjë ndryshimet vetëm nëse mbron shumicën aktuale në parlament në zgjedhjet legjislative të kësaj vere. Kjo përbën një sfidë të re në këtë vend me 2.5 milionë banorë, kandidat për anëtarësim në BE.

Sfiduesi Stoianoglu bën thirrje për qetësi

Sipas rezultateve të përkohshme, Sandu mori 54.9 përqind të votave, kundërshtari i saj Stoianoglo i Partisë Socialiste proruse mori 45 përqind. Shkalla e pjesëmarrjes ishte më e lartë se në raundin e parë më 20 tetor, me më shumë se 54 për qind. Sandu fitoi falë votave të qindra mijëra moldavëve që jetojnë jashtë vendit, veçanërisht në Bashkimin Evropian.

Në vend, Aleksandër Stoianoglo doli i pari, me 51.19 për qind. Në rajonin e tij të lindjes, Gagauzi, një rajon autonom, 57-vjeçari madje mori 97.04 për qind. Në kryeqytetin Kishinau, Stoianoglu iu drejtua bashkatdhetarëve të saj edhe në rusisht dhe u kërkoi të gjithëve të qëndrojnë të qetë. "Moldavia ka nevojë për stabilitet dhe jo konflikt artificial," tha ai. Epoka e urrejtjes dhe e ndarjeve në vend duhet të përfundojë.

Shumë urime nga Europa

Sandu që u rizgjodh mori shumë urime nga Bashkimi Evropian. Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen e uroi ish-punonjësen e Bankës Botërore për fitoren në zgjedhje. Ajo mezi pret të vazhdojë të punojë me Sandun "për një të ardhme evropiane për Moldavinë dhe popullin e saj".

Në reagimin e saj, Von der Leyen aludoi në përpjekjet e supozuara të Rusisë për të ndikuar në zgjedhje: "një formë e rrallë force" nevojitet "për të kapërcyer sfidat" me të cilat u përball Sandu gjatë zgjedhjeve, tha ajo.

Kancelari gjerman Olaf Scholz shprehu lehtësimin e tij duke uruar proevropianen për fitoren e saj. Maia Sandu "e udhëhoqi Moldavinë në kohë të vështira dhe përcaktoi kursin evropian të vendit të saj". Qeveria gjermane qëndron përkrah Moldavisë në këtë përpjekje. Presidenti francez Emmanuel Macron tha se demokracia kishte "triumfuar mbi të gjitha ndërhyrjet dhe të gjitha manovrat".

Sandu kishte kërkuar anëtarësimin e vendit të saj në BE në vitin 2022 pas fillimit të luftës kundër Ukrainës. Negociatat e anëtarësimit filluan në qershor të këtij viti. Vota në ish-republikën sovjetike u pa si vendimtare nëse Moldavia do të kthehet nga BE apo do të kthehet nga Rusia në të ardhmen.

Rusia nën dyshim

Pas raundit të parë të zgjedhjeve më 20 tetor, pati raportime për ndikim masiv rus mbi votuesit. Sipas autoriteteve, raundi i dytë i së dielës u karakterizua gjithashtu nga "sulme, provokime dhe përpjekje për destabilizimin".

 

Policia tha se po hetonte dyshimet se shërbimet ruse kishin transportuar moldavë që jetonin në Rusi në Bjellorusi, Azerbajxhan dhe Turqi, në mënyrë që ata të votonin në përfaqësitë moldave të këtyre vendeve. Përveç kësaj, kërcënime të rreme me bomba dhe sulme kibernetike u bënë kundër qendrave të votimit jashtë vendit:

Raundi i dytë i zgjedhjeve presidenciale ishte i domosdoshëm nga fakti se Sandu me 42.5 për qind nuk mori shumicën e nevojshme absolute në raundin e parë të zgjedhjeve presidenciale të 20 tetorit. Në një referendum të mbajtur në të njëjtën kohë, përfshirja në Kushtetutë e objektivit të Moldavisë për anëtarësim në BE u miratua me diferencë të vogël votash.

Republika e Moldavisë ka kufij të përbashkët me Ukrainën dhe Rumaninë. Që nga fillimi i luftës kundër Ukrainës, shumë moldavë druhen se Rusia do të sulmojë më pas vendin e tyre.

 

AR/kle (afp, rtr, dpa)