"Ne festojmë së bashku, pastrojmë së bashku dhe jemi tashmë fqinj vërtet të mirë."

Kështu e përshkruan një grua polake jetën e saj të përditshme gjermano-polake në Pasevalk, ku lëvizi për të jetuar përpara një viti.

Qyteti i vogël gjerman në kufi me Poloninë është kthyer tashmë në një adresë rëndësishme. Mes qytetit polak Stetin dhe atij gjerman Pasevalk ndodhen vetëm 20 kilomemtra distancë dhe kufiri shtetëror. Por ky kufi ka për shumë banorë të kësaj zone një domethënie simbolike. Qysh prej zgjerimit të BE-së në zonën gjermane kufitare kanë ardhur për të jetuar qindra polakë.

Shumica prej tyre kanë ndërmarrje të vogla. Por edhe firma industriale kanë filluar të bëjën biznese lukrative. Jaroslav Vicorek punon si furnizues për një firmë gjermane automobilistike. Në Poloni ai ka një firmë me 60 bashkëpunëtorë. Përpara disa javësh ai hapi një dyqan të dytë në qytetin gjerman Pasevalk ku punësoi menjëherë 7 njerëz. Së shpejti ky numër do të trefishohet, thotë ai:

"Ka shumë arsye përse ja vlen që të nisësh një biznes në Gjermani, Infrastruktura është shumë e mirë dhe shpesh më lirë se në Poloni. Atje mungojnë forcat kualitative të punës dhe kështu rrogat rritet shumë shpejt. Në Gjermani mund të punësoj të papunë dhe marr madje para nga shteti. Përveç kësaj mbi 90 % e klientëve të mi janë gjermanë. Kur u shes mall si një firmë polake ato duan ta ulin çmimin të paktën 20%, ndërkohë që kur kam një dyqan gjerman, mund ta rris çmimin. Dhe kur eksportoj në shtete të tjera, mund të vë çmime më të larta sepse mbaj logon "Made in Germany".

Edhe bashkëpunëtorët e Jaroslav Vicorekut janë të kënaqur: "Ne kemi Evropën, e cila është e madhe. Fitojmë mirë këtu dhe kushtet e punës janë të mira. Dhe unë si punëmarrës nuk kam pse e vras mëndjen nëse punoj për suedezë, danezë apo polakë."

Jaroslav Vicorek ka në plan të lëvizë me të gjithë familjen e tij në Gjermani. Ashtzu si qindra polakë të tjerë, që vijnë rregullisht në këtë rajon. Sidomos banorët e qytetit polak Stetin duan të vijnë në qytetet gjermane, sepse çmimi i tokave atje është më i lirë se në Poloni.

Po gjermanët ç´mendojnë mbi planet e fqinjëve të tyre polakë?

"Ne jetojmë së bashku dhe nuk kemi probleme. Edhe ne shkojmë nganjëherë në Poloni për të bërë pazarin, madje do të bëj një tatuazh atje."

Një tjetër thotë: "Le të jetojnë ku të duan, ç´punë kam unë?"

Qysh prej rënies së murit të Berlinit, dy të tretat e banorëve janë larguar nga rajoni kufitar. Sidomos të rinjtë ikën në perëndim të Gjermanisë. Kjo lëvizje shkaktoi mungesën e punonjësve të kualifikuar në rajon. Por tani bashkëpunimi me Poloninë do ta zgjidhë këtë problem. Herman Ohren, menaxher projektesh në qytetin Pasevalk shpjegon: "Edhe po të na vijë një invesutes i fuqishëm, nuk mund t´i ofrojmë dot vende të mjaftueshme pune. Në rast se një investues do të krijonte 1.800 vende pune, ne mund të mbulonin 700 prej tyre me banorë nga rajoni, të tjerët duhet të vijnë nga vende të tjera. Kështu që qyteti polak Stetin është perfekt dhe porti i këtij qyteti është një aspekt i rëndësishëm për ne."