Të mërkurën (26.05.) zhvillohen në Siri zgjedhje presidenciale. Janë zgjedhjet e dyta presidenciale që nga fillimi i luftës, në të cilën janë vrarë qindra mijëra njerëz dhe miliona janë detyruar të largohen nga vendi.

Kundërshtarët e pretenduar - pa asnjë shans

Asadi, i cili mori 88.7 përqind të votave në zgjedhjet e fundit presidenciale në 2014, pritet të jetë të sigurojë një mandat të katërt prej shtatë vjetësh, edhe nëse, si në zgjedhjet e fundit, ai ka pranuar zyrtarisht kandidatë alternativë: ish-Ministrin e Shtetit për Çështjet Parlamentare, Abdullah Salloum Abdullah dhe Mahmoud Ahmad Marei. Ky i fundit kryeson Frontin Demokratik Kombëtar, një parti e vogël opozite e mbështetur nga shteti. "Asadi tallet me strukturat demokratike duke pretenduar se dy kandidatë të aprovuar nga shërbimet sekrete janë konkurrentë të vërtetë. Ata nuk kanë asnjë shans të fitojnë," thotë Mouna Ghanem, drejtoreshë e Forumit të Grave Siriane për Paqen.

I gjithë procesi zgjedhor - nga zgjedhja e kandidatëve te numërimi i votave - kontrollohet nga regjimi. Po ashtu e qartë është se regjimi po përpiqet të krijojë legjitimitet me zgjedhjet.

"Por mbi të gjitha zgjedhjet tregojnë se Asadin akoma do ta kemi mes nesh, megjithë rezistencën në dhjetë vitet e fundit," thotë Guido Steinberg, ekspert i Lindjes së Mesme në Fondacionin e Shkencës dhe Politikës në Berlin. Asadi tani kontrollon përsëri rreth dy të tretat e territorit - vetëm rajoni Idlib, verilindja e administruar nga kurdët dhe protektoratet turke ende nuk janë nën sundimin e tij.

Varësi nga Rusia dhe Irani

Ai e arriti këtë me ndihmën e Rusisë dhe Iranit - kur Rusia ndërhyri me forcat ajrore, forcat speciale dhe policinë ushtarake nga viti 2015 pak para disfatës së afërt të Asadit, kur Irani dërgoi brigada dhe milicinë shiite. Me mbështetjen e tyre, Asadi tashmë e ka fituar luftën ushtarakisht, edhe nëse lufta nuk ka mbaruar ende. "Meqenëse tashmë është vendosur ushtarakisht, thjesht nuk do të ketë zgjidhje politike. Nuk ka asnjë nxitje për të negociuar politikisht për diçka", shpjegon ekspertja e Sirisë, Kristin Helberg në një aktivitet të organizuar nga shoqata Querkultur. Asadi tani është i varur nga këto fuqi që e mbajnë atë në pushtet," tha Helberg. Dhe Asadi tani duhet t'i shpërblejë këto fuqi: "Rusia tashmë ka siguruar burime natyrore të tilla, si nafta dhe gazi me traktat, por mbi të gjitha fosforin".

Përveç kësaj, sipas Guido Steinberg, tashmë mund të shihet qartë një konflikt midis Iranit dhe Rusisë për shkak të ndikimit në ushtrinë siriane, shërbimet sekrete dhe milicitë siriane. "Kështu që Siria nuk është më plotësisht sovrane". Përveç Iranit dhe Rusisë, Asadi ka gjithashtu mbështetjen e njerëzve të pasur të biznesit që përfitojnë nga investimet ose marrëveshjet e tregut të zi.

"Hipotekë e rëndë" për Moskën

Rusia ka investuar shumë në Siri, si politikisht ashtu edhe ushtarakisht. "Siria është një hipotekë e rëndë për Presidentin e Rusisë, Vladimir Putin," thotë Kristin Helberg. Një gjë është e qartë: Rusia nuk mund ta stabilizojë vendin e vetme.

Shumë e konsiderojnë situatën e sigurisë të paqëndrueshme. I ashtuquajturi Shteti Islamik nuk është larguar asnjëherë nga Siria - mijëra terroristë thuhet se janë ende nën ilegalitet në zonën kufitare siriano-irakiane. Prania ushtarake e Iranit shihet gjithashtu si një kërcënim i madh - veçanërisht nga Izraeli.

Pjesa më e madhe e infrastrukturës së vendit është shkatërruar. Në zonat e kontrolluara nga regjimi, mjerimi po rritet. Njerëzit qëndrojnë në radhë për bukë me orë të tëra. Radhë të gjata krijohen para pompave të benzinës, sepse benzina është bërë një mall i pakët. "Rusia dëshiron që Perëndimi të pajtohet me Asadin - edhe për të financuar rindërtimin, sepse Rusia nuk ka para për ta bërë këtë," thotë Kristin Helberg.

Putini ka nevojë për aleatë për Sirinë. Dhe ka të dhëna se disa vende, veçanërisht në rajon, tashmë janë të interesuar për normalizimin e gjendjes në Siri. Egjipti po përpiqet ta ripranojë Sirinë në Lidhjen Arabe që në 2018-n Emiratet e Bashkuara Arabe rihapën ambasadën e tyre në një nivel më të ulët diplomatik.

E diskutueshme është nëse dhe kur Arabia Saudite do të ndjekë shembullin e tyre. Këto shtete janë të interesuara më fort ta lidhin Sirinë me botën arabe - larg ndikimit iranian dhe turk, thotë Julien Barnes-Dacey, drejtor i programeve të Lindjes së Mesme dhe Afrikës së Veriut në Qendrën Evropiane për Marrëdhëniet me Jashtë. Sidoqoftë, kjo nuk do të thotë që realitetet në vend do të ndryshojnë si rezultat. Një kthim i Asadit në skenën e madhe politike - për shembull në Uashington ose Paris - aktualisht duket se përjashtohet.

Rindërtimi të lidhet me kushte

Siria është e shkatërruar ekonomikisht - kësaj i shtohen sanksione të SHBA, si dhe ato të Evropës. Edhe Evropa edhe SHBA financojnë gjithashtu një pjesë të madhe të ndihmës humanitare për Sirinë.

Ndërkohë, Ministria e Jashtme e Gjermanisë njoftoi se nuk do të ketë rindërtim ose normalizim të marrëdhënieve me regjimin, për sa kohë që ai nuk merr pjesë në një proces të besueshëm politik nën udhëheqjen e Kombeve të Bashkuara. Dhe situata deri tani nuk duket e tillë.

 

Bashkëpunoi: Matthias von Hein