Srpski simpatizeri nacizma okupljeni oko stranke Zbor našli su posle poraza njihovih mentora u Drugom svetskom ratu utočište na širem području Minhena. Tamo, gde je Iskru, glasilo srpskih klerofašista,  izdavao brat Dimitrija Ljotića, Jakov zvani Jaša. Nedeljom su svi išli u crkvu gde ih je dočekivao prota Aleksa Todorović, inače za vreme nemačke okupacije Srbije sveštenik zvanično zadužen za duše pripadnika Srpskog dobrovoljačkog korpusa. Nemačkim okupatorima je osnivanje takve vojne formacije koja bi okupacionoj upravi pomogla u uništavanju komunista i Jevreja predložio sam Ljotić. Osnovana je Srpska dobrovoljačka komanda, koja je tek docnije preimenovana u Srpski dobrovoljački korpus.

Pošto je završio samo osnovnu školu, vatreni pristalica „vođe“ Ljotića, Marisav Petrović ne beše baš od velikog znanja i koristi. Osim u zlim vremenima. Njega je tada, nakon okupacije, imenovalo za zapovednika Petog odreda SDK.

E, onda dolazi taj 21. oktobar 1941. Činjenica je da tog dana ljudi koji su pod komandom Marisava hapse građane i decu po Kragujevcu pomažući Nemcima. Sve uhapšene će posle streljati pripadnici Vermahta.

U okupiranoj Srbiji su Ljotićevi dobrovoljci, tako kažu nemačke hronike, polagali zakletvu u kojoj su se zaricali da će celom dušom biti odani Otadžbini. Takvu njihovu „vernost“ su nagrađivali nemački okupatori, snabdevajući ih uniformama, oružjem i hranom, a bili su i na platnom spisku Nedićeve kvislinške vlade. 

Marisav je po ljudskim, pravnim i božijim merilima bio ratni zločinac. Jer su njegovi ljudi terali sugrađane na stratište. Umro je kao slobodan čovek u Minhenu sredinom sedamdesetih godina prošlog veka. A grešnik koji je blagosiljao ljotićevske duše, prota Todorović, takođe je umro u Minhenu 1979.

Nemački izvori navode da je u Kragujevcu ubijeno najmanje 3.000 ljudi u ime odmazde za deset poginulih i 26 ranjenih Nemaca. Ukupna brojka ubijenih srpskih civila u Kraljevu i Kragujevcu prema nemačkim izvorima kreće se između četiri i pet hiljada, dok je jugoslovenska istoriografija navodila da je streljano između sedam i osam hiljada ljudi.

U nemačkim izvorima sam naišao i na podatak da je od aprila do decembra 1941. u „akcijama odmazde“ ubijeno do 30.000 srpskih „talaca“. A da su do kraja rata Vermahtove cevi pobile 80.000 civila. Dakako, dimenzije zločina koje je 1941. počinila nemačka regularna vojska u Srbiji – Vermaht – nadmašila je mnoga zlodela elitnih nacističkih trupa širom Evrope – one nisu bile stacionirane u Srbiji.

Šta se desilo sa nemačkim ratnim zločincima? Generalfeldmaršal Vilhem List, koji je u Nirnbergu bio osuđen na doživotnu robiju zbog nezakonitih „akcija odmazde“ pomilovan je već početkom pedesetih. General koji je 10. oktobra 1941. izdao naređenje da se za svakog ubijenog Nemca strelja 100 srpskih civila, a za svakog ranjenog 50  i koji je zapovedao 717. pešadijskom divizijom, Austrijanac Franc Beme, oduzeo je sebi život 1947. u istražnom zatvoru. Mesni zapovednik zadužen za sprovođenje odluke o streljanju civila major Paul Kenig kao i zapovednik 749. pešadijskog puka Oto Deš bili su početkom šezdesetih kratko pod istragom koja je ubrzo obustavljena.

Većina direktnih krivaca za nečuvene zločine živela je nesmetano svoj građanski život posle rata. Paul, Oto i – Marisav su se svakog jutra budili, obavljali svakodnevne poslove, odlazili na pivce u zapadnonemačkoj posleratnoj, nedovoljno denacifikovanoj državi blagostanja. A njihove su žrtve svakog od tih petnaestak hiljada dana koliko su ih njihovi dželati nadživeli – bile mrtve.  

Zato je važno da se setimo kragujevačkih i kraljevačkih žrtava ali i njihovih dželata. Pravda automatski pobeđuje samo u lošim holivudskim filmovima. I jedina pravda kojoj se naknadno možemo nadati jeste – istina. Zapamtimo li svi zajedno gde su civilizacijski procepi, možda ne upadnemo baš prvom prilikom u neki od njih.

Čitajte nas i preko DW-aplikacije za Android