Nemački gradovi su se posle Drugog svetskog rata razvijali sa idejom o društvenoj šarolikosti, o pomešanosti različitih socijalnih grupa. Berlinski Naučni centar za socijalna istraživanja upravo je objavio rezultate svoje velike studije sprovedene u 74 nemačka grada u periodu između 2005. i 2014. godine. Studija je pokazala da je prostorno grupisanje različitih društvenih grupa u porastu, a da se posebno povećao broj gradskih četvrti u kojima žive građani sa malim primanjima i primaoci socijalne pomoći.

U 80 odsto ispitanih gradova, ta vrsta grupisanja na osnovu socijalnog statusa se od 2005. povećavala i to najviše u istočnonemačkim gradovima poput Rostoka, Šverina, Potsdama, Erfurta, Halea i Vajmara.

Porodični život u uslovima segregacije

Kako bi mogli da što preciznije utvrde razmere društvenog raskola kada je reč o mestu stanovanja, naučnici Marsel Helbig i Štefani Jenen su izračunali vrednost takozvanog indeksa segregacije. On daje informaciju o tome koliko procenata primalaca socijalne pomoći bi trebalo da živi u drugim delovima grada da bi njihova raspodela mogla da se označi kao ravnomerna. U čitavom nizu gradova, ta brojka iznosi 35 do 40 odsto.

Segregacijom je posebno pogođen porodični život. U 36 gradova postoje četvrti u kojima više od polovine dece žive u porodicama koje primaju socijalnu pomoć. „To može negativno da se odrazi na životne šanse siromašne dece. Iz istraživanja znamo da susedstvo utiče i na uspeh u obrazovanju", rekla je Štefani Jenen prilikom predstavljanja studije.

Najvažnije je naći jevtin stan

Studija je pokazala još neke trendove u urbanom životu Nemačke, na primer, da određene starosne grupe sve ređe dele iste stambene blokove. Tako se mladi ljudi između 15 i 29 godina grupišu u četvrtima u kojima je sve manje suseda starijih od 65 godina -  a ovi su, opet sve kompaktnije grupisani u „svoje" stambene četvrti.

Ova starosna segregacija je najveća u Potsdamu, Haleu, Berlinu, Rostoku, Vajmaru, Lajpcigu i Drezdenu, a najmanja u Diseldorfu, Bohumu, Majncu, Vircburgu, Milhajmu na Ruru i Oberhauzenu.

Istraživači su došli i do zaključka da udeo socijalnih stanova pojačava „prostornu nejednakost" u gradovima, jer se socijalni stanovi najvećim delom nalaze u četvrtima u kojima ionako žive siromašni. „Ideal socijalno pomešane sredine je odavno ustupio mesto konceptu nalaženja jevtinog stambenog prostora".

Etnička segregacija - smanjena

Zanimljivo je da se etnička segregacija u nemačkim gradovima tokom perioda obuhvaćenog istraživanjem – smanjila. Dok su 2005 stranci u Nemačkoj bili jače grupisani od siromašnih Nemaca, 2014. je bio obrnuto. Autori studije, međutim, naglašavaju da se njihovi podaci ne odnose na period od 2015. godine naovamo, i naglašavaju da će tek buduće studije razjasniti u kojoj meri je izbeglička kriza uticala na etničku segregaciju u Nemačkoj.

Jedan od najzanimljivijih nalaza berlinskih naučnika tiče se uticaja privatnih škola na pomešanost različitih socijalnih grupa. Oni su utvrdili da u četvrtima u kojima ima mnogo dece i mnogo siromašnih, ali pored državnih postoje i privatne škole, dobrostojeći građani ostaju – jer imaju mogućnost da upišu svoju decu u takve škole. Reč je o paradoksu u kojem segregacija jedne vrste (u obrazovanju) onemogućava segregaciju druge vrste (u životnom prostoru).

Čitajte nas i preko DW-aplikacije za Android