Dok je sadržina te politike uslovljena njegovim značajem, odnosno konkretnim ciljevima i interesima EU u i prema tom regionu, njeno sprovođenje pretpostavlja usaglašavanje i primenu konkretnih sredstava odnosno instrumenata. S obzirom na specifičnosti pojedinih regiona, ciljevi regionalnog pristupa se obično ogledaju u jačanju mira i stabilnosti, razvoju demokratije i vladavine prava, poštovanju ljudskih i manjinskih prava, te regionalnoj saradnji. U realizaciji ovih ciljeva, EU se oslanja na nekolicinu instrumenata iako se njihov spektar širi sa značajem konkretnog regiona. Reč je o:

• određenom tipu sporazuma kojim se unapređuju odnosi država tog regiona i EU;
• razvoju ekonomskih odnosa i saradnje;
• programu ili programima finansijsko-tehničke pomoći;
• političkom dijalogu koji se odvija na različitim nivoima i
• brojnim oblicima regionalne saradnje.

U užem smislu, politika EU prema Centralnoj i Istočnoj Evropi (CIE), Sredozemlju i Jugoistočnoj Evropi (JIE) u svojim pojedinačnim oblicima predstavlja konkretne primere regionalnog pristupa. Tako se npr. regionalni pristup prema državama centralne i istočne Evrope zasniva na Evropskim sporazumima, preferencijalnom tretmanu i uspostavljanju zone slobodne trgovine, PHARE, ISPA, SAPARD programima pomoći i podsticanju regionalne saradnje u različitim oblastima kroz CEI, CEFTU, itd.

Politika EU prema JIE nakon građanskih ratova

Okončanje četvorogodišnjih građanskih sukoba na prostoru bivše Jugoslavije (1991-1995), zaključenjem Dejtonsko/Pariskog i Erdutskog sporazuma, otvorilo je prostor za formulisanje jednog sveobuhvatnog političkog pristupa kojim je Evropska unija nastojala da doprinese političkoj i bezbednosnoj stabilizaciji, ekonomskoj obnovi i razvoju odnosno unapređenju regionalne saradnje u Jugoistočnoj Evropi. Najbolji način da se tome doprinese bilo je definisanje odgovarajućeg okvira za unapređenje bilateralnih odnosa ovih država sa Evropskom unijom, kojim se formulišu konkretni oblici i ciljevi saradnje, odnosno opšti i specifični uslovi za njeno unapređenje.

Jugoistočna Evropa - U rečniku Evropske unije termin Jugoistočna Evropa nije korišćen u značenju koji ovaj termin ima u geografskom smislu. Naime, ovim terminom su obuhvaćene samo države sa prostora JIE koje nisu zaključile sporazum o pridruživanju. Stoga se Regionalni pristup prema JIE odnosi na BiH, BJR Makedoniju, SR Jugoslaviju, Hrvatsku i Albaniju. Kako bi se izbegle zabune, nešto kasnije je ovo područje preimenovano u Zapadni Balkan.