Pastor Ulrih Gampert iz Imenštata u Aloja u Bavarskoj i njegova crkvena zajednica bili su više od godinu dana utočište jednom izbeglici iz Avganistana. Pružili su mu tzv. „crkveni azil“. Pravosuđe ga je zbog toga optužilo za pomaganje i podržavanje nedozvoljenog boravka u Nemačkoj.

Gampertu je najpre izrečena kazna u iznosu od 4.000 evra, ali, nakon što je on na to uložio prigovor, slučaj je završio pred sudom. Prema procenama stručnjaka, ovo je prvi slučaj u Nemačkoj da je sveštenik, zbog pružanja crkvenog azila, morao da izađe pred sud. I izbeglici Rezi Džafariju izrečena je kazna na koju je uložio prigovor. Prema sudskoj odluci, on će morati da obaviti 80 sati društvenokorisnog rada.

Crkveni azil nije kriminal?

Predsedavajuća sudija Okružnog suda u bavarskom Zonthofenu je u pružanju crkvenog azila videla samo neznatnu krivicu i obustavila je postupak protiv 64-godišnjeg pastora. Taj sveštenik, kojeg ljudi opisuju kao mirnog i povučenog, moraće na račun neke društvenokorisne ustanove da uplati iznos od 3.000 evra. Sve strane u procesu oko toga su se složile. Pravno je interesantno da kod obustavljanja postupka nije moguća revizija.

U Evangelističkoj crkvi u Bavarskoj tu odluku su dočekali „sa zadovoljstvom i olakšanjem“. Mihael Martin, koji je u upravi te crkvene zajednice zadužen za pitanja azila, naglasio je ipak da bi oni, kao pokrajinska crkva, „želeli da dobiju pojašnjenje da li je davanje crkvenog azila u osnovi pomaganje pri neovlašćenom boravku“.

Sudski spor iz bavarske pokrenuo je mnoge angažovane crkvene zajednice. Tako su se krajem jula u Kemptenu, prvom većem gradu pored Imenštata i Zonthofena, odigrale scene koje su se ranije retko mogle videti u Nemačkoj. Kroz grad je u „tihom maršu“ prošlo stotinak predstavnika klera i predstavnika crkava različitih konfesija. „Crkveni azil nije kriminal!“, pisalo je na transparentima. Ili recimo: „Svako ima pravo da dobije azil zbog progona!“

Političari protiv crkvenog azila

U „slučaju Gampert“, spor oko crkvenog azila poprimio sasvim novu dimenziju. Crkvene zajednice su od osamdesetih godina prošlog veka u pojedinačnim slučajevima pružale zaštitu osobama kojima je pretio prisilni povratak u zemlju porekla. Tim postupcima one su se praktično protivile važećim pravnim normama, pozivajući se na nužnu humanitarnu pomoć. Političari su, međutim, tu praksu uvek kritikovali. U velikom broju slučajeva, policija bi upadala u crkvene prostorije i tako okončavala zaštitu izbeglica.

Prema crkvenim podacima, crkvene zajednice u Bavarskoj su u novije vreme, odobrile crkveni azil za oko 80 slučajeva. Pritom su protestantske institucije to učinile 35 puta. Često su u zaštitu uzimani upravo ljudi iz Avganistana, oni koji strahuju od deportacije u domovinu ili prebacivanja u neku drugu zemlju s mnogo strožijom praksom prisilnog povratka od Nemačke. Širom Nemačke zabeleženo je nekoliko stotina takvih slučajeva.

„Zakon i red“

Nemački Savezni ured za migracije i izbeglice (BAMF) sve više se zalaže za deportacije iz crkvenog azila i pri tom se poziva na uredbu koja je stupila na snagu sredinom 2018. godine. Iz crkava to oštro kritikuju . „Svako ko nije izgubio glavu, za BAMF nije težak slučaj“, rekla je nedavno predsedavajuća savezne radne grupe „Azil u crkvi“, protestantska pastorka Ditlind Johims.

Ona je inače za DW ocenila da je suđenje pastoru Gampertu „školski primer“ koji ukazuje na akutni problem. U tumačenju koncepta pravne države postoji raspon od „zakona naklonjenih ljudima“, pa do „grubih zakona“ i „strogog mentaliteta pravne države i strogog insistiranja na zakonu i redu“. O svemu tome bi, smatra ona eksperti morali mnogo šire da raspravljaju. I drugi sveštenici koji se angažuju u slučajevima crkvenih azila, dele ogorčenje Johimsove zbog kursa Saveznog ureda za migracije i tužilaštva.

Pauza do novembra

Pastor Gampert je nakon okončanja postupka delovao rasterećeno. Važno mu je, kaže, da to što mora da plati samo novčanu kaznu „načelno ne znači da je kažnjivo pružati crkveni azil“.

U novom izdanju informativnog lista njegove crkvene zajednice, odmah pored fotografije pastorki i pastora tokom „tihog marša“, nalazi se i fotografija na kojoj se vidi nasmejani mladić. Ispod nje piše: „Reza Džafari zahvaljuje se za vreme provedeno u crkvenom azilu.“ On je još pre nekoliko meseci mogao da napusti crkveni azil, nakon što je Odbor za peticije bavarskog parlamenta odlučio da zaustavi deportacije. Ali vreme te obustave ističe u novembru.

Čitajte nas i preko DW-aplikacije za Android