"Wakati bara letu limetikiswa katika wiki za hivi karibuni na migogoro ya vurugu, nakuhakikishieni kwamba sitaruhusu nyinyi na nchi yetu Gabon kuwa mateka wa majaribio ya kuvuruga utulivu. Kamwe," Bongo alitangaza mwezi huu wakati taifa hilo la Afrika ya kati likiadhimisha miaka 60 ya uhuru kutoka kwa Ufaransa, karibu muda wote huo huku familia yake ikiwa madarakani.

Sasa, kwa mujibu wa kundi la vikosi vya usalama vya Gabon vilivyoasi vilivyozungumza kwenye televisheni ya taifa mapema Jumatano, yuko chini ya kifungo cha nyumbani, akishutumiwa kwa "utawala usiotabirika, usiowajibika."

Soma pia: Jeshi Gabon latangaza mapinduzi likisema uchaguzi ulichakachuliwa

Askari hao waliodai kutwaa mamlaka walisema watu wa karibu na Bongo wamekamatwa kwa "usaliti mkubwa," ubadhirifu na ufisadi, ingawa haikujulikana kama rais mwenyewe alikabiliwa na mashtaka hayo.

Bongo aulilia ulimwengu kumsaidia

Katika video ya muda wa dakika moja iliyoonwa na shirika la habari la The Associated Press na inaonekana kurekodiwa nyumbani katika mji mkuu, Bongo ilithibitisha kukamatwa kwake na kuutaka ulimwengu "kupiga kelele" kuhusu hilo.

"Sijui nini kinaendelea," alisema, akiwa ameketi na kuzungumza kwa Kiingereza. Katika chumba hicho chenye zulia, picha ya Rais wa zamani wa Afrika Kusini Nelson Mandela iliketi kwenye rafu ya vitabu.

Mwanasiasa wa muda mrefu na mwanamuziki wa wakati mmoja wa miondoko ya funk, Bongo mwenye umria wa miaka 64 na aliyesomea Ufaransa, ni mwanachama wa moja ya tawala za kurithishana kisiasa za Afrika.

Alichukua wadhifa huo mwaka wa 2009 baada ya kifo cha babake, ambaye aliitawala Gabon yenye utajiri wa mafuta kwa miaka 41, na kuendeleza ushirikiano wa usalama na Ufaransa na Marekani.

Uwepo wa muda mrefu wa familia yake, pengine, ulimpa Bongo kujiamini katika kukabiliana na mapinduzi ya kijeshi yaliyotikisa maeneo mengine ya Afrika inayozungumza Kifaransa.

Soma pia: Uchaguzi wa rais Gabon: Bongo kuchuana na wagombea 18

Bado, kumekuwa na changamoto. Alishinda muhula wake wa pili wa miaka saba kwa tofauti ndogo mnamo 2016 katikati mwa maandamano ya vurugu. Mwishoni mwa 2018, alipata ugonjwa wa kiharusi ambao ulimzuia kutekeleza majukumu yake kwa miezi kadhaa.

Tawala za kinasaba Afrika

Wanajeshi waasi walijaribu mapinduzi mwanzoni mwa 2019 wakati Bongo alikuwa nchini Morocco akiendelea kupata nafuu. Walikamatwa haraka.

Bado haijabainika jinsi mapinduzi hayo yaliyotangazwa Jumatano, saa chache baada ya Bongo kutangazwa mshindi wa uchaguzi wa rais wa mwishoni mwa juma, yatafana. Viongozi wa mapinduzi hayo walisema familia yake na madaktari walikuwa pamoja naye nyumbani kwake. Hawakutoa maelezo yoyote kuhusu afya yake.

Bongo imeshikilia mamlaka katika sehemu ya Afrika ambako viongozi hutafuta njia za kusalia ofisini kwa miongo kadhaa. Majirani wa Gabon wanatawaliwa na viongozi watatu waliokaa muda mrefu zaidi barani humo, akiwemo Teodoro Obiang nchini Equatorial Guinea, aliopo madarakani tangu 1979; Paul Biya nchini Kamerun, madarakani tangu 1982; na Denis Sassou Nguesso, madarakani kuanzia 1979-92 na tena tangu 1997.

Wakati akiba ya mafuta ya Gabon imetajirisha watawala wa nchi hiyo, wengi wakihusishwa na uhusiano wa kifamilia, raia wamekuwa wakizidi kuvunjika moyo kutokana na ukosefu wa usawa unaoonyeshwa. "Ni emarati ya mafuta inayoendeshwa kama mali ya familia kwa karibu miongo sita," Thomas Borrel, mchambuzi nchini Ufaransa anaetafiti kuhusu Afrika, alisema.

Soma pia: Gabon inafanya uchaguzi wa Rais wabunge na serikali za mitaa

Bongo ni mmoja wa wakuu wa nchi tajiri zaidi barani Afrika, na utajiri wake huenda ukachunguzwa zaidi sasa, pamoja na familia yake. Wachunguzi nchini Marekani na Ufaransa wamechunguza mali zenye thamani ya mamilionikatika nchi zote mbili.

Mapinduzi yafuata mapinduzi

Kwa watu wengi nchini Gabon, maumivu ya kiuchumi yanaongezeka pamoja na bei. Katika hotuba ya Siku ya Uhuru wa Agosti 17, Bongo alikiri kuwa kufadhaika kumeenea. "Najua kuna kukosa subira," alisema. "Hisia kwamba tungeweza kufanya vizuri zaidi."

Aliorodhesha hatua ambazo serikali yake ilikuwa inachukua kudhibiti bei ya mafuta, kufanya elimu kuwa nafuu zaidi na kutuliza gharama za mkate. Mnamo Januari, serikali ya Gabon iliunda wizara ya kukabiliana na gharama kubwa za maisha, kulingana na Benki ya Dunia.

Hata wakati Bongo alipojaribu kuomba kura kwa wananchi, aliendelea na kile ambacho mashirika ya haki za binadamu na waangalizi wengine wamekieleza kuwa juhudi za miaka mingi za kukandamiza upinzani. Gabon ilifuta ukomo wa mihula ya urais miongo miwili iliyopita. Uchaguzi mkuu wa wikendi iliyopita, kwa mara ya kwanza, ulitajwa kutokuwa na waangalizi wa kimataifa.

Bongo alionekana kudhamiria kubaki madarakani, kama baba yake, hadi kifo chake. "Gabon ilikuwa katikati ya mapinduzi mengine ya uchaguzi, kwa hivyo mapinduzi yalifuata mapinduzi mengine, na ya hivi karibuni zaidi yana nafasi kubwa ya kuwa maarufu," Borrel alisema kuhusu uasi wa Jumatano.

Raia wajitangaza kuwa huru

Katika miaka ya hivi karibuni, Bongo imejaribu kuitangaza Gabon mbele ya ulimwengu kama taifa la msitari wa mbele kimataifa katika uhifadhi wa mazingira badala ya mfano wa kung'ang'ania madaraka.

Umoja wa Mataifa mwaka jana ulilitaja taifa hilo dogo kuwa "yumkini taifa la mbele kwenye ufyonzaji wa hewa ya kaboni duniani kutokana na uhifadhi wake mkubwa wa mazingira na dhamira ya muda mrefu ya kisiasa ya kuhifadhi mazingira ya asili ambayo hayajaguswa."

Mnamo mwaka wa 2021, Gabon ilikuwa nchi ya kwanza kupokea malipo kwa ajili ya kupunguza uzalishaji wa misitu kutokana na ukataji miti. Bongo alifurahishwa na maendeleo na sifa.

Lakini mafanikio hayo sasa yamefunikwa na maelfu ya watu waliocheza na kushangilia katika mitaa ya mji mkuu siku ya Jumatano, wakijitangaza kuwa huru.

Chanzo: APE