Alice Weidel, kiongozi wa chama cha mrengo mkali wa kulia cha Alternative for Germany (AfD), alijadili siasa za Ujerumani na masuala mengine siku ya Alhamisi katika mazungumzo ya sauti kwenye jukwaa la X pamoja na bilionea wa Marekani Elon Musk, ambaye ni mmiliki wa jukwaa hilo la kijamii.

Mazungumzo hayo ya wazi kati ya wawili hao, ambayo yalifuatiliwa moja kwa moja na takriban watu 200,000, yalitarajiwa kwa hamu lakini pia yalipingwa vikali na wanasiasa wengine wa Ujerumani na vyama vya siasa.

Wakati wa mazungumzo hayo, kiongozi wa AfD, Weidel, alimweleza Musk kile anachoamini kwamba hakiko sawa nchini Ujerumani. Musk alivutiwa na akathibitisha tena pendekezo lake la uchaguzi kwa AfD kama "chama pekee kinachoweza kuiokoa Ujerumani."

Mazungumzo yao yalidumu zaidi ya saa moja. Haya hapa baadhi ya madai yenye utata zaidi — lakini ukweli unasemaje?

Alice Weidel mgombea anaeongoza Ujerumani?

Madai: Musk alimwelezea Weidel kwenye kichwa cha mazungumzo ya X Space kama "mgombea anaeongoza Ujerumani."

Ukweli: Chama cha Weidel cha mrengo mkali wa kulia (AfD) kwa sasa kiko nafasi ya pili, kulingana na uchunguzi wa maoni kabla ya uchaguzi wa kitaifa wa Ujerumani mnamo Februari 23.

Chama cha CDU na mshirika wake wa Bavaria, CSU, ndicho kinachoongoza kwa asilimia 31 ya kura, kulingana na uchunguzi wa hivi karibuni wa ARD Deutschlandtrend, huku AfD ikiwa na asilimia 20.

Kwa upande wa wagombea binafsi, maelezo ya Musk kuhusu Weidel si sahihi. Uchunguzi huo ulionyesha kuwa Weidel yuko nafasi ya tano kwa kuridhiwa na wapiga kura. Asilimia 20 pekee ya wahojiwa ndiyo walionyesha kuridhika na mgombea huyo wa ukansela. 

Je, Ujerumani ndiyo nchi ya kwanza ya viwanda kufunga mitambo ya nyuklia?

Madai: Weidel alisema, "Ujerumani ndiyo nchi pekee ya viwanda iliyofunga mitambo ya nyuklia."

Ukweli: Italia ilifunga mitambo yake ya nyuklia zaidi ya miongo mitatu kabla ya Ujerumani. Baada ya janga la Chernobyl, kura ya maoni ya kitaifa ilifanyika Italia mwaka 1987, na karibu asilimia 80 ya washiriki walipiga kura kuridhia kufunga mitambo ya nyuklia. Kufikia 1990, Italia ilikuwa imefunga mitambo yote ya nyuklia. 

Kwa kulinganisha, Ujerumani ilifunga mitambo yake ya mwisho mwaka 2023.

Je, nishati ya nyuklia haina kaboni kabisa?

Madai: Weidel alidai kuwa "nishati ya nyuklia haina kaboni kabisa."

Ukweli: Nishati ya nyuklia haina uzalishaji wa kaboni dioksidi (CO2) wakati wa uzalishaji wa umeme, lakini mchakato mzima wa maisha ya mtambo wa nyuklia huzalisha hewa chafu. Hii inajumuisha uchimbaji wa uranium, ujenzi wa mitambo, uendeshaji, kufunga mitambo, na usimamizi wa taka.

Ripoti ya IPCC ya 2014 ilikadiria kuwa uzalishaji wa CO2 wa mitambo ya nyuklia ni kati ya gramu 4 hadi 110 kwa kila kilowati saa (kWh). Hivyo, si sahihi kusema kuwa ni "haina kaboni kabisa."

Je, Merkel alifungua mipaka ya Ujerumani kwa wahamiaji haramu mnamo 2015?

Madai: "Bila kuwauliza watu, Merkel alilazimisha kufungua mipaka yetu kwa wahamiaji haramu," alisema Weidel.

Ukweli: Weidel alirejelea matukio ya Septemba 2015, wakati wakimbizi wengi, hasa kutoka Syria, walipoelekea Ujerumani kupitia Austria.

Kansela wa wakati huo, Angela Merkel, aliamua kutofunga mipaka kuwazuia na kwa muda alisimamisha sheria za kuwarudisha wakimbizi nchi ya kwanza ya EU waliyopita. Uamuzi huo umekuwa ukijadiliwa kwa miaka mingi.

Je, Merkel "alifungua" mipaka mnamo 2015?

Madai: Weidel alidai kuwa Merkel alifungua mipaka ya Ujerumani kwa wahamiaji haramu mnamo 2015. 

Ukweli: Madai haya si sahihi. Mnamo 2015, nchi zote zinazopakana na Ujerumani zilikuwa sehemu ya eneo la Schengen, ambalo halikuwa na ukaguzi wa mipaka kati ya nchi hizo na Ujerumani.

Baadaye, kanuni za ukaguzi wa mipaka ziliboreshwa kupitia mpango wa "Mkakati wa eneo la Schengen lenye ufanisi na ustahimilivu." 

Soma pia: Ujerumani kuongeza kasi ya kuwarudisha wahamiaji makwao

Mnamo Septemba 13, 2015, serikali ya Ujerumani ilianzisha ukaguzi wa muda wa mipaka na Austria. Kulikuwa na mjadala wa kisiasa kuhusu iwapo serikali ingepaswa kuwazuia wakimbizi kuingia Ujerumani kutoka mwanzo. 

Sheria ya uhamiaji ya Ujerumani inaeleza kuwa raia wa kigeni wanapaswa kukataliwa kuingia ikiwa wanatoka katika nchi ya tatu salama, ambayo ni pamoja na Austria.

Hata hivyo, serikali ya Ujerumani ilisema kuwa ilichukua hatua kulingana na kanuni za Dublin III za EU, ambazo huruhusu nchi kuchunguza maombi ya hifadhi kwa hiari. 

Mnamo 2017, Mahakama ya Haki ya Umoja wa Ulaya ilithibitisha kuwa mataifa ya EU yanaweza kuwachukua waombaji hifadhi kwa hiari, lakini uvukaji wa mipaka kama huo unaweza kuwa haramu chini ya Kanuni za Dublin.

Je, "wizi ni halali California"?

Madai: Musk alidai kuwa "wizi ni halali California," akisema kuwa bidhaa zilizoibwa chini ya thamani ya $1,000 (takriban €970) hazishughulikiwi kisheria. 

Ukweli: Wizi si halali California. Madai haya yanahusiana na Pendekezo la 47, mabadiliko makubwa ya sheria ya jinai yaliyopitishwa na wapiga kura wa California mwaka 2014. 

Pendekezo hilo lilibadilisha uainishaji wa wizi wa bidhaa za thamani chini ya $950 kuwa kosa dogo (mwezi-mwezi) badala ya kosa kubwa (felony). Hii ilikuwa sehemu ya juhudi za kupunguza msongamano wa gereza. 

Hata hivyo, wizi wa chini ya $950 bado ni haramu na unaweza kuadhibiwa kwa kifungo cha hadi miezi sita gerezani na faini hadi $1,000. 

Hata kama utekelezaji wa sheria unaweza kuwa na changamoto kwa sababu ya vipaumbele vya rasilimali, vyombo vya sheria kama vile California Highway Patrol vinaendelea kulenga wizi mdogo mdogo, hasa wa kupanga. 

Kwa mfano, operesheni za kitaifa za Desemba zilisababisha kukamatwa kwa wahalifu, urejeshaji wa bidhaa zilizoibwa, na hatua za kuzuia wizi wa rejareja. 

Je, wakimbizi milioni 7 wameingia Ujerumani tangu 2015?

Madai: Weidel alidai kuwa "Ujerumani imepokea wakimbizi karibu milioni 7, lakini hawa ni wale waliorekodiwa rasmi," huku akilalamikia matumizi ya pesa kwa uhamiaji na kushutumu uhamiaji usiodhibitiwa. 

Soma pia: AfD yazipa changamoto siasa za Ujerumani

Ukweli: Takwimu ya Weidel inakaribiana na data rasmi ya uhamiaji kwenda Ujerumani. Kulingana na Ofisi ya Takwimu ya Shirikisho, takwimu hii inawakilisha jumla ya uhamiaji tangu 2015. 

Hata hivyo, maelezo yake yanapotosha kwa kuchanganya aina tofauti za uhamiaji. Inahusisha uhamiaji wa kisheria, kama wafanyakazi wenye ujuzi na wamiliki wa biashara, na waombaji hifadhi. 

Kwa mujibu wa Eurostat, Ujerumani imepokea takriban maombi milioni 3 ya hifadhi tangu 2015, ambapo baadhi ya maombi haya yalikataliwa mwishowe. 

Weidel pia alishindwa kutofautisha kati ya wahamiaji wasio na hati za kusafiria na wahamiaji wa aina nyingine, jambo ambalo linaweza kuongeza mkanganyiko katika mjadala wa umma.