Ulimwengu hii leo unaadhimisha siku ya Wanawake ukaiangazia nyanja kuanzia mafanikio, changamoto na hata mustakabali wao, sio tu kwa wanawake bali pia wasichana.
Picha: Jam Sta Rosa/AFP/Getty Images
Matangazo
Ulimwengu hii leo unaadhimisha siku ya Wanawakeukaiangazia nyanja kuanzia mafanikio, changamoto na hata mustakabali wao, sio tu kwa wanawake bali pia wasichana. Umoja wa Mataifa umekiri kwamba makundi haya yanakabiliwa na vikwazo vingi, na kutoa mwito kwa ulimwengu kuchukua hatua na kusimama pamoja na wanawake ili wapate haki zao za msingi na kuwalinda dhidi ya unyanyasaji wa kijinsia.
Siku ya Kimataifa ya Wanawake: Maazimio 12 muhimu katika mkutano wa Beijing, 1995.
Mwaka 1995, wanawake kutoka kote duniani walikutana mjini Beijing kwenye kongamano la nne la ulimwengu kuhusu masuala ya wanwake. DW inaangazia masuala 12 tete yaliyojadiliwa huko miaka 25 iliyopita.
Picha: picture-alliance/empics/G. Fuller
1. Wanawake na umasikini
Umasikini huchangia zaidi uwezekano kwa wanawake kukabiliwa na ubaguzi kutokana na jinsia yao na hali duni ya kiuchumi. Kutoa mafunzo ya vitendo kwa wanawake wenye kipato cha chini, pamoja na kutoa mikopo, inaweza kusaidia kuwawezesha wanawake kiuchumi na kujenga maisha bora ya baadaye, lakini pia kutetea haki zao.
Picha: imago images
2. Elimu na mafunzo kwa wanawake
Kwa muda mrefu elimu imekuwa ikitambulika kama moja ya hatua muhimu kuelekea usawa wa kijinsia. Wanawake wanaopata elimu wanaweza kuchangia kwa jamii kwa njia nyingi, kuanzia kukuza uchumi hadi kuvunja mitazamo mibaya kuelkea masuala ya kijinsia. Ingawa wanawake na wasichana wengi wameelimishwa leo kuliko hapo awali, bado kuna pengo kubwa la kijinsia ambalo linahitaji kushughulikiwa.
Picha: Getty Images/A. Joyce
3. Wanawake na afya
Ufikiwaji wa huduma za afya za kutosha bado ni changamoto kubwa kwa wanawake wengi ulimwenguni. Hii ni pamoja na kila kitu kuanzia haki ya kijinsia na uzazi hadi afya ya akili na lishe bora. Mapmbano yanayolenga kuhitimisha mazoea mabaya ya kijadi kama vile ukeketaji wa sehemu za siri za mwanamke pia yameendelea kuibua wasiwasi.
Picha: DW/A. Domingos
4. Unyanyasaji dhidi ya wanawake
Inasikitisha, dhuluma dhidi ya wanawake bado ni shida kubwa - ingawa ni mbaya zaidi katika baadhi ya nchi. Baada ya Mkutano wa Beijing wa 1995, theluthi mbili ya nchi zilitekeleza sheria zilizopangwa ili kupunguza ukatili wa majumbani. Lakini bado kuna kazi kubwa zaidi inapaswa kufanywa linapokuja suala la usimamiaji wa sheria na huduma muhimu kwa wanawake wanaohitaji kuukimbia ukatili.
Picha: picture-alliance/dpa/Maurizio Gambarini
5. Wanawake na mizozo ya vita
Mzozo kivita inazijeruhi jamii, huku wanawake na wasichana wakikabiliwa na hatari za a mbinu za kijeshi kama vile kutekwa nyara na unyanyasaji wa kijinsia. Ili kupunguza hii, programu za wanawake za Umoja wa Mataifa zinajielkeza zaidi kuangalia kuwashirikisha wanawake katika nyanja zote za mazungumzo ya migogoro na amani kama njia ya kujenga jamii zenye umoja zaidi.
Picha: Getty Images/A.G.Farran
6. Wanawake na uchumi
Wanawake ni muhimu kwenye uchumi ulimwenguni kote: Leo, wanaweza kuwa wakurugenzi, wajasiriamali, wakulima, madaktari, wanasayansi ...orodha inaendelea. Lakini ubaguzi wa kijinsia unamaanisha kuwa wanawake wengi bado wanaishia kupata mshahara mdogo, ajira zisizo salama na ukosefu wa usalama na wana uwezekano mkubwa wa kudhulumiwa kwenye ajira. Kuwawezesha kiuchumi kunaweza kusaidia.
Picha: Imago Images/AFLO
7. Wanawake katika kufanya maamuzi
Katika miaka ya hivi karibuni, wanawake wamepiga hatua kubwa katika wakilishi wa nafasi za madaraka. Lakini kuanzia kuchaguliwa maofisini hadi kwenye bodi, bado kuna njia ndefu kabla ya kuona uwakilishi sawa wa kweli. Kuanzisha sheria za upendeleo na kuhimiza ushiriki wa kisiasa ni baadhi ya njia ambazo zinaweza kutumika kuwasaidia wanawake kuongeza ushawishi wao kitaifa na kimataifa.
Picha: AFP/Getty Images/S. Keith
8.Mifumo ya taasisi
Kuanzishwa kwa taasisi maalum ambazo husaidia kuzungumzia maendeleo ya sheria mpya, sera na mipango kumeonekana kuwa muhimu linapokuja suala la kuendeleza usawa wa kijinsia. Mipango ya kitaifa ya kimkakati inaweza kusababisha uundwaji wa sera ambayo itawafaidi wanawake katika kipindi cha muda mfupi na mrefu.
Picha: Reuters/M. Euler
9. Haki za wanawake
Jukwaa la Beijing linasisitiza kwamba wanawake na wasichana wanastahili kustarehe sawa na ilivyo katika msingi za binadamu - haki ya kuishi bila dhuluma, utumwa na ubaguzi, kuelimishwa, kupiga kura, kufanya kazi na kupata mshahara mzuri. "Haki za wanawake ni haki za binadamu," sasa ni msemo maarufu, lakini usawa wa kijinsia unamaanisha kuwa wanawake bado wanaweza kuachwa nyuma.
Picha: picture-alliance/NurPhoto/Ronchini
10. Wanawake kwenye vyombo vya habari
Vyombo vya habari ni kifaa chenye nguvu ambacho kinaweza kuendeleza au kutoa changamoto kwa mitazamo mibaya inayowabagua wanawake. Kupata wanawake wengi zaidi katika tasnia hii sio tu inaruhusu sauti zao kusikika, bali huwaweka kama vielelezo vya hadhira yao lakini pia kuelekea kuripoti taarifa nyeti zaidi ya kijinsia.
Picha: picture-alliance/AP Images
11. Wanawake na mazingira
Hali ya mazingira inahusishwa moja kwa moja na ustawi wa wanawake. Maafa ya asili huwaweka katika hatari zaidi ya unyonyaji na vurugu na wana uwezekano mkubwa wa kuwa miongoni mwa wale walioathiriwa zaidi na mabadiliko ya hali ya hewa. Uharibifu wa mazingira kama vile ujangili pia unaweza kusababisha ukatili wa kijinsia kama njia ya kuwatisha wanaharakati wa mazingira wa kike.
Picha: Getty Images/AFP/O. Sierra
12. Mtoto wa kike
Kinachosikitisha zaidi, wasichana huathiriwa vibaya na tabia mbaya kama vile ndoa ya kulazimishwa, ukeketaji wa sehemu za siri za mwanamke na unyanyasaji wa kijinsia. Kuwawezesha wasichana na wanawake wadogo kupitia sera na elimu sio tu kutawaruhusu kufikia ndoto zao, lakini huwasaidia kukabiliana na ubaguzi ndani ya jamii.
Picha: picture-alliance/AP Photo/R. Heffernan
Mustakabali wa haki za wanawake
Maudhui ya kampeni ya Siku ya Wanawake ya Kimataifa kwa mwaka 2020 ni #EachforEqual, inayotoa wito wa haki sawa kwa jinsia. Ingawa kumewa hakuna mashaka kumekuwa na maendeleo makubwa kuhusu jinsi jamii inavyowatendea wanawake, na kampeni ya mwaka huu inatoa mwito wa hatua za pamoja ili kuunda ulimwengu unaojumuisha jinsia.
Picha: picture-alliance/empics/G. Fuller
Picha 131 | 13
Kote ulimwenguni, kaskazini hadi kusini, wanawake wanaungana hii leo kuadhimisha siku hii, kwa kuwasilisha madai yao na kujadiliana kwa kina namna watakavyojikwamua kutoka kwenye vizingiti na vikwazo vinavyowazuia kushamiri. Maandamano yamehanikiza kwenye maeneo mbalimbali, wanawake wakitoa miito ya kupitiwa upya kwa sheria kandamizi na zinazowanyima uhuru, malipo sawa mahali pa kazi na kupambana na aina zote za unyanyasaji na ubaguzi unaotokana na jinsia.
Katibu mkuu wa Umoja wa Mataifa antonio Guterres amekiri alipokuwa akitoa salamu za maadhimisho haya kwamba ingawa ulimwengu unasherehekea mafanikio ya wanawake, lakini ni lazima kila mmoja kutambua kwamba bado kuna changamoto zinazowakabili ambazo zinamuhitaji kila mmoja kushiriki ili kuzizuia ama kuziondoa kabisa.
Wanawake na wanaume wakifanya maandamano mjini Seville huko Uhispania kuadhimisha siku ya wanawake dunianiPicha: Ángel García/Pacific Press/picture alliance
"Ubaguzi wa kijinsia unamuumiza kila mtu ...wanawake, wasichana, wanaume na wavulana. Siku ya Kimataifa ya Wanawake ni mwito wa kuchukuliwa hatua. Hatua ya kusimama pamoja na wanawake wanaodai haki zao za kimsingi kwa gharama kubwa na za kibinafsi. Hatua za kuimarisha ulinzi dhidi ya unyonyaji na unyanyasaji wa kijinsia. Na hatua ya kuchochea ushiriki kamili wa wanawake pamoja na uongozi. Hebu tushirikiane kuanzia serikalini, sekta binafsi na mashirika ya kiraia, kujenga ulimwengu jumuishi zaidi, wa haki, na ustawi kwa wanawake, wasichana, wanaume na wavulana kila mahali," alisema Guterres.
Huko Afghanistan, hali ni tete wakati serikali ya Taliban ikiendelea kulaumiwa vikali kwa vitendo vyake dhidi ya wanawake na kutajwa kama moja ya serikali kandamizi zaidi ulimwenguni. Tangu ilipoingia madarakani serikali ya Taliban imechukua hatua kadha wa kadha zinazolenga kuwabakisha wanawake nyumbani bila ya shughuli yoyote.
Mkuu wa ujumbe wa Umoja wa Mataifa nchini Afghanistan Roza Otunbayeva amesema kwenye taarifa yake ya maadhimisho ya siku hii ya wanawake kwamba kumekuwepo na hatua za makusudi na za kupangwa za kuwaficha wanawake. Amesema hatua kali zinazochukuliwa na serikali zimefanikisha kuwaondoa na kuwazuia kabisa wanawake kufanya kazi na wengine wanalipwa sehemu ya mshahara wao wa zamani ili wabakie nyumbani.
Pengo la usawa katika malipo ni moja ya changamoto ambayo inawakabili wanawake wengi duniani Picha: NurPhoto/picture alliance
Wanawake wamezuiwa hata kwenda kwenye bustani za kupumzika ama kwenye maeneo yoyote ya umma ya burudani na kuagizwa kujifunika wanapokuwa hadharani. Lakini hatua kali zaidi ni ile ya kuwazuia wasichana kujiunga na shule za sekondari na taasisi ya elimu ya juu.
Hii leo, karibu wanawake 20 waliandamana katika mitaa ya Kabul, wakitoa mwito kwa jumuiya ya kimataifa kuwalinda.
Mapema leo, waziri wa mambo ya familia wa Ujerumani, Lisa Paus ameiambia DW kwamba Ujerumani na Ulaya wanasimama bega kwa bega na wanawake wa taifa hilo na Syria. Paus alisema hayo baada ya kikao cha tume ya haki za binaadamu ya Umoja wa Mataifa huko New York Marekani ambako alizungumzia masuala ya usawa katika ulimwengu wa kidijitali.Wafungwa waadhimisha siku ya wanawake Kenya
Aliiambia DW kwamba ulimwengu unaadhimisha siku hii wakati kukiwa bado hakuna usawa wa kijinsia na sasa wanaitumia fursa hiyo kulimulika suala hilo kwa mtizamo wa kijinsia. Aidha aligusia suala la pengo lililopo kwenye malipo kati ya wanaume na wanawake na kusema hata hayo yanazingatiwa kwa upana wake katika ajenda za mkutano huo wa Umoja wa Mataifa.
