Çölleşme yavaş yavaş başlıyor. Önce ağaçlar ve ormanlar ölüyor, ardından çimler kuruyor. Toprağın içindeki besleyici maddeler, rüzgar ya da su tarafından başka yerlere sürükleniyor. Tarımsal üretim bu bölgelerde imkansızlaşıyor ve bunun sonucunda insanlar yaşamlarını sürdürdükleri yerleri terk etmek zorunda kalıyorlar.

Her yıl 7 milyon hektar tarım alanı böylece yok oluyor. Birleşmiş Milletler Çöl Sekreteryası Başkanı Hama Arba Diallo, çöllerin özellikle fakir bölgelerde oluştuğunu ve bu bölgelerin çok az desteklendiğini söylüyor. Uluslararası topluluk içinde bu sorunun çok konuşulduğu belirten Dialo, şu bilgileri verdi:

”Afrika‘da yoksulların yüzde 70´i kırsal bölgelerde yaşıyor. Fakat gelişmemiş ülkelere yapılan yardımlar ne yazık ki bu bölgelere gitmiyor. Oysa daha fazla yatırım yapmadan bu bölgelerdeki yaşam şartlarını değiştirmek mümkün değil. Yardımın bir başka yolu da tarımsal üretim koşullarını ve verimi arttıracak şekilde düzeltmek.”

Çölleşme ile mücadele ilk kez 1992‘de Rio de Janeiro‘da BM Çevre ve Kalkınma Konferansı‘nda kararlaştırılan sözleşme, 1994 yılında Paris´te imzalanmıştı. Anlaşma, 1996 yılında da yürürlüğe girdi ve bugüne dek 180 ülke bu sözleşmenin altına imza attı.

En çok etkilenen Afrika kıtası

Çöllesmeden en çok etkilenen ise Afrika kıtası. Fakat giderek Latin Amerika ve Asya da hızla artan çölleşmeyle savaşmak zorunda kalıyor. Batıda henüz ciddi bir tehdit değil.

Çöl oluşumunun nedeni sadece ormanların yakılması ya da ağaçların kesilmesinden kaynaklanmıyor. Son yıllarda bu durumu arttıran nedenlerinden biri de çevre kirliliğinden kaynaklanan iklim değişimi. Çölleşme iklimin daha sıcak hale gelmesine de neden oluyor ve ısınmanın daha çabuk oluşmasını sağlıyor. Bu kısır döngü böylece devam edip gidiyor.

Gelişmiş ülkeler de etkilenecek

Gelişmiş sanayi ülkelerinin de uzun vadede bu sorundan etkilenmemesi mümkün değil. Üstelik dünya ikliminde sera etkisine neden olan karbondioksitin büyük bölümünden sorumlu oldukları için bu konuda suçsuz da değiller. Hama Arba Diallo, Afrika ve Asya‘da çölleşme nedeniyle oradaki insanların yaşam koşullarının ağırlaşmasının, batıyı doğrudan etkilediğini belirtiyor:

”Giderek daha çok insan yeterince yiyecek bulamıyor, ekonomik ve sosyal yaşam koşulları kötüleştikçe bu insanlar başka yerlere göç ediyor. Önce büyük şehirlere, oralarda iş bulamadıkları zaman komşu ülkelere gidiyorlar. Örneğin komşu ülkede savaş varsa, Avrupa´ya kaçmaya çalışıyorlar. Avrupa onlar için son imkan oluyor, gerekirse Cebelitarık Boğazı‘nı geçmek için hayatlarını riske atıyorlar.”