TBMM'de çözüm süreci için oluşturulan komisyon PKK lideri Abdullah Öcalan ile yapılan görüşmenin ardından ilk kez toplandı.

Öcalan ile İmralı'da yapılan görüşmenin detaylarının da ele alındığı toplantının ilk bölümünde ise gündem rapor yazım süreci ve olası yasal düzenlemelerdi. Bu kapsamda partiler önerilerini ilettiler.

CHP'nin çözüm önerileri neler?

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un oturum başında yaptığı açılış konuşmasının ardından söz alan CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, parti olarak 29 maddelik görüşlerini daha önce komisyon başkanlığına ilettiklerini, şimdi o metni biraz daha güncellediklerini belirterek, hazırladıkları metnin özetini paylaştı.

Buna göre CHP'nin çözüm önerilerinin bazıları şöyle:

- Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanmasına yönelik siyasi engeller kaldırılmalı,

- Terörle Mücadele Kanunu'nda hukuki belirlilik ilkesine dayanılmalı, keyfi uygulamaların önüne geçilmeli,

- Halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçunun yeniden düzenlenmeli,

- Halkın haber alma hakkı önündeki bir engel olan erişimin engellenmesi sorununa çözüm getirilmeli,

- Basın özgürlüğünün önündeki kurumsal ve yasal engeller son bulmalı,

- Örgütlenme özgürlüğünün önündeki engeller kaldırılmalı,

- 19 Mart Darbe Girişimi'nin ardından tutuklanan tüm siyasiler serbest bırakılmalı,

- Gezi Davası başta olmak üzere, toplumsal muhalefeti sindirmek amacıyla açılan davalar nedeniyle cezaevinde tutulanlar serbest bırakılmalı,

- Gizli tanık uygulamasına son verilmeli,

- Cumhurbaşkanı ve Kamu Görevlisine Hakaret suçları yürürlükten kaldırılmalı; cumhurbaşkanına suikast ve fiili saldırı suçunun yeniden düzenlenmeli.

AKP'nin raporunda ne var?

Komisyon üyesi AKP Milletvekili Mustafa Şen de partisinin komisyon raporuna dair bilgi verdi.

Silah bırakanların hukuki durumlarına ilişkin yasal düzenleme önerilerinden bahseden Şen, "Örgüt üyeliği bir suç. Örgüt kendini feshettiyse suç ortadan kalkar" iddiasında bulundu. Şen, aynı şekilde "yardım ve yataklık" suçunun da düşeceğini, yargılama devam ediyorsa da mahkemenin düşeceğini öne sürdü. Şen, bu suçlar kapsamında tahliye olanlara ve toplumsal hayata katılanlara beş yıllık adli takip önerdiklerini de ifade etti.

Şen, silah bırakan örgüt üyeleri için iş, mesleki eğitim, psikolojik destek konusunda devlet desteği sağlanması gibi önerileri olduğunu da söyledi.

Seçim kanunu, siyasi partiler kanunu, yerel yönetimler kanunu ve ilgili idari mekanizmaların "demokratikleştirilmesi" önerisini de dile getiren Şen, kayyum uygulamalarına ilişkin ise şu ifadeyi kullandı:

"Terör örgütü kendi faaliyetine son vermiştir. Dolayısıyla o sebeple bir belediyeye kayyım atanmışsa artık o uygulamanın düşmesi gerektiği kanaatimizi paylaşıyoruz."

DEM Parti: "Umut hakkı olmalı"

Komisyonda DEM Parti adına söz alan Milletvekili Cengiz Çiçek ise "umut hakkı ilkesinin" getirilmesini isteyerek, "Terörle Mücadele Kanunu kaldırılmalıdır. Yeni bir İnfaz Kanunu yazılmalıdır. Ayrımcı istisna hükümleri kaldırılmalı, ağırlaştırılmış müebbetlerde koşullu salıvermenin önü açılmalıdır. Tecrit rejimini içeren cezaevi modelleri kapatılmalıdır" diye konuştu.

DEM Parti, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından 2013 yılında verilen ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının 25 yılını çekenlere şartlı tahliye yolunun açılmasını öngören "umut hakkı" kararının Türkiye açısından da bağlayıcı olması gerektiğini savunuyor. Türk Ceza Kanunu ve İnfaz Kanunu'nda ise bu yönde bir hüküm bulunmuyor. Öcalan'a "umut hakkı" tanınabilmesi için bu konuda yasal bir düzenleme yapılması gerekiyor.

Konuşmasında, muhalif kesimleri hedef almak için kullanılan düzenlemelerin kaldırılması gerektiğine dikkat çeken Çiçek, Terörün Finansmanının Önlenmesi Hakkındaki Kanun'un hapishanedeki yakınlarına para gönderenleri bile cezalandırdığını, bu nedenle yeniden ele alınması gerektiğini, ayrıca olağanüstü hal (OHAL) ve kanun hükmünde kararnameler (KHK) ile yaratılan mağduriyetlerin giderilmesinin şart olduğunu da kaydetti.

Kurtulmuş: Bin düşünüp bir konuşmalıyız

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, bugünkü toplantının açılışında, üyeleri süreç konusunda çok dikkatli olmaya çağırarak şunları kaydetti: "Bin düşünüp bir konuşmanın gerektiği günlere geliyoruz... Bu sürecin siyasi malzeme yapılmamasını her birinizden istirham ediyorum."

Kurtulmuş, "Bu meselenin akamete uğraması için uğraşanlar olduğunu biliyoruz. (...) Çok daha dikkatli olmamız gereken, hassas davranmamız gereken bir sürece girdiğimiz aşikardır. Şimdiye kadar 134 kişi ve kuruluşu dinledik. Nitelikli çoğunlukla alınan karar gereği adaya gidildi. Ziyaretin gerçekleştirilmesiyle birlikte komisyonumuzun dinleme faslı nihayete ermiştir. Şimdi raporlama safhasına geçiyoruz" diye konuştu.

Dinlemelerini tamamlayan komisyon çalışmalarında rapor ve yasal hazırlıklar aşamasına gelindi. Tüm siyasi partilerin sundukları görüş ve önerilerin birleştirilerek ortak bir rapor haline getirilmesi bekleniyor. Ancak bu ortak raporun nasıl yazılacağı henüz netleşmiş değil.

Komisyonun varlığının, raporun tamamlanması ile bu yıl bitmeden sona ermesi planlanıyor. Ortak raporda sunulan önerilerin TBMM Başkanlığı'na iletilmesinden sonra ise yasal hazırlık evresine geçilecek. Raporda önerilen yasal düzenlemelerin teklif haline getirilmesi halinde, TBMM'nin ilgili komisyonlarda ayrıca ele alınmaları gerekiyor.