Hatay'da dün yaşanan 6,4 büyüklüğündeki deprem ve 5,8 büyüklüğündeki artçı depremde resmi açıklamalara göre, 6 kişi yaşamını yitirip 294 kişi yaralandı. Depremlerde hasar tespiti sonucu evlerine girilebileceğini söylenen vatandaşların da enkaz altında kaldığı iddia edildi.

Deprem bölgelerinde yapılan hasar tespit çalışmalarının güvenilirliğine ilişkin soru işaretleri devam ediyor. Kahramanmaraş'ta daha önce depreme dayanıklı olmadığı tespit edilerek çürük raporu verilen Ortaseki Aile Sağlığı Merkezi ve Elbistan Şehit Adem Aktaş 2 No'lu Aile Sağlığı Merkezi'nin 6 Şubat depremlerinde gözle görülür bir hasar almadığı için kullanıma açılmasına karar verildi.

"Dikkatli bir şekilde kullanılabilir"

Kahramanmaraş merkezli depremlerde ağır hasar alan 10 ilde hasar tespit çalışmaları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve il müdürlükleri koordinesinde yapılıyor.

Şehit Adem Aktaş 2 No'lu Aile Sağlığı Merkezi'nin (ASM) sonuçlanan hasar tespit raporunda 'B' sınıfından puan verilerek düşük riskli olarak değerlendirilen bina için 'dikkatli bir şekilde kullanılabilir' ifadesi yer aldı.

Ancak DW Türkçe'nin aldığı bilgiye göre aynı binaya aslında yaklaşık üç yıl önce çürük raporu verildi. Tahliye edilmesi için çalışanlara resmi yazılar gönderildi. Ardından tahliye Covid salgını sonrasına ertelenirken bu yaz binanın boşaltılması bekleniyordu.

"Islak imzalı belge verilmedi"

Şehit Adem Aktaş 2 No'lu ASM'nin çalışanları ise DW Türkçe'ye karardan endişe duyduklarını aktardı.

Çalışanlar, İl Sağlık Müdürlüğü'nden kendilerine sözel olarak 'ASM'yi açın' dendiğini, ıslak imzalı bir belge verilmediğini, binalarında elektrik ve su olmadığını söyledi.

Bir çalışan, "Binanın birinci katı boşaltılmıştı, pazara bakan bir odasının tabanı nereden baksanız yarım metre filan göçmüştü, içe doğru çökme yapmıştı" ifadelerini kullandı. Binanın mevcut kolonlarından numune alındığına ve alınan örnekler sonucu çürük raporu verildiğine işaret eden ASM çalışanı, "Bu depremde bir şey olmaması bizim binamızın sağlam olduğunu göstermiyor ki. Ben nasıl girip çalışacağım şimdi orada? En ufak bir sarsıntıda herkes birbirine bakıyor, kaçışıyor" diye konuştu.

Şehit Adem Aktaş 2 No'lu ASM'nin sekiz hekimlik bir birim olduğunu, toplam personelin 20 kişiyi bulduğunu dile getiren çalışanlar, normal şartlarda günde 50-60 hastaya baktıklarını, deprem güvenliği olmayan bir binanın kullanıma açılmasının, artçı sarsıntılar devam ederken çok sayıda hastanın da hayatını riske atmak anlamına geleceğini vurguladı.

"İlçe Emniyet Müdürlüğü binası da açık"

Şehit Adem Aktaş 2 No'lu ASM, Güneşli Mahallesi, Ahmet Karabağ Caddesi'nde bulunuyor. ASM çalışanları bu bölgenin depremden çok fazla hasar aldığını vurguluyor.

Çalışanlar, binanın çevresinde bulunan diğer kamu binalarının da benzer durumda olduğuna dikkat çekiyor. Bölgede İlçe Emniyet Müdürlüğü, Müftülük, TEDAŞ ve bir okul binası da bulunuyor. Okul binası boşaltılmış durumda.

Bu binaların hepsinin çürük raporu olduğunu, bunu herkesin bildiğini ifade eden bir çalışan, "Elbistan İlçe Emniyet Müdürlüğü'nün binası da çürük raporluydu ama şu an kullanıma açık olduğunu gördük" dedi.

"Deprem güvenliği değil, hasar durumu tespit edildi"

Öte yandan Kahramanmaraş'taki Ortaseki Aile Sağlığı Merkezi de daha önce çürük raporu olmasına rağmen kullanıma açıldı.

Bina için hazırlanan hasar tespit raporunda yer alan ifadeler, binanın deprem güvenliği bilinmeden kullanıma açıldığını gösteriyor.

"Artçı sarsıntılara dayanabilir, hemen kullanıma açılabilir" değerlendirmesiyle sonuçlanan raporda, "İş bu rapor kapsamında ilgili yapının gözleme dayalı hızlı hasar tespiti gerçekleştirilmiş ve ulaşılan sonuçlar rapor edilmiştir. Gerçekleştirilen hızlı değerlendirme kapsamında binanın deprem güvenliği değil, hasar durumu tespit edilmiştir. Yapının deprem güvenliğinin tespiti için Türkiye Bina Yönetmeliği 2018 kapsamında deprem performans analizlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir" deniliyor.

Isınma yok ama kullanılabilir tespiti

DW Türkçe'nin edindiği bilgiye göre Elbistan'da incelenen 10 ASM'den ikisine D sınıfından yüksek riskli ve kullanılamaz raporu verilirken, kullanılabilir tespiti yapılıp A sınıfından puan verilen ASM'lerin çoğunda ısınma problemi var. 

Hasar tespitinde A sınıfından puan alan Şehir Mesut Polat 17 No'lu Aile Sağlığı Merkezi'nde doğalgazın ağır hasarlı olduğu, su sisteminin de hasar gördüğü belirtilirken, yine B sınıfından kullanılabilir raporu verilen Şehit Mehmet Topalca 1 No'lu Aile Sağlığı Merkezi'nde de doğalgaz kazanının patladığı belirtiliyor. Kullanılabilir raporu verilen bir aile sağlığı merkezinde daha doğalgazın hasarlı olduğu tespit edilirken, üç ASM'nin de yakıt kontrolünün yapılmadığı raporlanmış durumda.

"Kimse bir şey vermiyor, bizden istiyor hâlâ"

DW Türkçe'ye konuşan bir aile sağlığı merkezi çalışanı, "ASM'lerinizi açın deniliyor. Ancak ASM'lerin birkaç tanesi yağmalanmış, bir kısmında elektrik sorunu var. Bizim mesela binamızda şu an elektrik yok, su var. Isınma problemi var. Çalışan personelin de evleri yıkıldı. Personel burada değil. Elbistan çok soğuk bir yer. Eksi 15 derece. Yani aslında en büyük sorunumuz şu. Kimse bize bir şey vermiyor. Herkes bizden istiyor hala" ifadelerini kullandı.

Sağlık çalışanlarına hâlâ bir konteynır seçeneği sunulmadığına işaret eden ASM çalışanı, sadece sözlü olarak bir şeyler söylendiğini dile getirdi:

"Kıyafet yok, barınacak yer yok, yıkanacak yer yok. Bunları sağlamadılar bizlere. Bu kademede görev alan insanların öncelikli problemlerinin çözülmesi gerekir. Biz de depremzedeyiz. İnsanların dertlerine ilaç olmak istiyoruz ama neye göre çalışacağız, nasıl ödeme alacağız, nerede kalacağız? Bir belirsizlik var. Herkeste bir endişe var. Herkeste bir korku var. Bunların çözülmesi lazım. Herkesin güvene alınması lazım."