Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, düzenlediği yıl sonu değerlendirme toplantısında Türk dış politikasındaki önemli konu başlıklarıyla ilgili açıklamalarda bulundu.

Küresel sistemin çoklu kriz dönemi yaşadığını, bir yanda çok kutupluluk olarak adlandırılan bir küresel dönüşüm süreci, diğer yanda ABD-Çin ayrışması ve Batı'ya karşı Çin-Rusya yakınlaşması ile gevşek bir çift kutuplu sistem ihtimalinin söz konusu olduğunu belirten Çavuşoğlu, "Aslında bunlar yeni bir sistemin doğum sancıları. Sistemin ne yöne evrileceğini birlikte göreceğiz ve değerlendireceğiz" dedi. Çavuşoğlu, Türk dış politikasının temel ilkelerini "küresel ölçekte aktif tutum sergilemek, krizlerin çözümüne katkı sağlamak, krizlerle mücadele ederken fırsatları değerlendirmek" olarak sıraladı.

2022'nin dış politikada Türkiye'nin etki alanının genişlediği bir yıl olduğunu ve atılan adımlarla Türkiye'nin küresel siyasetin önemli merkezlerinden biri olma konumunu pekiştirdiğini kaydeden Çavuşoğlu, "2023 ise önemli bir eşik. Gelecek yıl küresel jeopolitik açısından bir yol ayrımı yılı olacak. Öyle görünüyor. Ya mevcut kutuplaşmalar derinleşecek ya da çok taraflılığa dayalı yeni bir küresel sistem kurulacak. Bizim bir yandan en kötüsüne göre hazırlık yapıp diğer yandan da aktif ve fırsatları değerlendiren politikamızı sürdürmemiz gerekiyor" diye konuştu.

Normalleşme süreçleri ve Suriye görüşmeleri

Türkiye'nin son yıllarda ciddi krizler yaşadığı ülkelerle normalleşme süreçlerine de değinen Çavuşoğlu, normalleşme ve ara buluculuğun iki önemli başlıkları olduğunu kaydetti. Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ile normalleşme çalışmaları kapsamında önemli mesafe alındığını, İsrail ile karşılıklı büyükelçi atandığını ve Mısır'la normalleşme sürecinin "daha yavaş olsa da ilerlediğini" belirten Çavuşoğlu, Suriye konusunda da Esad rejimi ile temasların sürdüğünü kaydetti.

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve MİT Başkanı Hakan Fidan'ın dün Moskova'da Suriyeli yetkililerle yaptıkları görüşmeye işaret eden Çavuşoğlu, kendisinin de Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir görüşmesinin olacağını kaydetti. Moskova'daki Türkiye-Rusya-Suriye üçlü görüşmesi için "faydalı bir görüşme olduğunu söyleyebilirim" diyen Çavuşoğlu, "rejimle ılımlı muhalefetin bir yol haritası üzerinde uzlaşması bakımından, kalıcı bir barış, istikrar ve siyasi çözüm için rejimle angajmanın önemli olduğunu" vurguladı.

İkinci aşamada dışişleri bakanları görüşecek

Yol haritasının ikinci aşaması olarak Dışişleri Bakanları düzeyinde bir toplantının planlandığını, ancak toplantının ne zaman gerçekleşeceği konusunda henüz somut bir takvim bulunmadığını belirten Çavuşoğlu, "Aynı şekilde 3'lü liderler toplantısı konusunda da somut bir tarih yok. Ama ocak ayı çok erken bir tarih böyle bir görüşme için, bizim görüşmemiz için bile erken olabilir" dedi.

Çavuşoğlu Suriye'ye kara harekâtı planları konusundaysa "Suriye'de terörle mücadelemiz kararlılıkla devam edecek. Bu karaysa kara, havadansa havadan. Rejimle olan şu andaki angajman, yani doğrudan ya da dolaylı temaslar terörle mücadelemize engel değil" ifadelerini kullandı.

PKK/YPG'nin bölücü ajandası nedeniyle Esad açısından tehdit oluşturduğunu söyleyen Çavuşoğlu, göçmenlerin güvenli bir şekilde Suriye'ye dönebilmesi için de Suriye ile angajmanın önemli olduğunu kaydetti.

"Ege'de 1 millik genişlemeye dahi izin vermeyiz"

Yunanistan ile ilişkilere de değinen Çavuşoğlu, Yunanistan'la yılın başında diyalog kanallarını işletmeye çalıştıklarını, ancak Başbakan Kiryakos Mitsotakis'in "Türkiye aleyhine kampanya başlatması, Ege'deki tahrikler, soykırım iddiaları ve Batı Trakya Türklerine baskılar" nedeniyle diyaloğu askıya aldıklarını belirtti. 

Son dönemde Yunan basınında özellikle Girit adasının çevresinde kara sularının 12 mile çıkarılacağına dair haberler yer aldığına işaret eden Çavuşoğlu, "Bizim bu konudaki tutumumuz net. Değil 12, Ege'de 1 mil dahi kara suyu genişlemesine izin vermeyiz. Meclisimizin bu konuda 1995'de aldığı karar nettir ve halen geçerlidir" dedi. TBMM, 1995'te aldığı kararla Yunanistan'ın karasularını genişletmesini savaş sebebi ilan etmişti.

"AB'nin körlüğü aşabilmesi ancak tam üyelikle olur"

Çavuşoğlu Yunanistan'a "Bir kez daha uyarıyoruz. Arkana almaya çalıştıklarına güvenerek sahte kahramanlık peşinde koşma. Maceraya atılma. Bunun sonunun kötü olacağını sen de çok iyi biliyorsun" diye seslendi.

Yunanistan bağlamında AB'ye de mesajlar veren Çavuşoğlu, "Türkiye enerjiden gıdaya, güvenlikten göçe, üretimden tedarik zincirlerine kadar temel konularda Avrupa için anahtar ülkedir. Ancak AB'nin içine düştüğü stratejik körlük gerçekleri görmelerine engel oldu. AB, Rum-Yunan ikilisinin şımarıklıklarına teslim oluyor. AB'nin bu körlüğü aşabilmesi ancak Türkiye'nin tam üyeliğiyle gerçekleşebilir" diye konuştu.

"ABD ile süreç olumlu ilerliyor"

Bakan Çavuşoğlu, ABD ile ilişkilere yönelik ise "ABD'yle ilişkilerde, PKK-PYD-YPG'ye Suriye'de verilen destek FETÖ, CAATSA yaptırımları gibi anlaşmazlıklara ve Türkiye düşmanı lobilerin çabalarına rağmen 2022'de mesafe aldık. 'Stratejik Mekanizma'yı hayata geçirdik. Biri bakan seviyesinde olmak üzere 3 tur görüşme gerçekleştirdik. Ocakta bakanlar düzeyinde 2'nci toplantımızı yapacağız. F-16 tedarikinde, girişimlerimiz sonucu Kongre kısıtlayıcı şartları kaldırdı. Şu anda süreç olumlu ilerliyor" dedi.

DW/BK,JD