Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan BRICS grubunun zirvesine, Batı ile Doğu arasında Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısıyla tetiklenen kutuplaşma damgasını vurdu.

Zirvenin açılışında konuşan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, dünyada "tek taraflı yaptırımlara ve bazı ülkelerin siyasi ve askeri güçlerini sürdürme çabalarına" karşı çıkılması gerektiğini belirterek BRICS ülkelerini dünyada ekonomik nüfuzlarını kullanarak "sorumluluk almaya, eşitlik, adalet ve gerçek anlamda çok taraflı bir uluslararası sistem için çalışmaya" çağırdı.

"Yaptırımlar bumeranga dönüşebilir"

Çin resmi haber ajansı Şinhua'nın aktardığına göre Şi Cinping konuşmasında ülkelere "Soğuk Savaş mantalitesini, tek taraflı yaptırımları ve yaptırımların suiistimal edilmesini reddetme" çağrısı yaptı. Çinli lider, küresel ekonomik eğilimler ve finans akışlarının "siyasileştirilmesi, mekanizma ve silah haline getirilmesi" ile yaptırımların bir "bumeranga", "iki ucu keskin bir kılıca" dönüşebileceği uyarısında bulundu.

Şi, dün yaptığı açıklamada da Batı ve NATO'nun politikalarını eleştirerek "devletlerin güçlerine körü körüne inanmaları, askeri ittifakları genişletmeleri ve diğerlerininki pahasına kendi güvenliklerini sağlamaya çalışmaları, başlarını belaya sokacaktır" demişti. Şi, uluslararası toplumun hegemonya ve güç odaklı politikalara direnmede birlik olması gerektiğini söylemişti.

ABD öncülüğündeki Batılı ülkeler, Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgale girişmesinin ardından Moskova'ya karşı bir sert yaptırımları yürürlüğe sokmuştu.

ABD öncülüğündeki düzene denge arayışı

2009 yılından bu yana yılda bir kez toplanan BRICS zirvesine bu yıl Çin'in ev sahipliği yapması planlanıyordu. Çin'deki katı pandemi kısıtlamaları nedeniyle zirve telekonferans yöntemiyle gerçekleştirildi.

BRICS üyeleri, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali konusunda başından beri sert tutum takınmaktan kaçınmıştı. Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasıyla ilgili "işgal" kelimesini kullanmaktan başından beri kaçınan Çin, Moskova'ya yönelik yaptırımları her fırsatta eleştirirken Güney Afrika BM'de Rusya'ya karşı kınama kararında çekimser oy kullanmıştı. Hindistan da Rusya'dan indirimli fiyatlara büyük miktarlarda petrol satın alıyor.

Çin, BRICS grubunu, dünyada ABD öncülüğündeki düzene karşı denge oluşturacak bir ittifak olarak görüyor.

Putin'den Batı'ya "bencillik" suçlaması

Zirvede konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Batı'ya suçlamalarda bulundu ve katılımcı ülkeleri "Batı'nın bencil eylemleri"ne karşı iş birliği yapmaya çağırdı. Putin, "Küresel ekonomide bazı ülkelerin kötü tasarlanmış, bencil eylemleri nedeniyle gelişen krizden sadece dürüst ve karşılıklı çıkarları gözeten bir iş birliği zemininde çıkış yolu bulabiliriz" dedi.

Hükümetler arası ilişkilerde gerçek anlamda çok taraflı bir sistem kurulabilmesi için "birleştirici ve olumlu bir rota oluşturulmasında BRICS ülkelerinin liderliğine ihtiyaç olduğunu vurgulayan Putin, "bağımsız politikalar izleme çabası veren Asya, Afrika ve Latin Amerika'dan pek çok ülkenin de desteğe hazır olduğunu" söyledi.

Zirve sonrasında Kremlin'in internet sitesinden yayımlanan ortak bildiride de BRICS ülkelerinin Rusya ve Ukrayna arasında müzakereleri desteklediği vurgusu yapıldı.

AFP,rtr,dpa/BK,TY