Çin'de Pazartesi günü meydana şiddetli depremin ardından arama-kurtarma faaliyetleri aralıksız sürüyor. Yardım ekipleri depremden etkilenen tüm bölgelere ulaşırken, yabancı ekipler de yardım faaliyetlerine başladı. Ancak depremde yıkılan bina enkazı altında kalan insanlar için umutlar tükeniyor. Çin resmi haber ajansı Xinhua, Sichuan eyaletinde meydana gelen depremde 50 bin kişinin ölmüş olabileceğini bildirirken, Çin Devlet Başkanı Hu Jintao da incelemelerde bulunmak için depremin vurduğu Sichuan eyaletine gitti. Hükümet depremde diğer binaların yanında sarsıntıya dayanamayarak çöken okul binaları için de soruşturma başlattı. Ülkedeki birçok bina ve barajın çökme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu haber veriliyor.

Ölümlerin sorumlusu ihmal ve hata mı?

Sichuan eyaletindeki ev ve okullar daha sağlam yapılsaydı depremde ölenlerin sayısı daha az olur muydu? Çocuklarını okul enkazları altında kaybeden yüzlerce anne baba bundan emin. Depremden sağ kurtulan bir Çinli öğrenci, felaket anını şöyle anlatıyor:

“Öğretmenlerimiz bize ‘koşabildiğiniz kadar hızlı koşun, okulu terk edin!' demeseydi, şu an hayat hayatta olmazdık.”

Depremzedelerin öfkesi büyüyor

Çin'in Sichuan eyaletinde meydana gelen 7,9 büyüklüğündeki depremde yüzlerce öğrenci hayatını kaybetti, binlercesi de hala kayıp. Depremzedelerinse yetkililere öfkesi giderek daha da artıyor. İmar izni veren makamların yapıların denetimini iyi yapmadığı ve inşaatlarda kullanılan malzemelerin gerekli standartları yerine getirmediği öne sürülüyor. Şangay'daki Tongji Üniversitesi'nde doğal felaketlerde yapısal dayanırlık konusunda araştırmalar yapan uzman Shi Weixing, iddiaların yersiz olmadığı görüşünde. Shi Weixing, "İnşaatların nasıl olması gerektiğini belirleyen şartnamelerimiz var. İnşaatların bu şartnamelere uygun halde yapılıp yapılmadığını denetlemesi gereken bir çok merci de mevcut. Ancak özellikle taşrada gerekli denetimlerin yapılmamış olması oldukça muhtemel” diye konuşuyor. Shi Weixing, Çin'deki inşatlar için farklı standartlar kullanıldığını anlatıyor. Shi sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Çin'de A, B, C ve D olarak dört ayrı inşaat standardı bulunuyor. Ülkedeki yapılan çoğu orta standartta yani C sınıfında inşa ediliyor. Önemli binalar B, ve örneğin devletimizin kurucusu Mao Zedong'un mozolesi gibi en önemli kategorideki binalar da A sınıfı standardına uygun dayanılırlıkta inşa ediliyor. Gelecekte inşaat projelerinin iyileştirilmesi gerekiyor. Çünkü şayet öngörülen planlara uyulsaydı, şimdi yerle bir olmuş evlerin, daha şiddetli bir depremde dahi ayakta kalmış olması gerekirdi.”

Barajlar tehlike saçıyor

Depremin vurduğu Sichuan eyaletinin dağlık kesimleriyse yeni bir felaketin eşiğinde. Zira burası Çin'in baraj ve hidroelektrik santrallerinin en yoğun olduğu bölgesi ve yetkililer, barajların her an çökebileceği ve deprem bölgesinde bir de sel felaketine yol açabileceği uyarısında bulunuyor.

Min Nehri üzerine kurulmuş 9 baraj bulunuyor. Zipingpu barajı bunlardan en büyüğü. Pekin yönetimi baraj ve hidroelektirk santralerinin durumunu incelemek için yaklaşık 5 milyon euro ayırdı. Ancak barajların depremden ne kadar etkilediğine dair henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Bölge halkıysa endişeli. Çinli bazı uzmanlarsa çatlakların şu an için bir tehlike arz etmediği görüşünde. Zpingpu'da incelemelerde bulunan mühendis Wen, 156 metre yüksekliğindeki duvarları incelediğini ve yapının sağlam olduğunu belirtiyor. Wen şöyle konuşuyor:

"Duvarlarda yatay ve dikey çatlaklar var. Ancak bir uzman olarak benim görüşüm barajın çökmeyeceği yönündedir. Böylesi büyük bir depremden sonra çatlakların oluşması normal. Bu çatlaklar herhangi bir çökmeye yol açamayacak kadar küçük. Barajlar depreme dayanıklı yapılardır ve bu bilimsel olarak da kanıtlanmıştır. Depremin üzerinden bir kaç gün geçti ve henüz birşey olmadı. Bu benim için ileride de bir şey olmayacağının göstergesidir."