Çin Yönetimi, Dalay Lama’nın Berlin’de, Almanya Başbakanı Angela Merkel tarafından ağırlanmasının hemen ardından Almanya ile Çin arasında kararlaştırılan bir çok görüşmeyi iptal etti. Çin bununla, Tibetli ruhani Budist lideri kabul eden hangi devlet olursa olsun sert tepkisini göğüslemek zorunda kalacağı mesajını verdi. Dalay Lama şu sıralar Amerika Birleşik Devletleri’nde ve Pekin yine sert uyarılarda bulundu.

Beyaz Saray’da, Amerika Başkanı George Bush ile “özel olduğu” vurgulanan görüşme öncesinde; en rahat görünen Dalay Lama’nın kendisi oldu. Budist ruhani lider Çin’in sert tepkisini gülümseyen bir ifade ve “Bu hep oluyor” sözleriyle değerlendirdi. Zaten bir hayli kızgın olan Çin Yönetimi’ni çileden çıkartmak istemeyen Bush Yönetimi temkinli hareket etti. Beyaz Saray, Bush ile Dalay Lama’nın birlikte kameraların önüne çıkmasını istemedi ve ortak basın açıklaması da yapılmadı.

Bush’un Sözcüsü Dana Perino bu tavra, “Çinlilerin yaralarına tuz basmak istemeyiz” sözleriyle açıklık getirdi.

”Ayrılıkçı lider” ile ABD Başkanı

Amerikalı sözcü ayrıca görüşmenin Çin'i kışkırtma amacı taşımadığının altını çizdi. Ancak tüm bunlar Çin Yönetimi’nin yatışmasını sağlayamadı. Çünkü Çin’in ayrılıkçı olarak nitelendirdiği Dalay Lama, Washington’da en üst düzeyde ağırlanmasının ardından bugün Amerikan Kongresi tarafından madalya ile ödüllendirilecek. Ve bu törene Başkan Bush da katılacak. Böylelikle Dalay Lama ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nin bir başkanı ile aynı etkinlikte boy göstermiş olacak. Pekin ise Dalay Lama’yı, Tibet’i Çin’den ayırmak isteyen bir kişi ve bir tehdit olarak algılıyor.

Sözcü Dana Perino Bush’un törene katılması konusunda makul bir gerekçesi olduğunu savundu: “Bunun farklı algılandığını biliyor. Ancak Kongre’deki madalya törenine her zaman katılan bir Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak bu sefer de törende hazır bulunacak.”

Zamanlamaya dikkat

Şimdi dikkatler, Çin’in Washington Yönetimi’ne “ilişkilerin büyük zarar göreceği” yönündeki uyarılarının gerçek olup olmayacağına çevrildi. Brooking Enstitüsü’nün Çin uzmanı Cheng Li, buna pek ihtimal vermediğini söylerken Pekin Yönetimi’nin asıl görüşmenin zamanlaması konusunda rahatsız olduğuna işaret etti:

Cheng Li şunları söyledi: “Çin zamanlama konusunda rahatsız çünkü Çin’de şu sıralar Komünist partisinin 17’inci kurultayı yapılıyor. Ve Çin, medyanın Dalay Lama’yla ilgili haberler yerine Çin’de yaşanan gelişmeleri haberleştirmesini istiyor.

Almanya Pekin’i kızdırdı

Çin uzmanı, Bush Yönetimi’nin görüşme öncesinde Çin Yönetimi’ne bilgi verdiğini hatırlatırken, Almanya Başbakanı Merkel’in bunu yapmadığını, bu nedenle Pekin’in görüşmeleri iptal ettiğini belirtti. Cheng Li, Berlin’in bu tavrının Çin tarafından güven zedeleyeceği olarak algılandığına dikkat çekti.

Bir diğer Çin uzmanı Richard Bush’a göreyse Pekin Yönetimi Berlin’e sert tepki göstererek, diğer Avrupa ülkelerinin de benzer hamle yapmasının önüne geçmek istedi. Richard Bush, “Çinliler mevcut sınırların aşılmasına çok kızıyorlar. Ve Almanya bunu yaptı” tesbitinde bulundu.

Ticari ilişkiler ağır basıyor

Richard Bush, Çin’in uzun vadede ne Amerika ne de Almanya ile ilişkilerinin bozulmasını istemediğini sözlerine ekledi. Çin uzmanı, ticari ilişkilerin çok daha ağır bastığına dikkat çekti.