Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet'in, Çin'in Uygurlara yönelik muamelesini incelemek üzere Sincan bölgesine gerçekleştireceği ziyaretten kısa bir süre önce yayınlanan belgeler Çin hakkındaki iddiaları güçlendirdi.

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu tarafından yayınlanan belgelerde, Uygurların Çin'de kitlesel olarak hapsedildiğine dair çok sayıda kanıta yer verildi.

Belgeler arasında fotoğraflar, konuşmalar ve resmi yazışmalar yer alıyor.

Konsorsiyumda yer alan Bavyera Radyo ve Televizyon Kurumu (BR) ile haftalık haber dergisi Spiegel, konu ile ilgili yayınladıkları haberde Uygurların tutuldukları kampların Çin hükümetinin iddia ettiği gibi "mesleki eğitim kurumları" olmadığının kanıtladığını yazdı.

"Kaçmaya çalışanı vurun"

Ele geçirilen belgelerde Sincan bölgesi eski parti başkanının 2017'de yaptığı ve daha önce yayınlanmayan bir konuşması da bulunuyor. Parti başkanı bu konuşmasında, kamplardan kaçmaya yeltenen Uygurları kast ederek,  "birkaç adım uzağa kaçmaya çalışan her mahkumun vurulması" gerektiğini söylüyor.

Fotoğraflarda ise kamp olduğu ileri sürülen yerlerde makineli tüfeklerle bekleyen güvenlik güçleri görülüyor. Bir fotoğrafta ise, bacakların aşırı şekilde gerildiği bir işkence aleti olan kaplan sandalyesinde oturtulmuş bir kişi yer alıyor.

Son belgelerle ilgili açıklama yapan ABD'nin Çin Büyükelçiliği, Sincan'daki önlemlerin teröristlere yönelik olduğunu, "İnsan hakları ya da din meselesi olmadığını" savundu.  

Belgeleri Alman antropolog Zenz paylaştı

Çin'de Uygurlara yönelik uygulamaları gösteren belgelerin Alman antropolog Adrian Zenz'e aktarıldığı bildirildi. Zenz, verileri 14 Batılı medya kuruluşu ile paylaştı.

ABD'de tanınan bir Çin uzmanı olan Zenz, Sincan'daki insan hakları ihlalleri iddialarına erken bir aşamada dikkat çekmişti. Bu nedenle 2021'de Pekin Zenz hakkında yaptırım kararı almıştı.

Avrupa Parlamentosu (AP) Çin ile ilişkiler Delegasyonu Başkanı Reinhard Bütikofer, BR ve Spiegel'e yaptığı açıklamada, Çin'e karşı yeni yaptırımlar uygulanması gerektiğini söyledi. Alman siyasetçi, "Dehşet görüntüleri" olarak nitelendirdiği verilerin, Avrupa Birliği'nin Çin'e karşı net bir tavır almasına yol açması gerektiğini vurguladı.

Çin'in Uygurlara yönelik kötü muamelesini incelemek üzere Sincan'a giden BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Bachelet'in Salı ve Çarşamba günleri bölgedeki Urumçi ve Kaşgar şehirlerini ziyaret etmesi bekleniyor.

Sincan'da neler oluyor?

Pekin hükümeti, Sincan bölgesinde yaşayan bir milyondan fazla Müslüman Uygur azınlığını "yeniden yapılandırma eğitimi kamplarında" zorla tutmakla suçlanıyor. Pekin'e yönelik suçlamalar arasında Uygurları kısırlaştırma ve zorunlu çalıştırma da bulunuyor.

Tüm bölgeyi sıkı gözetim altında tutan Çin'in ayrıca Uygurlara ait kültürel mekanları yok etmeye çalıştığı da iddia ediliyor.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ise Çin'in Uygurlara muamelesini soykırım olarak değerlendiriyor. Washington yönetimi, Bachelet'in bölgedeki temasları sırasında Çin hükümeti tarafından manipüle edilmiş verilerle karşılaşma olasılığının yüksek olduğunu savunuyor. 

Çin ise hakkındaki suçlamaları şiddetle reddediyor.

AFP/TY,JD