Bir zamanların üç örnek ülkesi Çin, Brezilya ve Rusya kriz yolcusu. Onların zayıf düşmesi bütün dünya ekonomisini olumsuz etkileyebilir.
Reklam
Parlak günler geride kaldı
04:59
Çin'de büyüğüyle, küçüğüyle yatırımcı para kaybediyor. Pekinli Yin Jiayang da tasarruflarının yüzde 90’ını hisse senetlerine yatırmış.
"Fazla yatırım alanı yok. Ya gayrı menkul, ya da altın gibi değerli maden alabiliyoruz. Alternatif yatırım alanları oldukça az. Tasarrufları emin bir şekilde değerlendirmenin en kolay yolu borsaya girmek."
Yeni Asya krizi kapıda mı?
İŞ DÜNYASININ EN GÜÇLÜ KADINLARI
İş dünyasının üst düzey kademelerinde kadınların oranı bir hayli düşük. Fakat bu, başarılı kadınların olmadığı anlamına gelmiyor. ABD'de yayımlanan 'Fortune' dergisi, iş dünyasının en güçlü kadınlarını seçti.
Fotoğraf: Reuters
Mary Barra
Amerikalı otomobil üreticisi General Motors'un (GM) yeni direktörü, Fortune dergisinin dünyanın en güçlü kadın yöneticileri listesinde ilk sırayı alıyor. 52 yaşındaki Mary Barra, GM'nin tepesine çıkan ilk kadın. Elektronik mühendisliği eğitimi alan Barra, aynı zamanda bir akademisyen. Barra, dünya genelinde de bir otomotiv şirketinin başına gelen ilk kadın.
Fotoğraf: picture-alliance/dpa
Virginia Rometty
Bilişim devi IBM'in borsadaki değeri 200 milyar doları buluyor ve bu rakamla dünyanın en değerli şirketlerinden biri. Bu şirketi 2012 yılından beri Virginia Rometty yönetiyor. Rometty'nin başlıca hedeflerinden biri dünya pazarlarına daha fazla açılmak, örneğin Afrika'ya.
Fotoğraf: Reuters
Indra Nooyi
Amerikan şirketi PepsiCo, dünyanın en büyük ikinci gıda şirketi. Şirketin 2006 yılından beri başında olan Indra Nooyi'nin başarısı rakamlara da yansıyor. Nooyi'nin yönetiminde şirketin ABD dışındaki satışları ikiye katlandı. Ekonomi bilimi okuyan Hindistan doğumlu Nooyi, aynı zamanda yöneticilik eğitimi de almış.
Fotoğraf: picture-alliance/dpa
Maria das Gracas Silva Foster
Enerji şirketi Petrobras'ta 24 yıldır çalışan Maria das Gracas Silva Foster, bir enerji şirketinin başındaki ilk kadın yönetici. Çeşitli dallarda üniversite eğitimi alan 60 yaşındaki Brezilyalı hem kimyager, hem nükleer teknoloji uzmanı ve hem de bir ekonomist. Petrobras, Latin Amerika'nın en büyük doğal gaz ve enerji şirketi.
Fotoğraf: Antonio Scorza/AFP/Getty Images
Ellen J. Kullmann
Amerikalı DuPont, yaklaşık 80 ülkede faaliyet gösteren ve dünya genelinde kimya endüstrisi alanındaki en büyük şirketlerden biri. Şirketin başındaki isim Ellen J. Kullmann bir makina mühendisi. Şirketi yeniden yapılandıran Kullmann, şirketin uluslararası pazarlardaki etkisini artırmayı başardı.
Fotoğraf: Eric Piermont/AFP/Getty Images
Irene Rosenfeld
Dünyanın en büyük üçüncü gıda şirketi Mondelez'in başında da bir kadın var. Psikoloji ve işletme eğitimi alan 60 yaşındaki Irene Rosenfeld, şirketi 2006 yılından beri yönetiyor. Rosenfeld'in yönetiminde Mondelez dünyanın en büyük çikolata üreticisi oldu.
Fotoğraf: Carl Court/AFP/Getty Images
Marillyn Hewson
Marillyn Hewson, silah ve teknoloji şirketi Lockheed Martin'i yönetiyor. Askeri ve sivil havacılıkta faaliyet gösteren şirket aynı zamanda uzay araçları da üretiyor. Yönetimi 2013 yılından devralan Hewson, şirketi uluslararası alanda büyütmeye çalışıyor. Ekonomi uzmanı Hewson, 1982 yılından beri şirkette çalışıyor.
Fotoğraf: Getty Images
Meg Whitman
Meg Whitman, 2011'den bu yana dünyanın en büyük bilgisayar üreticilerinden biri olan Hewlett-Packard'ı yönetiyor. Düşüş eğilimindeki şirketi yeniden ileriye taşımaya çalışan Whitman, bir ekonomist. Siyasette de aktif olan Whitman, 2008 yılında Kaliforniya Valiliği için Cumhuriyetçilerin adayı olmuştu.
Fotoğraf: Getty Images
Patricia Woertz
Archer Daniels Midland şirketi de 30 bin çalışanı ile dünyanın en büyük gıda şirketlerinden biri. Şirketin yönetimini 2006 yılında Patricia Woertz üstlendi. Daha önce de Gulf Oil ve Chevron gibi büyük firmalarda çalışan Woertz, aynı zamanda Forbes dergisinin dünyanın en güçlü on kadını listesinde yer alıyor.
Fotoğraf: picture-alliance/dpa
Gail Kelly
Avustralya'nın en büyük bankası Westpac Group, Gail Kelly tarafından yönetiliyor. Banka onun yönetiminde Avustralya'nın en başarılı bankası oldu. 2009 yılının sonlarında kredi faizlerini yükselterek birçok Avustralya'nın tepkisini çeken Kelly, bu adımı Avusturya halkını tasarrufa teşvik etmek için attığını söylemişti.
Ekonomik canlanma yıllarında borsa kazandırıyor, şirket hisseleri çok para ediyordu.
Fakat büyüme eski hızını kaybetmeye başladı. Bu yıl büyüme hızının yüzde 7 olması bekleniyor. 1990 sonrasının en düşük büyüme oranı.
Kimine göre gelişme normale dönüşü gösteriyor. Kimine göre ise yeni bir Asya krizi kapıda. Çin hükümeti Yuan’ı devalüe ederek tepki gösteriyor. İhracat azaldığı için Çin ürünlerinin dış fiyatını düşürmek gerekiyor.
Çin’deki duraklama Brezilya gibi diğer ülkeleri de olumsuz etkiliyor.
Hayalleri yıkıldı
Hammadde zengini Brezilya’nın beklentileri oldukça iyi idi. Örneğin, Çin’in ihtiyaç duyduğu demir cevheri.
Hammadde ticareti için liman inşa eden Eike Batista başarı beklentisinin sembolleştiği ve uzun yıllar Brezilya’nın en zengin ismiydi.
“Brezilya dünya ekonomisinin dördüncü değilse de beşinci büyük ülkesi olacak, göreceksiniz.-Ne zaman?- 2015’te.
Ama hayalleri yıkıldı. 2015 yılında Brezilyalı işadamı 1 milyar Euro borçlanmıştı.
Hammadde talebi azalınca…
Global şirketlerin Hint kökenli yöneticileri
Microsoft, Google ya da Adobe patronlarının ortak noktası ne olabilir? Hepsi çok iyi eğitim almışlar ve hepsi Hindistan doğumlu. Bu Hintli patronların özgeçmişleri istisnalardan oluşuyor.
Fotoğraf: Reuters/R. Galbraith
Microsoft
Göz kamaştıran Bill Gates ve hırçın Steve Ballmer’den sonra 2014’ten beri Amerikan teknoloji devi Microsoft’un yönetiminde Satya Nadella var. Haydarabad 'da doğan Nadella, ülkesinde elektronik mühendisliği dalında lisans yaptı, ABD’de bilgisayar bilimleri ve işletmecilik okudu. Eski patronu Bill Gates, halefini, “Satya, engin mühendislik bilgisiyle kendini kanıtlamış biri” sözleriyle övüyor.
Fotoğraf: Reuters
Google
Ailesi bir telefona sahip olduğunda Sundar Pichai 12 yaşındaydı. 43 yaşındaki Pichai şimdi yazılım geliştiricisi olarak başladığı Google'ın başına getirildi. Pichai ABD’ye 1993’te Kaliforniya’daki Stanford Üniversitesi’nde burslu olarak yarı iletken fizik okumak için geldi. Google’da işe 11 yıl önce 1 Nisan 2004’te başladı.
Fotoğraf: picture alliance/dpa/J. Chiu
Pepsi
Forbes’ın listesine göre Indra Nooyi dünyanın en güçlü kadınları arasında yer alıyor. 9 yıldır yiyecek ve içecek devi PepsiCo’nun başında. Varlıklı bir ailenin kızı olarak Hindistan’da okudu ve kariyerine Amerikan tüketici ürünleri şirketi Johnson & Johnson’un Hindistan’daki bir iştirakinde başladı.
Fotoğraf: AP
Adobe
Shantanu Narajen’in meslek hayatı Apple’dan Adobe’nin zirvesine uzanıyor. Yolculuğu eskiden asilzadelerin eğitim gördüğü Haydarabad Public School’da başladı. O da Microsoft’un patronu Nadella gibi yatılı okudu. Aynı zamanda Nadella’ya da ders veren G. Jananand “Öğrencilerimiz kartaldır” diyor ve ekliyor “Onlar yüksekten uçar ve endişe duymazlar. Her nehri geçebilirler.”
Fotoğraf: Getty Images/J. Sullivan
Nokia
150 yıllık varlığında kağıt fabrikası lastik çizme üreticisi ve nihayetinde dünyanın en büyük cep telefonu üreticisi oldu. Ancak Nokia bazı trendleri yakalayamayınca cep telefonu bölümü 2014’te Microsoft’a satıldı. Rajeev Suri Nokia’yı aynı yıl devraldı. Suri 2016’da cep telefonu pazarına dönmenin planlarını yapıyor.
Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/R. Rekomaa
Mastercard
55 yaşındaki Ajaypal Singh Banga, 12 Nisan 2010’dan beri MasterCard’ın yönetici koltuğunda oturuyor. Sih bir ailede memur bir babanın çocuğu olarak doğan Banga, Hindistan’da yüksek öğrenim gördü, kariyerine Nestle’de başladı. Şubat 2015’te ABD Başkanı Barack Obama onu ticari konularda danışman olarak atadı.
Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/N. Hutton
Diageo
Johnnie Walker, Guinness ve Smirnoff Diageo tarafından üretiliyor. Dünyanın en büyük alkollü içki üreticisinin başında 2013’ten beri Hint kökenli Ivan Menezes var. Kardeşi Victor Menezes de Citibank’ın eski 2 numarasıydı.
Hammadde talebi artacağına fiyatlar düşmeye başladı. Demir cevheri dört yıl öncesine göre üçte iki oranında ucuzladı.
Brezilya ekonomisi 2015'te büyümeyecek, aksine küçülecek.
Brezilya rekabet gücünü kaybediyor. Yerli otomobil sanayinin üretimi yüzde 20 azaldı. İşsizlik ve pahalılık ise artıyor.
Brezilya felç durumda
Krize bir de, Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in adınında karıştığı iddia edilen petrolcülük şirketi Petrobras’taki yolsuzluk skandalı eklendi.
Ülke felç durumda. Reformlar yarım kalıyor, işletmeler yatırımlarını erteliyor.
Çin ve Brezilya gibi Rusya’da da durum aynı. Rusya ekonomisi küçülüyor. Mini büyümenin ardından bu yıl resesyon bekleniyor.
Hem petrol aylardır ucuzluyor. Bütçe gelirlerinin yarısı petrol ve doğalgaz ihracatından elde ediliyor.
Gelecek için 17 hedef
BM'nin 2000'de belirlediği Milenyum Hedefleri'nin devamı olarak kabul edilen 2030 Hedefleri 17 konuyu kapsıyor. Daha adil, daha yeşil bir dünyayı teşvik etmek, açlık ve fakirliğin ortadan kaldırılması hedefleniyor.
Fotoğraf: Emmanuel Dunand/AFP/Getty Images
1. Hedef: Yoksulluğun olmadığı bir dünya
2030'a kadar aşırı yoksul hiç kimsenin kalmaması. Uluslararası toplum böylece, daha önce Milenyum Hedefleri'nde yer alan açlığın yarıya düşürülmesi hedefinin önüne geçmiş oluyor. Birleşmiş Milletler, aşırı yoksulluğu günde 1 dolar 25 cent'ten az bir para ile geçinmek olarak tanımlıyor.
Fotoğraf: Daniel Garcia/AFP/Getty Images
2. Hedef: Açlığın olmadığı bir dünya
BM Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) verilerine göre bugün 800 milyondan fazla insan yeterli beslenemiyor. Hedef, 2030’a kadar yetersiz beslenen kimse kalmaması. Bunda sürdürülebilir tarım büyük rol oynuyor. Küçük çiftçiler ve kırsal kesim kalkınma için teşvik edilecek.
Fotoğraf: picture-alliance/dpa
3. Hedef: Dünya çapında sağlık
Dünyada her 5 saniyede bir küçük çocuk ölüyor. Bu da yılda beş yaşın altında 6 milyon 600 bin çocuğun hayatını kaybettiği anlamına geliyor. Hamilelik ve doğum sırasında da yaklaşık 300 bin kadın hayatını kaybediyor. 2030’a kadar her bireyin sağlık hizmetlerine, ödenebilir ilaçlara ve aşıya erişimi olması hedefleniyor.
Fotoğraf: DW/P.Kouparanis
4. Hedef: Herkes için eğitim
Kız ya da erkek, zengin ya da fakir 2030’a kadar her çocuğun gelecekte kendisine mesleki gelişim sağlayacak eğitim alması hedefleniyor. Erkekler ve kadınlar etnik veya sosyal kökenleri ve engellerinden bağımsız olarak eğitimde aynı fırsat eşitliğine sahip olmalı.
Fotoğraf: DW/S. Bogdanic
5. Hedef: Kadınlar için eşit haklar
Kadınlar, kamusal ve siyasi yaşama eşit olarak katılmalı. Şiddet ve zorla evlendirmeler geçmişte kalmalı. Doğum kontrolü ve aile planlaması imkanlarına sahip olmalılar. Bu konu dini çevrelerin eleştirisine maruz kalıyor.
Fotoğraf: Behrouz Mehri/AFP/Getty Images
6. Hedef: Suya erişim insan hakkı
BM’nin tahminlerine göre, 770 milyon insan temiz içme suyu bulamazken 1 milyar kişi hijyen ihtiyacını karşılayamıyor. 2030 yılına kadar tüm insanların güvenli ve uygun fiyatlı içme suyu, ayrıca sıhhi tesislere erişmesi hedefleniyor. Su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı sağlanmalı.
Fotoğraf: DW/B. Darame
7. Hedef: Dünya çapında enerji kaynağı
Herkesin 2030 yılına kadar öncelikli olarak yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik ve enerji sağlayabilmesi hedefleniyor. Küresel enerji verimliliğinin özellikle yoksul ülkelerde altyapı güçlendirilerek iki katına çıkarılması planlanıyor. Bugün 1 milyar 300 milyon insan elektriksiz yaşıyor.
Fotoğraf: Fotolia/RRF
8. Hedef: Herkes için adil iş
Dünya çapında adil ve sosyal çalışma koşulları, gençlere iş imkanı ve sürdürülebilir bir küresel ekonomi hedefleniyor. Bu madde, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi gelişmekte olan ülkelerde de çocuk işçiliğin sonlandırılması ve uluslararası çalışma standartları oluşturulması hedefini de kapsıyor.
Fotoğraf: GIZ
9. Hedef: Sürdürülebilir altyapı
Daha iyi bir altyapıyla ekonomik kalkınmayı teşvikten herkesin yararlanması hedefleniyor. Sanayileşme, toplumsal ve çevresel olarak sürdürülebilir olmalı, daha iyi ve daha fazla istihdam sağlamalı, yeniliği teşvik etmeli ve sosyal adalete katkıda bulunmalı.
Fotoğraf: imago/imagebroker
10. Hedef: Adil dağılım
Birleşmiş Milletler'e göre küresel ekonomik büyümenin yarısı, dünya nüfusunun sadece yüzde 1’inin elinde. Bu nedenle zengin ve yoksul arasındaki makas giderek açılıyor. Uluslararası kalkınma politikası özellikle nüfusun en yoksul diğer yarısı ve dünyanın en fakir ülkelerine yardımcı olabilecek.
Fotoğraf: picture-alliance/dpa
11. Hedef: Yaşanabilir şehirler
Küresel metropollerde uygun fiyatlı konutlar, insan ve çevre dostu yaşam alanları olması hedefleniyor. Şehirler sürdürülebilir ve yeşil olmalı. Özellikle gelişmekte olan ülkeler, iklimle ilişkili afetlere karşı dayanıklı şehirler kurmaları konusunda desteklenmeye devam edilmeli.
Fotoğraf: picture alliance/blickwinkel
12. Hedef: Sürdürülebilir tüketim ve üretim
Geri dönüşüm, yeniden değerlendirme, atık miktarının azaltılması, gıda üretimi ve tüketiminde yer alan herkesin sorumluluğu var. Kaynaklar ekolojik açıdan sürdürülebilir olmalı ve fosil yakıtlar için verilen sübvansiyonlar aşamalı olarak düşürülmeli.
Fotoğraf: DW
13. Hedef: İklim değişikliğini önlemek
Küresel ısınmayı önleme ve iklim değişikliğine karşı küresel tedbirler almak bir zorunluluk. BM’de de bu konuda bir uzlaşma zaten mevcut. Zengin ülkelerin yoksul ülkelere teknolojik ve mali yardımda bulunması, aynı zamanda emisyon değerlerinin de önemli ölçüde aşağı çekilmesi hedefleniyor.
Fotoğraf: AP
14. Hedef: Okyanusların korunması
Dünya denizleri tehlike altında. 2020’ye kadar aşırı avlanmaya, kıyıların ve ekolojik sistemlerin tahribatına karşı önlemler uygulamaya geçmeli. Böylece atık ve ötrofikasyonun sebep olduğu kirlilik beş yıl sonra 2025’e kadar önemli ölçüde azaltılmalı.
Fotoğraf: imago
15. Hedef: Çevrenin yıkımını durdurmak
BM üyesi ülkeler, çevrenin zarar görmesini durdurmak için beş yıl içinde su havzaları, ormanlar ve biyolojik çeşitliliğin korunmasını öngörüyor. 2020’ye kadar arazi, orman ve su kaynakları daha iyi korunurken doğal kaynakların kullanımının temelden değiştirilmesi hedefleniyor.
Fotoğraf: picture alliance/dpa
16. Hedef: Hakları ve yasaları uygulamak
Herkes yasalar karşısında eşit olmalı. Ulusal kurumlar ve uluslararası işbirliğiyle şiddet, terör, yolsuzluk ve organize suçla etkili bir şekilde mücadele edilmesi hedefleniyor. 2030’a kadar tüm insanların bir kimliği ve doğum belgesi olmalı.
ABD ve AB’nin ekonomik yaptırımları da İrina Arazova gibi küçük işletmecileri bile etkiliyor. Arazova Moskova’daki restoranlarına Avrupa’dan getirtemediği ürünler için başka satıcı bulmak zorunda:
“Gıda maddelerini artık Rus şirketlerinden alıyorum. Ekolojik açıdan bazı avantajları var. Bizi asıl zorlayan Ruble’nin değer kaybetmesi. Ama ben iyimser biriyim. Benim işim, mevcut şartları en iyi şekilde değerlendirebilmek.”
Enflasyon yüzde 15 dolayında. Halkın satın alma gücü sürekli azalıyor. Özel borçların artması da ayrı bir sorun.