Özgür Gündem gazetesinin genel yayın yönetmenliğini üstlendikleri 2016 yılında "PKK'nın propagandasını yaptıkları" iddiasıyla haklarında verilen beraat kararı istinaf mahkemesinde bozulan Türk Tabipler Birliği (TTB) Merkez Konsey Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, yazar Ahmet Nesin ve Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu'nun yeniden yargılanmalarına başlandı.

Önderoğlu, Fincancı ve Nesin hakkında 14 yıla kadar hapis cezası talep ediliyor.

Fincancı ve Önderoğlu, duruşma öncesinde hak savunucuları, milletvekilleri ve gazeteci meslek örgütleri temsilcileri ile birlikte Çağlayan Adliyesi önünde açıklama yaptı. Açıklamada ilk konuşmayı yapan Prof. Dr. Fincancı, bir dayanışma başlattıklarını, ancak Türkiye’de dayanışmanın cezasız kalmadığını belirtti. Bu nedenle hızlı bir cezalandırma süreci başladığına dikkat çeken Fincancı, cezasız kalmayacağını bile bile bu dayanışmayı sürdürdüklerini ifade etti. Boğaziçi eylemleriyle dayanışma içinde olduklarını da ifade eden Fincancı, "Onların bu belirsizlik rejimi varsa bizim de dayanışmamız var. Bu dayanışma biz haklarımızı alana kadar, ifade özgürlüğü bu dünyada yeniden hâkim olana kadar, özgürlükler, demokrasi, insan hakları, barış bu dünyada hâkim olana kadar mücadeleye devam edecek" dedi.

Önderoğlu, ceza ertelemesini kabul etmedi

İlk duruşmaya Şebnem Korur Fincancı ve Erol Önderoğlu katılırken Ahmet Nesin'i ise avukatı temsil etti. Duruşmaya pandemi nedeniyle aralarında milletvekilleri, hak savunucuları ve yabancı gözlemcilerin de bulunduğu kısıtlı sayıda izleyici alındı. Duruşmada yapılan kimlik tespitinin ardından ilk olarak Önderoğlu'na söz hakkı verildi.

Savunmasında bozma kararının bir ilk olduğunu ifade eden Önderoğlu, ancak şartlar itibariyle bu kararı şaşırtıcı bulmadığını söyledi. Önderoğlu, hâkimin sorusu üzerine ceza alması durumunda hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul etmediğini söyledi.

Duruşma 6 Mayıs'a ertelendi

Daha sonra söz hakkı verilen Şebnem Korur Fincancı ise adil yargılanma haklarının ihlali ile ilgili çok sayıda dava olduğunu belirtti. Özgür Gündem davasının da bunlardan biri olduğunu ifade eden Fincancı, zamanlama olarak Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi Başkanı seçildiği seçimler ve salgın sürecindeki çalışmaların akabinde bu kararın verildiğini söyledi. Fincancı, beraatini talep etti. Daha sonra ara kararını açıklayan mahkeme, İstinaf Mahkemesi’nin bozma kararına uyulmasına hükmederek, eksiklerin tamamlanması için duruşmayı 6 Mayıs'a erteledi.

"Şaşkınlık yaşamış değiliz"

Duruşmadan sonra DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, bugün yüzlerce gazetecinin yargı tacizi altında ya hapishanede, ya adli kontrol altında, ya da yurtdışına çıkış yasağıyla görev yapmasının engellendiğini kaydetti. Türkiye yargısından artık hiçbir şey beklemediğini ifade eden Önderoğlu, "26 yıllık RSF temsilciliğim döneminde ilk defa 5 yıl önce bir soruşturmaya uğradım. İlk defa yıllarca birçok meslaktaşımın tattığı tutukluluğu tattım ve 5 yıllık yargı tacizi ile karşılaştım" dedi.

Sözlerini "Bugünkü siyaset halen 20 yıl sonra demokrasinin çıtasını yükseltmekten dem vuruyor. Burada demokrasi yok" şeklinde sürdüren Önderoğlu, yargının siyasi talimatlarla tamamen felç edildiği değerlendirmesini yaptı. Önderoğlu, "Bugün dahi beraat etsek, demokratik güçlerin karşı karşıya kaldığı tehditler varken bunu iyiye yoracak halde değiliz" diye konuştu.

27 çalışanı faili meçhul cinayet kurbanı

Özgür Gündem Gazetesi, 30 Mayıs 1992’de Türkçe ve Kürtçe dillerinde yayın hayatına başladı. Yazar, muhabir ve dağıtımcıların da aralarında bulunduğu 27 çalışanı faile meçhul cinayetlere kurban giden gazetenin teknik binası bombalandı, birçok ofisi saldırıya uğradı. 580 sayının 486'sı hakkında dava açılan gazetenin birçok kez toplatılmasına karar verildi. 14 Nisan 1994’te mahkeme kararıyla kapatıln gazete, 17 yıl aradan sonra 4 Nisan 2011'de yeniden yayına başladı. Gazete, 16 Ağustos 2016'da "terör örgütü propagandası" yaptığı gerekçesi ile geçici olarak, 29 Ekim 2016'da ise KHK ile tamamen kapatıldı.

38 nöbetçi yayın yönetmeni hakkında dava açıldı

Çözüm sürecinin sona ermesi ile yoğun bir baskı altına alındıklarını açıklayan gazete yetkilileri, destek için 3 Mayıs 2016’da Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyası başlattı. 7 Ağustos 2016'da sona eren kampanyaya katılan 56 kişiden 49’u hakkında soruşturma başlatıldı. Bu soruşturmalardan 11'i takipsizlikle sonuçlandı, 38 kişi hakkında "terör örgütü propagandası yapmak" suçundan dava açıldı. Bu davalardan biri düşerken 27 kişiye toplam 67 bin TL para ve 293 ay 15 gün hapis cezası verildi.

Nöbetçi yayın yönetmenlerinden Can Dündar, Said Sefa ve Veysi Altay’ın davaları halen devam ederken, Erol Önderoğlu, Şebnem Korur Fincancı, Ahmet Nesin, Hasan Hayri Şanlı, Nevin Erdemir, Hüseyin Tahmaz ve Hakkı Boltan hakkında beraat kararı verildi. Ancak İstinaf Mahkemesi'nin beraat kararını bozması nedeniyle Fincancı, Önderoğlu ve Nesin'in davaları yeniden görülmeye başlandı.

Türk Tabipler Birliği Merkez Konsey Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu ve Yazar Ahmet Nesin, kapatılan Özgür Gündem gazetesinin bir günlük genel yayın yönetmenliğini üstlendikleri için 20 Haziran 2016'da tutuklanmış, haklarında "örgüt propagandası yapmak", "suç ve suçluyu övmek" ve "suç işlemeye alenen tahrik" suçlamasıyla 14 yıla kadar hapis istemiyle dava açılmış, 17 Temmuz 2019'da beraat etmişlerdi.

Özgür Gündem ana davası

Özgür Gündem soruşturması kapsamında açılan 38 davanın hepsinde gazetenin Sorumlu Yazıişleri Müdürü İnan Kızılkaya da sanık olarak yer aldı. Kızılkaya'nın dosyaları nöbetçi genel yayın yönetmenleri ile yargılandığı davalardan ayrılarak, Özgür Gündem ana davası ile birleştirildi. Özgür Gündem ile ilgili açılan ana davada ise Yayın Danışma Kurulu Üyeleri Necmiye Alpay, Aslı Erdoğan, Ragıp Zarakolu, Filiz Koçali, Eren Keskin, yazıişleri müdürleri Zana Kaya, İnan Kızılkaya, Kemal Sancılı ve Bilge Oykut yargılanıyor.  

Felat Bozarslan

© Deutsche Welle Türkçe