“Adolf Hitler liderliğindeki Nasyonalsosyalizm döneminde herşey de o kadar kötü değildi.” Bu görüşü sadece bir avuç geri kafalı değil, aynı zamanda Almanya’daki vatandaşların görmezden gelinemeyecek kadar önemli bir bölümü de paylaşıyor. Nazi döneminin üzerinden 60 yıldan fazla bir süre geçmiş olmasına rağmen, her dört Almandan biri, Nasyonalsosyalizmin iyi taraflarının da olduğu kanısında. Örnek olarak ise, o dönemki otoyol inşası, Nazi dönemindeki aile modeli ya da sözde düşük suç oranı gösteriliyor.

Nazilerin iyi tarafları

Şimdi her dört vatandaştan biri gizli Nazi mi? Bu fikir, aşırı sağcı parti NPD’nin hoşuna gidebilir ama tabii ki doğruyu yansıtmıyor. Öncelikle ankete katılanların dörtte üçü, Nazi rejiminin hiçbir iyi tarafı olmadığına inanıyor. Geriye kalan dörtte birlik bölümün görüşlerinin ise iyice mercek altına alınması gerek.

Yakından bakıldığında iki nokta göze çarpıyor: Nasyonalsosyalizmin iyi tarafları da olduğuna inanabileceklerin büyük çoğunluğu, eğitim düzeyi düşük kişiler, ayrıca bu grubun içinde yaşlıların oranı da epey yüksek.

”Oturmuş bir aşırı sağcı dünya görüşü”

Yani Almanların bir kısmı Nazi dönemine olumlu gözle de bakılabileceğine inanırken, bazıları da gelecek korkusu, güvensizlik ve perspektif eksikliği içinde, o zamanların daha düzenli, daha iyi olduğu yanılgısına kapılıyor. Ancak oturmuş bir aşırı sağcı dünya görüşü için, otoyollara hayranlıktan veya Nasyonalsosyalist aile politikasına onaydan daha fazlası gerek.

Eğitim sorunu

Son araştırma, sorunun günümüzde bir eğitim sorunu olduğunu ve sosyal kökeni olduğunu gösteriyor. Bunu objektif olarak değerlendirmek ve bazı sonuçlara varmak gerek. Örneğin, Nazi rejimi hakkında aydınlatma ve bilgilendirme çalışmaları, Alman Nazilerin yolaçtığı İkinci Dünya Savaşı’ndan 60 yıl sonra da önemli ve gerekli. Örneğin hafızalarda giderek solsa da, bu tarihi mirası üstlenip, Alman tarihinin bir parçası olarak kabul etmek bir zorunluluk. Düşüncesizce yapılmış açıklamalar ve Nazi dönemi ile karşılaştırmalar olmamalı. Yeterli eğitime sahip, kamu alanında bir makamda bulunan, örnek rol oynaması gereken kişiler, bugün ne dediğini ve nasıl dediğini bilmek zorunda. Nazi dönemi ile karşılaştırmalar yapma hatası ilk kez olmuyor.

Ama en önemlisi - ister takım ceket ile, ister kot pantolon ve kalın çizme ile karşımıza çıksın - yeni Naziler, ırkçılar ve Yahudi düşmanları ile mücadeleyi gevşetmemek.