Avrupa ülkelerinde korona vakalarının sayısı artmaya devam ederken Avrupa Birliği (AB) de Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech ile ABD'li ilaç şirketi Pfizer'in geliştirdiği aşıdan 300 milyon doz daha satın almak için anlaşma imzaladığını açıkladı. AB, böylece BioNTech-Pfizer'den toplam 600 milyon doz aşı satın almış olacak. Pfizer de yaptığı açıklamada aşının 500 milyon dozunun yıl sonuna kadar sağlanacağını, 100 milyon dozun ise opsiyonel olduğunu belirtti. Bu anlaşmayla birlikte BioNTech-Pfizer 2021 yılı aşı arzının yarısını AB'ye vermiş olacak. Şirket bu yıl 1,3 milyar doza kadar üretim yapabileceğeini açıklamıştı.

BioNTech-Pfizer'le yapılan yeni anlaşmayı AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen duyurdu. Von der Leyen "Biz BioNTech-Pfizer ile bu anlaşmayı genişletmeye karar verdik. Yeni anlaşma ile 300 milyon doz daha BioNTech aşısı satın alabileceğiz" ifadelerini kullandı. Sipariş edilen aşılardan 75 milyonunun yılın yarısına kadar kullanıma sunulacağını kaydeden von der Leyen, ABD'li Moderna'dan da gelecek aşılarla birlikte AB nüfusunun yüzde 80'inden fazlasının aşılanabileceğini söyledi.

ABD'li Moderna tarafından üretilen ve AB'de onaylanan ikinci olan aşının da Almanya'da gelecek hafta uygulanmaya başlanacağı duyuruldu. Avrupa İlaç Ajansı'ndan (EMA) geçtiğimiz günlerde koronavirüse karşı geliştirilen Monderna aşısı için tavsiye kararı çıkmış, Avrupa Komisyonu da aşıyı onaylamıştı. AB, Moderna'dan 160 milyon doz aşı sipariş etti, bunun 50 milyon dozunu Almanya alacak.

AB, Kasım ayında BioNTech-Pfizer ile yaptığı ilk anlaşmada 300 milyon doz aşı satın almıştı. Aşıdan en üst düzey koruma için iki doz uygulanması gerekiyor. AB'ye üye 27 ülkenin toplam nüfusu 450 milyon.

AB'ye üçüncü aşı yolda

EMA da bugün yaptığı açıklamada, BioNTech-Pfizer ve Moderna aşılarından sonra, Ocak ayı sonunda üçüncü bir koronavirüs aşısına ruhsat verilebileceğini bildirdi. EMA Başkanı Emer Cooke, İngiltere-İsveç merkezli ilaç şirketi AstraZeneca'nın Oxford Üniversitesi'yle iş birliği içinde geliştirdiği aşının ruhsat başvurusunu gelecek hafta değerlendireceklerini duyurdu. Cooke ay sonunda bu aşıya gerekli ruhsatın verilmesi için tavsiye kararının alınabileceğini, onay makamının ise her zaman olduğu gibi Avrupa Birliği (AB) Komisyonu olduğunu dile getirdi. Ancak Komisyon bugüne dek, EMA'nın onay verdiği tüm ilaçlara ruhsat verilmesini kabul ettiği için, işleyişin bu kısmı bir formalite olarak görülüyor.

Endonezya Çin aşısına "helal" onayı verdi 

BioNTech-Pfizer ve Moderna kullanılıyor

AB ülkelerinde yürütülen aşı kampanyalarında şu ana dek EMA'an ruhsat alan iki aşı kullanılıyor. Bunlar BioNTech-Pfizer ve Moderna aşıları. AstraZeneca aşısı ise daha önce İngiltere'de ruhsat alarak bu ülkede kullanılmaya başlandı.

AstraZeneca aşısının ruhsat alması, AB içinde yaşanan aşı kıtlığı sorununun azaltılması açısından önem taşıyor. Birlik, henüz ruhsat almamış olsa da AstraZeneca'dan 400 milyon aşı sipariş etti. Diğer iki aşıya göre daha düşük maliyetli olan AstraZeneca aşısının bir diğer avantajı normal buzdolabı sıcaklığında altı aya kadar muhafaza edilebilir olması.

AstraZeneca aşısının etki oranı

Ancak aşının BioNTech ve Moderna aşılarına göre dezavantajı etkinliği konusunda henüz net bir veri olmaması.

Aşıyı geliştiren uzmanların kasım ayında yayınladığı ara sonuç, AstraZeneca aşısının yüzde 70'e kadar etkili olduğunu ortaya koymuştu. Üretici şirket, daha sonradan yürüttüğü araştırmalarda, aşının önce yarım doz ve bir ay sonra tam doz enjekte edildiği takdirde yüzde 90 etkili olduğunu tespit etti. Her iki enjeksiyonda da tam doz enjekte edildiği takdirde ise etkililik oranının yüzde 62 dolayında seyrettiği bildirildi.

Bir İngiliz koronavirüs aşısı uzman grubunun başkanı olan Munir Pirmohamed ise aşının yüzde 80'e kadar etkili olduğunu söyledi. Çarşamba günü İngiliz İlaç Dairesi'nin (MHRA) basın toplantısında açıklamalarda bulunan Pirmohamed, ilk ve ikinci doz arasında üç ay süre olduğu takdirde, aşının yüzde 80'e varan etkilik oranına sahip olduğunu ifade etti.

Buna karşı BioNTech aşısının yüzde 95, Moderna aşısının ise yüzde 91 oranında etkili olduğu daha önce yapılan ilgili çalışmalarda tespit edilmişti.

Moderna aşısına İngiltere'de ruhsat

Bu arada Avrupa'da koronavirüsün em ağır etkilediği ülkelerden biri olan İngiltere'de, Amerikan biyoteknoloji şirketi Moderna tarafından üretilen aşıya ilgili kurum tarafından ruhsat verildi. İngiltere hükümetinden yapılan açıklamada, böylece halihazırda sürdürülen aşı kampanyasında, BioNTech-Pfizer ve yerli AstraZeneca aşılarının ardından bundan böyle Moderna aşısının da kullanılacağını ve bu bağlamda Moderna'dan 17 milyon doz sipariş edildiğini duyurdu.

Şu ana dek 1,5 milyon insanın aşılandığı İngiltere'de, kontrolden çıkan salgının önlenebilmesi için, bu sayının hızla arttırılması isteniyor. İngiltere'de hükümetin hedefi şubat ayı ortasına dek, özellikle risk altındaki 15 milyon kişiye ilk aşıyı yapmak

Reuters,dpa/SSB,ET,HS

© Deutsche Welle Türkçe