ABD ve Rusya Federasyonu aralarındaki gerginliğe rağmen anlaşmazlık konularıyla ilgili görüşmelerin kesilmemesine gayret ediyor. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Riyabkov Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Thomas Shannon ile buluşmasının ardından yaptığı açıklamada, nükleer silahların azaltılmasıyla ilgili uzmanlar düzeyindeki görüşmelerin yakında yeniden başlatılacağını söyledi. Ryabkov 2010 yılında imzalanan nükleer silahsızlanma anlaşması START-3’ün eksiksiz uygulanmasında mutabakata vardıklarını belirtti.

ABD’nin Kuzey Kore özel temsilcisi Joseph Yun da aynı gün Moskova’da Rusya Dışişleri Bakanlığı temsilcileri ile bir araya geldi.

ABD Dışişleri Bakanlığı ilişkilerin düzeltilebilmesi için birlikte gayret gösterileceğini duyurdu. Bakanlık sözcüsü Heather Nauert ‘ilişkilerin dibe vurduğunu ve bu durumu düzeltmek istediklerini’ belirterek, ‘iki nükleer süper gücün ortak çıkarları ilgilendiren belli alanlarda birbiriyle görüşebilmesi gerektiğini’ söyledi.

Karşılıklı güvensizlik

Stratejik nükleer silahların azaltılması amacıyla imzalanan üçüncü START anlaşması (New Start) her iki tarafın nükleer başlıkları bin 500’e taşıyıcı füze sayısını ise 800’e indirmesini öngörüyor. ABD ile Rusya arasındaki gerginlik nedeniyle START-3 dışındaki çoğu nükleer silahsızlanma anlaşması dondurulmuştu. ABD Rusya’yı, kısa ve orta menzilli füzeleri yasaklayan INF anlaşmasını ihlal etmekle suçluyor. Rusya ise, ABD’nin de uymadığı gerekçesiyle silah yapımına elverişli plütonyumun imha edilmesiyle ilgili anlaşmadan çekilmişti.

Dışişleri Bakanları Rex Tillerson ve Sergey Lavrov’un nisan ayında yardımcılarını ikili anlaşmazlıkların ‘envanterini’ çıkarıp çözüm önerileri hazırlamakla görevlendirmelerinden sonra ikili ilişkiler daha da kötüleşmişti. ABD’nin Rusya’ya ilişkin ek yaptırımlar kararlaştırması diplomatik temsilcilikler anlaşmazlığının büyümesine yol açmıştı.

Moskova’nın büyükelçilik ve konsolosluk personelinin azaltılmasını istemesi üzerine ABD San Francisco’daki Rus konsolosluğu ile New ve Washington’daki konsolosluğa bağlı iki dairenin kapatılmasına karar vermişti.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Riyabkov Rusya’nın konsolosluk ile iki ticari temsilciliğin yeniden açılacağına ihtimal vermediğini ve iki ülkenin dışişleri bakanlarının önümüzdeki hafta yapılacak olan New York’taki Birleşmiş Genel Kurulu sırasında bir araya gelebileceklerini söyledi.

Yakınlaşma arayışı

Donald Trump’ın ABD Başkanlığına seçilmesinden sonra ikili ilişkilerde yumuşama olması beklenmekteydi ve her iki yönetim de bu yönde bazı adımlar atmıştı. Bir haber sitesinin yayınladığı Rusya’nın yumuşama adımlarıyla ilgili habere göre Kremlin yeni dönemde Afganistan, Ukrayna anlaşmazlığı ve İran ile imzalanan nükleer anlaşmayla ilgili görüşmelerin nasıl başlatılabileceğine dair ayrıntılı bir plan hazırlamıştı.

Göreve başlamasıyla birlikte Rusya ile ilişkilerin yeniden yoluna koyulmasına çalışacağını duyuran Başkan Donald Trump, Rusya’nın başkanlık seçim kampanyasına müdahale ettiğine dair iddialar nedeniyle baskı altına girmişti. Amerikan gizli servisleri Rusya’yı kampanya sırasında Clinton’a zarar vermek ve Trump’a yardımcı olmak için Demokrat Parti’nin bilgisayar şebekesine sızmakla suçlamıştı. Federal Soruşturma Bürosu (FBI) Kremlin temsilcileriyle Trump’ın kampanya ekibi arasında uzlaşma yapılıp yapılmadığını araştırıyor. Donald Trump Rusya’ya aşırı yakınlık gösterdiği gerekçesiyle Cumhuriyetçi ve Demokrat partiler tarafından eleştiriliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW, dpa/AG, BÖ