Amerika Birleşik Devletleri (ABD) hükümeti, İran yönetiminin nükleer anlaşmanın yeniden yürürlüğe konması teklifine ihtiyatlı yaklaştı. ABD Dışişleri Bakanı Sözcüsü Ned Price ABD Başkanı Joe Biden liderliğindeki hükümetin önce uluslararası müttefikleriyle ve ABD Kongresi ile istişarelerde bulunacağını söyledi. Price bu istişarelerin ardından "İranlılarla doğrudan temas kuracağımız bir noktaya varacağız" diye konuştu.

Price "İranlılarla bir müzakere yürütmedik ve bu ilk adımlar atılmadan önce de bunun olmasını beklemiyorum" dedi.

Reuters haber ajansına konuşan üst düzey bir ABD'li yetkili de Price'ın açıklamalarının İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'in fikrini reddettiği anlamına gelmediğini söyledi. Yetkili, Biden'ın İran ekibinin yeni oluşturulduğunu ve geniş bir çerçevede istişarelerde bulunmayı önüne görev olarak koyduğunu belirtti.

Tahran'dan "AB arabuluculuk yapsın" önerisi

Price konuşmasında İran'ın 2015 yılındaki nükleer anlaşmadan doğan yükümlülüklerini tam bir biçimde uygulamaya koyması halinde ABD'nin de bunu yapacağını söyledi. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif pazartesi günü yaptığı açıklamada nükleer anlaşmazlığı ile ilgili Avrupa Birliği'nin (AB) arabuluculuk yapabileceğini söylemişti. Zarif, AB'nin Dış ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in hem Washington'un hem Tahran'ın yeniden anlaşmaya dönüşünü koordine edebileceğini söylemişti.

AB de salı günü Biden yönetimine İran'a yönelik yaptırımları gevşetme çağrısı yaparak, Washington'dan anlaşmanın yürürlükte kalması için gereken koşulları oluşturmasını istemişti. Borrell'in sözcüsü Peter Stano ise, Brüksel'in nükleer anlaşmayı kurtarmak için yoğun çaba gösterdiğini söylemişti. Stano, AB'nin İran'a yönelik yaptırımların kalkması için ABD ile müzakerelerde bulunduğunu söyledi.

İran'ın nükleer bomba üretmekten alıkoymak için 2015 yılında imzalanan anlaşmayı Eski ABD Başkanı Donald Trump 2018'de tek taraflı olarak feshetmiş ve ardından Tahran'a ağır ekonomik yaptırımlar uygulamaya başlamıştı. İran da bunun üzerine anlaşmadan doğan yükümlülüklerinden adım adım feragat etmeye başlamıştı. Anlaşmaya taraf olan diğer ülkeler Almanya, Fransa, İngiltere, Çin ve Rusya.

Basra Körfezi'ndeki uçak gemisi geri çekildi

Trump'ın halefi Biden prensipte anlaşmaya tekrar dönüş sinyali vermiş ancak Washington ile Tahran ilk adımı kimin atacağı konusunda anlaşmazlık yaşamıştı. ABD Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) Basra Körfezi'nden, 9 aydır orada konuşlu USS Nimitz uçak gemisini geri çekmesi Tahran'a yönelik bir yumuşama mesajı olarak değerlendiriliyor. Trump döneminde körfezdeki Amerikan birliklerinin sayısı artmış, USS Nimitz gemisine İran'ın askeri operasyonlarını izleme ve İran'ı ABD askerlerine yönelik saldırılardan caydırma görevi verilmişti.

Pentagon Sözcüsü John Kirby, Beyaz Saray'ın güvenlik açısından gerekli görmediği için geminin geri çekildiğini söylemiş ancak bunun Tahran'a verilmiş bir mesaj olup olmadığı konusunda yorum yapmamıştı.

AFP / EC,ET

© Deutsche Welle Türkçe