Afganistan'da barışı sağlamak için ABD devrede. ABD'nin Afganistan Temsilcisi, Nisan 2019'a kadar Taliban'la barış anlaşması sağlamayı hedefliyor.
Reklam
Amerika Birleşik Devletleri'nin Afganistan Özel Temsilcisi ZalmayHalilzad'ın, Taliban ile Nisan 2019'a kadar barış anlaşması sağlamak istediği belirtildi.
ABD yönetimi, Afgan hükümeti ve Taliban arasındaki görüşmeleri yürütmek için Kabil'de olan Halilzad'ın, yerel basına yaptığı açıklamada, 20 Nisan'a kadar barış anlaşması sağlamayı umduğunu dile getirdiği belirtildi. Afganistan'da 20 Nisan 2019'da başkanlık seçimlerinin yapılması planlanıyor.
ABD'nin eski Afganistan büyükelçisi olan Halilzad'ın, görüşmeler konusunda "temkinli iyimser" ve "umutlu" olduğunu aktardığı da bildirildi.
Taliban'la Katar'da görüşme
ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Halilzad'ın, barış görüşmeleri çerçevesinde Katar'da Taliban'la üç gün süren bir görüşme gerçekleştirdiği öne sürüldü. Taliban'ın Katar'da ofisi bulunuyor.
Görüşmelere Taliban'ın Herat vilayetindeki eski yöneticisi Hayrullah Hayırha ile eskiden Taliban ordusunu yöneten Muhammed Fazlı'nın katıldığı belirtiliyor. Hayırha ve Fazlı, ABD'nin terör şüphelilerini tuttuğu Guantanamo Bay hapishanesinde yatan Taliban üyeleri arasındaydı. Taliban'ın esir tuttuğu ABD'li çavuş Bowe Bergdahl'ın özgürlüğü kaşılığında 2014 yılında serbest bırakılmışlardı.
Afganistan'da bitmeyen iktidar mücadelesi
ABD'nin müdahalesinden 16 yıl sonra Afganistan yeniden terörün pençesinde. Kabil'de diplomatik temsilciliklerin olduğu bölgedeki saldırı, militanların her zamankinden daha güçlü olduğunu gösteriyor.
Fotoğraf: picture alliance/Photoshot
Kabil'in en güvenli bölgesi hedef alındı
31 Mayıs'ta Afganistan'ın başkenti Kabil'de bombalı araçla düzenlenen saldırıda en az 90 kişi hayatını kaybetti. Saldırı diplomatik temsilciliklerin bulunduğu 'Yeşil Bölge'yi hedef aldı. Alman ve Türk Büyükelçiliği'nin de zarar gördüğü saldırıyı üstlenen olmadı. Ancak kentte daha önce Taliban ve IŞİD büyük saldırılar düzenlemişti.
Fotoğraf: REUTERS/O. Sobhani
Arka arkaya gelen saldırılar
Kabil'in kalbinde düzenlenen bu saldırı aslında uzun bir zincirin son halkası. Mayıs ayında sekiz yabancı askerin hayatını kaybettiği eylemi IŞİD üstlenmişti. Martta ise militanlar, yine Kabil'in diplomatik bölgesinde bulunan bir hastaneyi hedef almış, 38 kişi hayatını kaybetmiş, 70'ten fazla kişi yaralanmıştı. Kurbanlar arasında hastalar, hemşire ve doktorlar da bulunuyordu.
Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/M. Hossaini
Bahar taarruzu
Nisan başında Taliban, koalisyon güçlerine ve Afgan güvenlik görevlilerine yönelik saldırılarını artıracağını açıkladı ve yıllık bahar hücumunun başladığını duyurdu. Taliban, 2016'da liderlerinin ABD öncülüğündeki bir hava saldırısında öldürülmesi sonrası bu yıl 'Mansur Operasyonu' adını verdikleri saldırılarında taktik değiştireceklerini açıklamıştı.
Fotoğraf: Reuters
Trump'ın Afganistan politikası
ABD Başkanı Donald Trump Afganistan politikası konusunda henüz net bir açıklama yapmadı. Afganistan Uzmanı Michael Kugleman DW'ye yaptığı açıklamada, Trump'ın Afganistan politikasının Obama'nınki ile benzerlikler taşımasının beklendiğini söyledi. Kungleman, "Obama gibi Trump da Afganistan hükümeti ile Taliban'ın masaya oturmasından ve uzlaşmasından yana görüş bildirecektir" dedi.
Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/J. Ernst
Afganistan barış süreci
Ne var ki Taliban bugüne kadar barış görüşmelerine yanaşmadı. Afganistan gözlemcileri, Taliban'ın barış müzakerelerine katılması ihtimalinin çok da güçlü olmadığına, zira örgütün elinin halihazırda daha güçlü olduğuna dikkat çekiyor.
Fotoğraf: Getty Images/AFP/N. Shirzad
Pakistan'ın desteği
Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani, geçen yılki açıklamasında ülkesinin 'artık Pakistan'dan Taliban'ı müzakere masasına getirmesini beklemediğini' söyledi. Uzmanlara göre İslamabad, Taliban militanlarını Afganistan'daki Hindistan nüfuzuna karşı vekalet savaşında kullanıyor.
Fotoğraf: Getty Images/AFP/H. Muslim
Savaş lordlarının rolü
Taliban haricinde ülkede savaş lordlarının da büyük etkisi bulunuyor. Mayıs başında 20 yıl aradan sonra ülkeye dönen Hizb-i İslami örgütünün lideri ve eski başbakanlardan Gülbeddin Hikmetyar Afganistan siyasetinde yeniden etkin rol oynamaya başladı. 2016'nın Eylülünde Afganistan hükümeti, diğer örgütlerin de hükümetle daha güçlü bağ kurması umuduyla Hikmetyar ile barış anlaşması imzalamıştı.
Fotoğraf: Reuters/O.Sobhani
Rusya'nın Afganistan'daki çıkarları
Rusya son dönemde Afganistan'a müdahalesini artırdı. Moskova yıllardır ülkedeki ihtilafa karşı mesafeli bir tutum benimsiyordu ancak bölgedeki yeni jeopolitik tablo Rusya'yı da politikasını değiştirmeye zorluyor. Rusya da bu uzun süren ihtilafa artık tarafsız kalmayacak gibi görünüyor. Rusya geçen aylarda Çin, Pakistan ve İran'ın da davetli olduğu çok sayıda Afganistan konferansı düzenledi.
Afganistan'daki iktidar çatışması sürerken, Devlet Başkanı Gani'ye verilen destek de azalıyor. Yolsuzluğun yayılması ve ABD destekli birlik hükümeti içindeki çatlaklar terörizmle mücadelede Kabil'in elini zayıflatıyor.
Fotoğraf: Reuters/K. Pempel
9 fotoğraf1 | 9
Bölgede temasları sürdüren Halilzad'ın Pazar günü de Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani ile bir araya geldiği belirtiliyor.
Ateşkes önerisi reddedildi
Katar'daki görüşmelere ilişkin Associated Press'e bilgi veren ismi açıklanmayan kaynaklar, Taliban'ın gelecek yıl yapılacak başkanlık seçimlerinin ertelenmesini ve tarafsız, geçici bir hükümetin kurulmasını talep ettiğini belirtiliyor. Tacik kökenli İslam alimi Abdul Sattar Sirat'ın adının geçici yönetime liderlik edebilecek adaylar arasında geçtiği belirtiliyor.
AP'nin haberine göre görüşmelerde ateşkes önerisi de gündeme geldi. Ancak Taliban'ın tutukluların serbest bırakılması, Taliban'ın ofis açması ve Taliban üyelerine yönelik seyahat yasağının kaldırılması gibi konularda anlaşma olmadığı için ateşkes önerisini reddettiği aktarılıyor.
Taliban'la yürütülen görüşmelerin hedefinde Afganistan'da barışın sağlanması yer alıyor. Taliban'ın iktidarına son veren ABD'nin 17 yıl önce başlattığı operasyonun ardından, örgüt hâlâ ülkenin yarısını elinde tutmayı sürdürüyor. Taliban, yerel güvenlik güçleri ve hükümet yetkililerine yönelik saldırıları sürdürüyor.
Afgan gençlerin var olma mücadelesi
01:37
Trump yönetiminin son dönemde Taliban'la siyasi uzlaşma konusuna ağırlık verdiği belirtiliyor. Pakistan'ın geçtiğimiz hafta içerisinde Taliban üyesi üst düzey isimleri serbest bırakmasının arkasında da Taliban'ı müzakere masasına oturtma çabası olduğu belirtiliyor. Pakistan'ın serbest bıraktığı isimler arasında Taliban'ın kurucuları arasında yer alan Molla Abdül Gani Baradar da vardı.