Bütün para havalelerinin ve diğer banka verilerinin Amerikan makamlarına aktarıldığı uygulamanın anlaşma kapsamına alınması Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde farklı değerlendiriliyor. AB Dönem Başkanı İsveç, yarınki (30.11) İçişleri Bakanları Konseyi’nde uzlaşmaya varılmasının beklendiğini duyurdu.

Bazı ülkelerin çekinceleri var

Almanya ve Avusturya dışındaki diğer bazı Birlik üyelerinin de bankalararası para transferlerinin terörle mücadele gerekçesiyle Amerikan kovuşturma makamlarına iletilmesine karşı çıktığı öğrenildi. Alman eyaletleri, anlaşmanın bu şekliyle imzalanmaması için Berlin yönetimine baskı yapıyor. Eyalet Temsilcileri Meclisi'nden yapılan açıklamada etkili hukuki güvence talebinde bulunuldu.

Bir an önce onaylanması gerekiyor

1 Aralık’ta yürürlüğe girecek olan Lizbon Antlaşması ABD ile müzakere etme yetkisini Avrupa hükümetlerinin elinden alacağı için, anlaşmanın en geç yarın (30.11) onaylanması gerekiyor. SWİFT uygulamasına imkan tanıyan geçici anlaşmanın daha ne kadar yürürlükte kalacağı da kararlaştırılabilmiş değil. Muhafazakar Avrupa Parlamentosu üyesi Manfred Weber özel verilerin korunmasına önem verdiklerini hatırlatarak konunun parlamentoya bırakılması gerektiğini söyledi. Weber, "Bizden bir şeylerin gizlenmeye çalışıldığı izlenimi doğdu. Şimdi izleneceği anlaşılan karar süreci Avrupa Parlamentosu açısından kabul edilemez” diye konuştu.

Konunun parlamentoya havale edilmesini gerektiren Lizbon Antlaşması’nın yürürlüğe girmesinden bir gün önce İçişleri ve Adalet Bakanları Konseyi’nde karar alınacak olmasına karşı çıkanlardan biri de liberal Avrupa parlamenteri Aleksander Alvaro. Alvaro tepkisini, "Buna tam anlamıyla 'tahrik ve belden aşağı vurma, denir. Hele anlaşma metnine bakınca. Avrupalının kira ve maaş havaleleri de dahil banka hesaplarındaki bütün işlemler günün birinde ABD üzerinden Rusya, Çin ya da başka bir ülkenin eline geçecek” sözleriyle ifade etti.

Verilere nasıl ulaşılacak?

Amerikan bankalarının Avrupalıların banka bilgilerini üçüncü ülkelere vermesi, prensip olarak mümkün. İkili anlaşma aslında Amerikan makamlarının SWİFT kuruluşunun verilerine yasal olarak ulaşabilmesini öngörüyor. Günde yaklaşık 15 milyon havale bu kooperatif üzerinden yapılıyor. Sosyal Demokrat Partili Avrupa parlamenteri Birgit Sippel, AB’deki banka hesaplarının ABD tarafından değerlendirmeye alınmasına anlam veremediğini söyledi. Sippel, "Hep, terörle mücadele açısından önemli olduğu tezi öne sürülüyor. Oysa bu kadar çok bilginin terör ile mücadeleye etkili katkıda bulunduğu bugüne kadar kanıtlanabilmiş değil” diye konuştu.

Avrupa Parlamentosu üyesi Manfred Weber ABD’nin taleplerine sonuna kadar direneceklerini ve özel verilerin korunmasıyla anti terör uygulaması arasındaki dengenin AB standartlarına göre korunması gerektiğini vurguladı. Weber, "SWİFT sistemi, son derece duyarlı verileri, sadece sahibini ilgilendiren mali bilgileri kapsıyor. Bu nedenle her Avrupalıyı bizzat ilgilendiren bir konu. Avrupa Parlamentosu olarak Avrupa'ya ait bilgilerin Avrupa’nın esaslarına göre korunmasını istiyoruz” dedi.

© Deutsche Welle Türkçe

Susanne Henn / Çeviren: Ahmet Günaltay

Editör: Hülya Topcu