ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Yair Lapid'in temasları sonrasında imzaladıkları "Kudüs Bildirisi"ne İran damgasını vurdu. Bildiride ABD'nin İsrail'in güvenliği konusundaki güçlü taahhüdü bir kez daha vurgulandı, Washington İran'ın nükleer silah geliştirmesini engellemek için "ulusal gücünün tüm ögelerini" kullanma taahhüdünde bulundu.

Bildirinin imzalanması sonrasında iki lider basın toplantısı düzenledi. Başkan olarak İsrail'e gerçekleştirdiği ilk ziyarette Biden, "İran'ın nükleer silah sahibi olmasına izin vermeyeceğiz" dedi.

İran'a karşı askeri güç kullanımı konusunda ise iki lider arasındaki görüş ayrılığı dikkati çekti. İsrail Başbakanı Yair Lapid, İran'ın nükleer programının durdurulması için uluslararası toplumun güç kullanımına hazır olması gerektiğini belirterek "Diplomasi İran'ı durduramaz. İran'ı durduracak tek şey, nükleer programlarını geliştirmeye devam ederlerse özgür dünyanın güç kullanacağını bilmeleridir. Onları durduracak tek yol, masaya inandırıcı bir askeri tehdit koymaktır" dedi.

"ABD sonsuza kadar beklemeyecek"

Biden ise İran'ın nükleer programı ile ilgili Tahran yönetimiyle varılan, ancak selefi Donald Trump yönetiminin tek taraflı olarak feshettiği anlaşmanın yeniden canlandırılması çabalarına vurgu yaptı. "Bu sonuca ulaşmak için en iyi yolun diplomasi olduğuna yönelik inancımı sürdürüyorum" diyen Biden, anlaşmanın geleceği konusunda hâlâ İran'ın yanıtını beklediklerini söyledi ve "ABD sonsuza kadar beklemeyecek" dedi.

İran'ın nükleer silah üretimi ile nükleer anlaşma AB'nin de katılımıyla 2015 yılında imzalanmış, 2018'de Trump yönetimi anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmişti. İran'ın nükleer programının nükleer silah üretmesini engelleyecek şekilde kısıtlanmasını öngören anlaşma, karşılığında Tahran'a yönelik ekonomik yaptırımların aşamalı olarak kaldırılmasını gerektiriyordu. Trump yönetiminin anlaşmayı feshetmesi sonrasında anlaşmadan kaynaklı yükümlülüklerinden aşamalı olarak çekilmeye başlayan İran, anlaşmaya geri dönmek için kendisine yönelik yaptırımların kaldırılmasını talep ediyor.

Biden'dan "iki devletli çözüm" vurgusu

İran'ın nükleer silahlara sahip olmasının engellenmesini "İsrail, ABD ve dünyanın geri kalanı için hayati öneme sahip bir güvenlik meselesi" olarak nitelendiren Biden, İsrail'in bölgeye tamamen entegre olmasının önemine de vurgu yaptı. İsrail, Trump yönetimi döneminde imzalanan "İbrahim Anlaşmaları" sonrasında çeşitli bölge ülkeleriyle ilişkileri normalleştirme sürecine girmişti. Kudüs Bildirisinde ABD ayrıca İsrail ile savunma ve teknoloji alanındaki iş birliği taahhüdünü bir kez daha yineledi, Ortadoğu'da iki devletli çözüm temelinde İsrail ile Filistinliler arasında barış görüşmelerinin yeniden canlandırılmasından yana olduğunu ifade etti.

Biden İsrail temaslarının ardından Suudi Arabistan'ı ziyaret edecek.

AP,rtr/BK,EC