Vize zorunluluğunun hafifletilmesinden yararlanan son iki ülke Sırbistan ve Makedonya olmuştu. Ancak sadece bu iki ülkeden 2012 yılına kadar yaklaşık 7 000 kişinin iltica başvurusunda bulunması, vize zorunluluğunun tekrar gündeme gelmesine sebep oldu.

Avrupa Politika Merkezi'nden Yves Pascouau vize zorunluluğunun yeniden uygulanabilmesi için gerekli kıstasların mevcut olduğunu belirtiyor:

“Vize zorunluluğunun tekrar uygulanması için gerekli kıstaslar, AB ülkelerine giriş yapan kişi sayısı ile orantılıdır. Öncelikle bir ülkeye giriş yapan kişi sayısı ile iltica başvurusunda bulunan ve ilticaları kabul edilen kişilerin sayıları karşılaştırılır. Eğer bir ülkeye giriş yapan kişi ile ilticada bulunan kişilerin sayısı arasında orantısızlık görülürse, o zaman giriş yapılan ülke mülteci veren ülke ile görüşme yoluna başvurur. Görüşmelerin sonunda o ülkeye vize zorunluluğu getirilebilir.”

Ortak iltica rejimi

Peki bu çabalar, yıl sonuna kadar yürürlüğe girmesi beklenen ortak iltica rejimini nasıl etkiler? Yves Pascouau, iltica hukuku ile seyahat özgürlüğü ve göç kurallarının birbirinden ayırt edilmesi gerektiğini vurguluyor:

“Vize zorunluluğunu geçici olarak yeniden yürürlüğe koyarak, vize kolaylığına dair kuralların tamamlanmasına çalışılıyor. Fakat üye ülkeler yine de mülteci adaylarını koruma yükümlülüklerini yerine getirmek zorundalar. Örneğin Balkanlar’da hayati tehlikesi bulunan ve iltica başvurusunda bulunan bir kişi için gerekli prosedürlerin uygulanması gerekir.”

Mülteci organizasyonları değiştirilmesi beklenen vize kolaylığına tepkilerini dile getiriyorlar. Bu derneklere göre, seyahat özgürlüğünün kısıtlanması iltica hakkının doğrudan engellenmesi anlamına gelecek.

Romanlar olumsuz etkilenecek

Amnesty International'dan Anneliese Baldaccini, ortak kaygıları dile getirirken ve özellikle Sırbistan’dan ve Makedonya’dan gelen Romanların yeni düzenlemelerden olumsuz etkileneceğinin altını çiziyor:

“Bu düzenlemenin özellikle etnik azınlıkların seyahat özgürlüğünü kısıtlamaya yönelik bir çaba olduğunu düşünüyoruz. Azınlık olarak yaşadıkları ülkelerde zaten ayrımcılığa maruz kalıyorlar. Yeni düzenleme ile iltica hakları da gasp edilmiş oluyor.”

Yeni vize uygulamasından sadece İngilizler etkilenmeyecek. İngiltere’nin de dahil olduğu Birleşik Krallık'ın üyeleri Schengen bölgesinde yer almadıkları için, vize düzenlemelerinde AB’den bağımsız hareket etme hakkına sahipler. İngiltere aynı zamanda iltica yönetmeliklerini de Avrupa Birliği müktesebatından bağımsız uygulayabiliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/DG/NS/AG