1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

ABD'li Bakan Marco Rubio Türkiye'ye nasıl bakıyor?

21 Ocak 2025

Marco Rubio ABD'nin 72'nci Dışişleri Bakanı oldu. Çin'e karşı daha agrasif politikalardan yana olan Rubio'nun Türkiye'ye bakışı da olumsuz.

Marco Rubio
Marco RubioFotoğraf: Julia Demaree Nikhinson/AFP

ABD'nin 53 yaşındaki yeni Dışişleri Bakanı Marco Rubio Senato'dan onay alarak resmen göreve başladı.

Yıllardır Senato'nun dış ilişkiler ve istihbarat komitesi üyesi olan Küba asıllı Rubio'nun atamasına hiçbir itiraz gelmedi. Rubio böylece Trump kabinesinde Senato onayı olan ilk isim oldu.

Çin'e karşı sert politikalar uygulanmasını savunan Rubio Senato oylaması öncesinde yaptığı konuşmada da Çin'e olan bağımlılığın azaltılması gerektiğini ifade etti.

Rubio görevdeki ilk gününü de Çin'e karşı ortak hareket hedefiyle ABD, Hindistan, Japonya ve Avustralya'nın katılımıyla oluşturulan "Quad" bakanlar toplantısına ayırdı.

Rubio Senato'daki konuşmasında Ukrayna savaşının mutlaka bitmesi gerektiğini, bunun için Kiev'in 2014'te Rusya tarafından işgal edilen toprakları geri alma hedefinden vazgeçmesi gerektiğini de söyledi.

Türkiye'ye bakışı olumsuz

Güçlü bir İsrail destekçisi olan Rubio, Venezuela ve Küba gibi "Amerikan çıkarlarına aykırı hareket eden" ülkelere daha fazla yaptırım uygulanması gerektiğini savunuyor.

Rubio geçmişte Türkiye'yi de Venezuela ile yakın ilişkisi nedeniyle yüksek sesle eleştirdi.

ABD'li Bakan ayrıca Suriye'ye düzenlenen kara harekâtları nedeniyle de Ankara'ya yaptırım uygulanmasını savunmuştu.

Rubio Türkiye'ye yaptırımları Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi alındığı için de desteklemiş, Türkiye'ye ayrıcalık tanınırsa bunun "Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır'ı Rusya'dan silah satın alma veya askeri üslerini Çin'e açma konusunda cesaretlendireceğini" savunmuştu.

Marco Rubio'nun, Ankara'nın "terör örgütü" olarak tanımladığı Gülen yapılanmasına yakın isimlerden NBA oyuncusu Enes Kanter ile diyaloğu da var.

Rubio 2021 yılında resmi bir mektupla, Türk hükümetinin Kanter'i hedef aldığını belirterek dönemin Başkanı Joe Biden'ı Ankara'ya baskı uygulamaya çağırmıştı.

Rubio 2019'da da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı eleştiren bir mektuba imza atmış, "Türkiye eğer bir NATO üyesi gibi muamele görmek istiyorsa bir NATO üyesi gibi davranmaya başlamalı" demişti.

Donald Trump ve Marco RubioFotoğraf: Evan Vucci/AP Photo/picture alliance

Trump'ın kabinesinde başka hangi isimler var?

Trump'ın aday gösterdiği ve henüz Senato'da oylaması yapılmayan diğer pozisyonlar şöyle:

Savunma Bakanı

Trump'ın Savunma Bakanı olarak seçtiği Pete Hegseth kabinenin en tartışmalı isimlerinden. Hakkında cinsel saldırı iddiaları bulunan 44 yaşındaki Hegseth, Trump yanlısı Fox News kanalında sunuculuk yapıyordu. Eski bir asker olan Hegseth'in Irak ve Afganistan tecrübesinin yeni rolüne uygun olduğu belirtiliyor. Ancak kadınlar, azınlıklar ve görevdeki bazı generaller hakkında geçmişte sarfettiği sözler nedeniyle eleştiriliyor.

Adalet Bakanı

Aslında bu rol için Trump ilk tercihi Matt Gaetz oldu. Ancak 18 yaşından küçük biriyle para karşılığı cinsel ilişki yaşadığı iddiaları üzerine Gaetz adaylıktan çekilince Trump, onun yerine kendi avukatlarından Pam Bondi'yi önerdi. Trump'ın azil davasında avukatlığını yapan 59 yaşındaki eski Florida Başsavcısı Bondi, 2020 yılında Joe Biden'ın galip geldiği seçimleri aslında Trump'ın kazandığını iddia ediyor.

Enerji Bakanı

Fosil yakıt taraftarı 59 yaşındaki Chris Wright aşırı hava olaylarının iklim değişikliği ile bağlantısına şüpheyle yaklaşıyor. Önceliğinin sıvılaştırılmış doğalgaz ve nükleer enerji üretimini artırmak olduğunu söyleyen Wright, kampanya döneminde Trump'ın önemli bağışçılarından biriydi.

Sağlık Bakanı

Robert F. Kennedy Jr. yeni Başkan'ın oldukça tartışmalı tercihlerinden biri. Kennedy son yıllarda aşı karşıtı görüşleriyle öne çıkıyor, aşının çocuklarda otizm vakalarını artırdığını iddia ediyor. Trump'ın seçim sloganı MAGA'yı MAHA yani "Amerika'yı yeniden sağlıklı yap" olarak değiştiren Kennedy Jr. bağımsız olarak girdiği yarıştan Trump lehine çekilmişti.

Ulusal Güvenlik Danışmanı

Fox News yayınlarının düzenli konuğu olan 50 yaşındaki Mike Waltz, Trump'a yargılandığı davalardan Ukrayna'ya hemen her konuda destek veriyor. Waltz, Türkiye'ye Hamas'a arka çıktığı gerekçesiyle sert eleştirilerde bulunuyor. Sosyal medyadan yaptığı paylaşımlarda, "Eğer bir Amerikalı'nın kılına zarar gelirse, Hamas destekçisi İran, Katar ve Türkiye sonuçlarına katlanmalı" diyen Waltz, 2019'da Türkiye'nin Suriye'ye saldırı başlatması üzerine yaptırım uygulanmasını savunmuştu. Waltz Trump kabinesindeki diğer birçok isim gibi Çin'e yönelik sert tavrıyla biliniyor. Çin'in Asya-Pasifik'teki askeri varlığını eleştiren Waltz gerekirse bölgede bir çatışmaya hazır olunması gerektiğini söylüyor.

Hazine Bakanı

Trump ABD'nin kasasını seçim döneminde kendisi için bağış kampanyaları organize eden Scott Bessent'a emanet ediyor. Bessent, gümrük vergilerinin bir müzakere aracı olarak kullanılmasına verdiği destekle biliniyor. Trump görevdeki ilk gününde Avrupa dahil dünyanın birçok ülkesine gümrük vergileri uygulama sözünü tekrarladı. Ek vergilerin küresel büyümeyi yavaşlatmasından endişe edilirken bunun Türkiye'nin Avrupa'ya ihracatını olumsuz etkileyeceği değerlendiriliyor. Trump ilk döneminde Türkiye'den ithal çelik ve alüminyuma da yüzde 50'ye varan gümrük vergisi getirmişti.

Elon MuskFotoğraf: Chip Somodevilla/AP Photo/picture alliance

Verimlilik Bakanlığı

Elon Musk ve Vivek Ramaswamy yeni kurulan ve resmi bir bakanlık olmayan bu pozisyona eş başkan olarak atandılar. İki isim hükümet harcamalarını düşürmek ve regülasyonları azaltmaktan sorumlu olacaklar.

Sınır Çarı

Trump, sınırların kontrolünü Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Direktörü Tom Homan'a emanet ettiğini açıkladı. Trump, "Sınır Çarı" lakabını taktığı 62 yaşındaki Homan'ın yasadışı göçmenlerin sınır dışı edilmesine çalışacağını söyledi.

BM Büyükelçisi

Elise Stefanik ABD'nin yeni Birleşmiş Milletler (BM) elçisi olarak görevlendirdi. Trump'ın "Güçlü ve zeki bir 'önce Amerika' savaşçısı" dediği 40 yaşındaki Stefanik, 2019'da Türkiye'ye Suriye operasyonu nedeniyle yaptırım uygulanmasını isteyen isimler arasındaydı. Stefanik Trump'ın, Ukrayna savaşını bitirme ve Gazze'de kırılgan ateşkesi sürdürme sözü verdiği bir ortamda BM çatısı altında görev yapacak.

DW,AP,Reuters / MUK,HS

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?