AB'nin siyasi geleceği açısından büyük önem taşıyan Lizbon Antlaşması, planlandığı gibi 1 Ocak 2009'da yürürlüğe giremeyecek. 2005 yılında Fransa ve Hollanda'daki referandumlarda reddedilen Avrupa Anayasası taslağının ardından bazı maddeler yumuşatılarak oluşturulan Lizbon Antlaşması da İrlanda referandumundan sonra rafa kaldırıldı. Şimdi ne olacağını AB Devlet ve Hükümet Başkanları da bilmiyor. Brüksel'de bugün başlayan iki günlük liderler zirvesinde Birlik'in geleceği tartışılacak. Almanya Başbakanı Angela Merkel, zirvenin yapıcı bir şekilde geçmesini umduğunu belirtti ve Birlik'in genişleyebilmesi için Lizbon Antlaşması'na ihtiyaç olduğunu vurguladı.

Merkel: Batı Balkan’a dikkat

AB'nin işlerliğini koruyabilmesi ve genişleme sürecini devam ettirebilmesi için Lizbon Antlaşması'nın gerekli olduğunu söyleyen Merkel, genişleme derken 'Avrupa'nın istikrarı için büyük önem taşıyan Batı Balkan ülkelerini' kastettiği mesajını verdi.

İrlandalı seçmenin büyük çoğunluğunun Lizbon Antlaşması'na 'hayır' demesinin ardından bugün gözler İrlanda Başbakanı Brian Cowen'da olacak. Referandum öncesi süreçte halkı 'evet' oyu vermeye çağıran Cowen, Avrupalı meslektaşlarına sonucu açıklamaya çalışacak. "Bu sonuç beraberinde büyük bir belirsizlik getirdi ve zor bir durum ortaya çıkardı. Bir ara vermeli, olan bitenler üzerinde, nedenleri üzerinde düşünüp hem kendi ülkemiz içinde hem de Avrupalı ortaklarımızla birlikte analiz etmeliyiz."

Peki şimdi ne yapılacak? Resmi olarak ortada bir acil durum planı yok. Bu nedenle AB'nin zirvedeki resmi çizgisi, Lizbon Antlaşması sürecine devam etmek yönünde.

Barroso’nun çağrısı

Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso dün Avrupa Parlamentosu'nda yaptığı konuşmada, “Lizbon Antlaşması'nı mecliste henüz onaylamamış ülkelerden onay sürecini devam ettirmelerini bekliyorum” diyerek büyük alkış aldı.

Ancak onay sürecinde Çek Cumhuriyeti de engel oluşturabilir. Çek Cumhuriyeti'nde Anayasa Mahkemesi'ne götürülen Lizbon Antlaşması, Devlet Başkanı Vaclav Klaus tarafından da 'ölü' ilan edilmişti.

Brüksel kulislerinde şimdi, 'Lizbon Antlaşması kurtarılamazsa ne olacak' sorusuna yanıt aranıyor. Reddedilen Anayasa taslağı ve Lizbon Antlaşması'nın ardından üçüncü bir belge oluşturmak ya da Birlik'e farklı derecelerde entegre olmuş 'iki sınıflı' bir Avrupa yaratmak seçenekleri hiç kimseye çekici gelmiyor. 27 üyeli AB'nin işleyişi, bir çözüm bulunana kadar, mevcut Nice Antlaşması'na dayanarak sağlanacak.

Kriz yönetimi Fransa’da

Kriz yönetimi ise, AB Dönem Başkanlığı'nı 1 Temmuz'da Slovenya'dan devralacak olan Fransa'ya kalacak. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, altı aylık dönemdeki diğer icraat planlarını şöyle açıklıyor:

Savunma ve göç politikalarına odaklanacağını, artan petrol ve gıda fiyatları karşısında Avrupalılar'ın yaşamını kolaylaştırmaya çalışacağını vaadeden Sarkozy, herkesi ortak bir noktaya getirmenin en önemli görevi olacağını kaydediyor.

Bugünkü liderler zirvesinde Lizbon Antlaşması'nın yanısıra iklim koruma, enerji ve Balkanlar ile gelecekteki işbirliği gibi konular da gündeme gelecek. Zirvede liderler ayrıca yeni AB üyesi Slovakya'nın 1 Ocak 2009'dan itibaren 16'ncı üye olarak euro bölgesine dahil edilmesini de karara bağlayacak.