1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Afganistan Taliban’ın gölgesinde

Said Musa Samimi / DW14 Kasım 2005

Taliban’ın hala varlığını sürdürdüğü Afganistan’da şiddet olayları devam ediyor. Ülkede istikrarın sağlanmasına katkıda bulunması beklenen yeni parlamento ise pek umut vermiyor. Farklı kesimlerin bir araya geldiği yeni parlamentodaki milletvekillerinin 80’i köktendinci...

Afganistan'da bugün ISAF'a ait bir araca saldırı düzenlendi, bir Alman askeri öldü
Afganistan'da bugün ISAF'a ait bir araca saldırı düzenlendi, bir Alman askeri öldüFotoğraf: AP Graphics

Afganistan’da seçim sonuçlarının kesinleşmesinin ardından, şiddet yine kendini gösterdi. Başkent Kabil’de Uluslararası Güvenliğe Destek Gücü ISAF’a ait bir askeri araca düzenlenen saldırıda bir Alman askeri öldü, ikisi asker beş kişi de yaralandı. Diğer yandan Taliban’ın, Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai’nin barış çağrısını geri çevirmesi ise ülkede huzursuzluğun devam edeceğinin bir göstergesi.

Ülkede hala faaliyet gösteren Taliban, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, Devlet Başkanı Karzai’nin barış teklifini kabul etmediklerini ve Amerikan işgaline karşı direnişlerinin devam edeceğini bildirdi. Taliban sözcüsü, mücadelelerinden vazgeçmeyeceklerini kaydetti. Karzai, Cumartesi günü Taliban güçlerinden silah bırakmalarını istemişti.

Köktendinciler parlamentoda

Ancak Taliban’ın yanıtı ve ülkede devam eden saldırılar, istikrarın Afganistan’dan henüz uzak olduğunun açık bir kanıtı. Ayrıca hafta sonu kesinleşen seçim sonuçlarıyla birlikte parlamentoya girmeye hazırlanan yeni milletvekilleri de umut vermiyor. Ülkede sekiz hafta önce yapılan seçimlerde, parlamentoya farklı akımlardan 80 köktendinci milletvekili seçildi.

Bunlardan bir kısmı, eskiden savaşlarda derebeyi konumuna gelmiş ya da derebeylerinin menfaatlerini koruyan kimseler. Bu grup demokrasinin nimetlerindne yararlanarak dine dayalı bir devlet kurmak için uğraşıyor. Bu grubun en çok göze çarpan ismi Burhaneddin Rabani.

Muhafazakarlar ve laik kesim

Meclisteki 249 sandalyenin yaklaşık yüzde 50’si ise muhafazakar ve gelenekçilerin oldu. Bu grup derebeylerin gücünü sınırlamaya çalışıyor. Dine dayalı bir devletten yana olmayan muhafazakarlar, politik olarak ılımlı, ayrıca İslami ve İslam öncesi dönemin bileşiminden yana. Ayrıca aşiret geleneklerinin sürmesi taraftarı. Bu grup, iyilik meleği misali kanatlarının altına aldıkları kişileri kormayı görev biliyor. Bir parti içinde örgütlenmeyen bu grup, işlerine ruhani liderleri karıştırmıyor. Bu grubun en önde gelen temsilcisi Devlet Başkanı Karzai’nin kardeşi Abdülkayum Karzai.

Yüzde 20 çoğunlukla temsil edilen üçüncü grup ise laik kesimden oluşuyor. Bu gruba liberal demokratlardan aşırı solculara kadar uzanan geniş bir yelpaze dahil. Bu grubun en ünlü temsilcisi Karzai karşıtı Afganistan Demokratik Partisi lideri Kebir Rençber.

Çekişme yaşanması olası

Şimdi yanıt bekleyen soru ise bu grupların kimi parlamento başkanlığına seçeceği. Liberaller ile aşırı dinciler arasındaki çekişmenin, bu konuda dahil, parlamentonun işleyişini engelleyeceği tahmin ediliyor. Siyasi gözlemciler göre, geniş yetkilere sahip Devlet Başkanı Karzai’nin de işi kolay değil. Karzai, farklı gruplara bölünmüş parlamentodaki oylamalardan çoğunluk çıkabilmesi için zaman zaman taviz vermek durumunda kalacak. Bu arada Karzai yanlısı güçlerin galip çıktığı seçime hile karıştığı suçlamaları sürüyor.