Birleşmiş Milletler tarafından yeni açıklanan bir rapor, Afganistan’ın dünyanın en büyük afyon üreticisi haline geldiğini ortaya koydu. Tüm dünyada binlerce insanın yaşamını zehirleyen uyuşturucunun yaklaşık yüzde 90’ını karşılar hale gelen Afganistan, afyon üretiminden yılda yaklaşık 3 milyar dolar gelir elde ediyor. Ülkede halkın yoksulluğu sürerken, afyondan elde edilen gelirden aslan payını; Taliban militanları, bazı aşiret reisleri, kaçakçılar ve yolsuzluğa bulaşmış yöneticiler alıyor.

“Aslında artış yalnızca ülkenin güneyinde, militanların; özellikle de Taliban militanlarının çok güçlü olduğu bölgelerde gerçekleşti” diyen

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suçu Önleme Bürosu'nun Kabil temsilcisi Christina Oguz’un bu sözlerle dikkat çektiği bölge, ülkenin güneyindeki Helmand vilayeti. Son dönemde NATO güçleri ile Taliban militanları arasında en sert catışmaların yaşandığı bölgedeki afyon üretimi, rekor düzeye ulaşmış durumda.

‘Yoksulluk eşittir afyon üretimi’ yaklaşımı

Birleşmiş Milletler Temsilcisi Oguz, Afganistan’daki durumu şöyle özetliyor: “Ülke bugün bir anlamda bölünmüş durumda. Afganistan’ın ancak Kuzeyi, Kabil’deki hükümetin etkin kontrolü altında. Hükümet, Kuzey bölgelerine alt yapı, adalet, eğitim ve sağlık hizmetlerini getirmeyi başardı. Bu nedenle, bu bölgelerde değişim sağlamak artık çok daha kolay. Ancak şuna da dikkat çekmek istiyorum. Geçmişte ülkede afyon üretimi yapılmayan yalnızca altı bölge vardı. Bugün bu sayı 13’e çıkmış durumda. Ancak bu bölgeler, yine de ülkenin en yoksul bölgeleri. Dolayısıyla, ‘yoksulluk eşittir afyon üretimi’ yaklaşımı artık geçerli değil.”

Birleşmiş Milletler raporunda, Afganistan’da bu yılki afyon hasılatının yüzde 34 artarak, 8 bin 200 tona ulaştığı belirtiliyor. Uzmanlar, ülkede afyon üretiminin artmasından, “Taliban militanları, bazı aşiret reisleri ve yolsuzluğa bulaşmış yöneticileri” bir araya getiren şebekeleri sorumlu tutuyor.

Afgan hükümetiyle uluslararası yardım kuruluşları tarafından oluşturan plan, bu şebekeler arasındaki bağlantıların kırılmasını hedefliyor. Birleşmiş Milletler yetkilisi Oguz, planın başarılı olması için Afgan hükümetinin, afyon üretimi ve kaçakçılığa karışmış yöneticilere karşı daha katı önlemler alması gerektiğini düşünüyor.

Christina Oguz, kısa vadede olmasa da Afganistan’da afyon üretimine darbe vurulacağına inanıyor: “Avrupa’daki duruma bakarsanız, eroin uyuşturucu kullanan gençler açısından artık tercih edilen madde değil. Uzun dönemde, bu piyasanın dibe vuracağını düşünüyorum. Bu durum şüphesiz Afganistan’daki afyon üreticilerini de etkileyecek. Belki çok zaman alacak ama bu olacak.”