İran'da yapılan 10'uncu cumhurbaşkanlığı seçiminin resmi olmayan sonuçlarına göre, seçimin galibi Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad. İçişleri Bakanlığı, Ahmedinejad’ın oyların yüzde 62’sini alarak birinci olduğunu açıkladı. Cumhurbaşkanlığı için öngörülen mutlak çoğunluğu sağlayan Ahmedinejad, görevine devam edecek.

İkinci sıradaki Mir Hüseyin Musevi, oyların yüzde 34’ünü aldı. Diğer iki aday Muhsin Rızai ve Mehdi Kerrubi’nin oylarının toplamı ise yaklaşık yüzde 3.

Musevi "hile yapıldı" diyor

Oylar sayılmaya başladıktan kısa bir sonra seçimi kazandığını açıklayan reformcu aday Mir Hüseyin Musevi, seçim gecesi manipülasyon yapıldığı iddiasında bulunmuştu. Musevi, seçim sonuçlarının netleşmesinden sonra da bu iddialarını sürdürdü.

Alınan sonuçlardan kuşku duyduğunu söyleyen Musevi, sandık başında alenen çok sayıda kuralsızlık yapıldığını dile getirdi ve "Bu tehlikeli oyunlara boyun eğmeyeceğim" dedi.

Ahmedinejad’ın zaferini tanımadığını belirten Mir Hüseyin Musevi, bu tehlikeli süreçteki sırları ortaya çıkarmanın dini ve milli yükümlülüğü olduğunu da sözlerine ekledi. Musevi, ülkesinin kaderine zarar verecek sırları ortaya çıkacağını söyledi. Ahmedinejad, cumhurbaşkanlığına ilk seçildiği zaman da manipülasyon iddiaları gündeme gelmişti.

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney ise Ahmedinejad’ın seçim zaferini kutlayarak, Mir Hüseyin Musevi’yi provokasyon yapmaması konusunda uyardı. Son sözün söylendiğini belirten Hamaney, seçim sonuçlarına saygı duyulmasını istedi.

Tablo sürpriz

Ortaya çıkan tablo gözlemciler açısından sürpriz oldu. Seçim kampanyaları sırasında Mir Hüseyin Musevi’ye olan yoğun ilgi nedeniyle Ahmedinejad’la başa baş bir yarış çıkaracağı tahmin ediliyordu. Ancak sonuçlar, Ahmedinejad’ın açık ara kazandığını gösteriyor.

Mir Hüseyin Musevi’nin özellikle kadınlardan oy toplayacağı belirtiliyordu. Mitinglere el ele katıldığı eşi Zehra Rahnevard, Musevi için seçim kampanyalarında aktif olarak çalışmış ve bu İran tarihinde bir ilk olmuştu. Eski başbakanlardan Musevi, kadınlara daha fazla söz hakkı vereceği vaadinde bulunmuştu.

Ahmedinejad’ın ise ülkede kötüye giden ekonomik durum yüzünden oy kaybedeceği tahmin edilmişti. Ülkedeki reformcu kanat, Ahmedinejad’ın uzlaşmasız tutumu yüzünden İran’ın izole edilmesine neden olduğu ve bunun da ekonomiye zarar verdiği eleştirilerini yüksek sesle dile getirmişti.

İsrail endişeli

Seçim sonuçlarının ardından İsrail de endişeli. İsrail Başbakan Yardımcısı Sivan Şalom, seçiminin sonucunun, "İran'ın özgür dünya ile gerçek bir diyalog kurmaya hazır olduğuna ve nükleer programını durduracağına inananların yüzünde patlayan bir tokat olduğu" değerlendirmesinde bulundu.

Rusya’dan seçim sonuçları ile ilgili bir değerlendirme geldi. Rus politikacı Konstantin Kossaçov, İran Cumhurbaşkanı’ndan daha uzlaşmacı bir tutum umduklarını dile getirdi. Kossaçov, seçimlerin gerçekten adil ve demokratik olup olmadığının gözden geçirilmesinin de önemli olduğunu vurguladı.

Batı seçim sürecini izliyor

Özellikle İsrail, Avrupa Birliği, ABD’de İran’daki seçim sürecini yakından izliyor. İran nükleer programı nedeniyle Tahran, İsrail ve Batı ülkelerinin yoğun eleştirileri ile karşı karşıya.

Reformcu aday Musevi’nin seçilmesi halinde Batı ülkelerinin Tahran’la diyalog yoluna gitmesi bekleniyordu. ABD Başkanı Barack Obama da İran’a diyalog çağrısında bulunmuştu.

Rekor katılım

İran’daki seçimlere katılım ise rekor düzeyde. İran haber ajansı İRNA’nın verdiği bilgilere göre seçimlere yüzde 85 oranında katılım oldu. İranlıların cumhurbaşkanlığı seçimine yoğun ilgisi nedeniyle oy verme süresi uzatılmıştı.

BK/BÖ, dpa/Reuters/AFP/A.A.