Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bu hafta sonu Almanya’ya geliyor. Erdoğan, 27 Şubat Pazar günü Düsseldorf’ta Almanya’da yaşayan yaklaşık 11 bin Türk’e hitaben bir konuşma yapacak. Erdoğan, 28 Şubat pazartesi günü de Hannover’de Almanya Başbakanı Angela Merkel ile bir araya gelecek. İki lider Türkiye’nin konuk ülke olduğu CeBIT Bilgi ve İletişim Teknolojileri Fuarı’nın açılışını yapacak. Erdoğan ve Merkel’in görüşmesinde iki ülke arasındaki ekonomik, ticari ve siyasi ilişkiler ile Almanya’da yaşayan Türklerin durumu, Türkiye’nin Avrupa Birliği süreci, Kıbrıs ve bölgesel konuların ele alınması bekleniyor. İki lider son olarak geçtiğimiz ekim ayında Berlin'de oynanan Türkiye-Almanya maçını birlikte izlemiş ve ardından bir görüşme yapmış ve görüşme sonrasında olumlu mesajlar vermişlerdi. İki lider ocak ayında ise Kıbrıs meselesi nedeniyle bir tartışma yaşamıştı.

Kıbrıs tartışması geçici

Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile Alman mevkîdaşı Angela Merkel, ocak ayında yaşanan Kıbrıs tartışmasının ardından ilk kez bir araya gelecek. Merkel’in ocak ayındaki Kıbrıs ziyareti sırasında, Türk tarafının Ada’da çözüme yanaşmadığını söylemesi, Erdoğan’ın tepkisini çekmiş ve Ankara-Berlin hattında gerginlik yaşanmıştı. Bu gerginliği geçici olarak nitelendiren Berlin Avrupa Akademisi’nin yöneticisi Eckart Stratenschulte iki ülke arasında görüş ayrılığı yaratan esas meselelerden birinin Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne olası üyeliği olduğunu belirtti: ”Kanımca Kıbrıs sorunu büyük önem taşımıyor, esas mesele Türkiye'nin Avrupa Birliği içinde düşünülüp, düşünülmediği. Başbakan Merkel, özellikle Hrıstiyan Demokrat Birlik partisinin lideri olarak Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine kuşkuyla baktığını, hatta bunu istemediğini hep açıkça ifade ediyor. Esas tartışma yaratan nokta bu.”

Türk-Alman ilişkilerinde durgunluk

Almanya’nın önde gelen Ortadoğu uzmanlarından Udo Steinbach da iki lider arasındaki Kıbrıs tartışmasının unutulduğu görüşünde. Ancak Steinbach, iki ülke arasındaki ilişkilerde son aylarda durgunluk yaşandığını belirtti: ”Kanımca iki ülke arasındaki ilişkilerde son aylarda ilerme, yani iyileşme kaydedilmedi. En azından Başbakan Merkel’in, özellikle Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne yakınlaşmaya devam etmesi konusunda ilgisiz bir tutum izlediğini gözlemliyoruz. Türkiye’de ise haziran ayında seçimler yapılacağı için elbette başka konularla ilgileniliyor. Bu nedenle de ilişkiler pek hareketli değil.”

Uyum tartışmalarının olumsuz etkisi

Steinbach’a göre Merkel’in siyasi gündeminde Türkiye ağırlık taşıyan konular arasında yer almıyor. Bunun yanı sıra Almanya’da yaşayan Türklerin topluma uyumuna ilişkin tartışmalar Almanya - Türkiye ilişkilerini olumsuz yönde etkiliyor. Steinbach, Thilo Sarrazin’in ”Almanya Kendini Yok Ediyor” kitabının yarattığı tartışma sonucunda Müslümanların özellikle de Türkiye’nin olumsuz bir şekilde algılandığını ifade etti. Steinbach, bu koşullarda Merkel’in de Türkiye’ye yönelik tutumunu değiştirmesinin beklenmediğini kaydetti: ”Almanya’da şu sıralarda iç politikaya ilişkin uyum tartışmalarının Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği ile birleştirildiği olumsuz bir hava mevcut. Bu çerçevede Başbakan Merkel’in bugüne kadar izlediği, Türkiye’ye ayrıcalıklı bir statü, imtiyazlı ortaklık öneren tutumunda önemli bir değişiklik yapacağına inanmıyorum.”

Türkiye’nin Avrupa Birliği sürecinin yanı sıra Almanya’da yaşayan Türklerin durumu da iki lider arasında gerginliğe yol açabiliyor. Nitekim Erdoğan’ın Almanya’da Türk okulları açılması önerisi, Merkel’in geçen yıl mart ayındaki Ankara ziyaretinin gergin başlamasına neden olmuştu. Erdoğan’ın 2008 yılında Türklere hitaben Köln’de yaptığı konuşmada ”asimilasyonun bir insanlık suçu” olduğunu söylemesi Almanya’da büyük tartışma yaratmıştı. Bu kez Erdoğan, Merkel ile Hannover’deki görüşmesi öncesinde Düsseldorf’ta Almanya’da yaşayan Türklere hitaben bir konuşma yapacak.

Erdoğan'ın Düsseldorf konuşması

Avrupa Akademisi’nin yöneticisi Eckart Stratenschulte, Erdoğan’ın Düsseldorf’da yapacağı konuşmanın iki ülke ilişkileri açısından da dikkat çekici olduğuna işaret etti: ”Bay Erdoğan seçim kampanyasını Almanya’ya taşıyor ve özellikle de burada yaşayan Türk kökenlilere hitap ediyor. Bunu daha önce Köln’de gördük. Elbette böyle bir konuşma yapabilir ama esas mesele neleri yapabileceği konusunda iyi bir danışmanlık alıp almadığı. Başbakan Merkel’in benzer bir toplantıyı Mallorca’da veya birçok Alman’ın yaşadığı başka bir yerde yaptığını düşünün. Bu bence bazılarında rahatsızlık yaratırdı.”

© Deutsche Welle

Jülide Danışman / Berlin

Editör: Hülya Köylü