Almanya'da COVID-19'la mücadeleyi öngören "Ulusal Aşılama Stratejisi"  Kasım başında federal hükümet ve eyalet hükümetleri tarafından kabul edildi. Bu strateji uyarınca da kitlesel aşılamaların bir an önce yapılabilmesi için altyapı çalışmalarına başlandı.

Ancak 15 sayfadan oluşan Ulusal Aşılama Stratejisi metninde, hangi aşının ne zaman ve hangi miktarlarda verileceği bilgisi yer almıyor. Şu an için hedef, bir aşının onay aldığı andan itibaren dağıtım konusunun çözüme kavuşturulmuş olması.

Bu nedenle, görev dağılımı da yapıldı. Federal hükümet AB'den tedarik edeceği aşıları ülke genelinde kurulacak 60 aşı merkezine ulaştıracak. Eyaletler de bu merkezlerde vatandaşların aşı olmalarını sağlayacak. Masraflar ise federal ve eyalet hükümetleri arasında paylaşılacak. Basında çıkan haberlere göre, bunun için üç milyar euro tahsis edilmiş durumda.

Başlangıçta aşılar aile hekimlerinin muayenehanelerinde değil,  oluşturalacak merkezlerde  yapılacak. Bunun iki nedeni var: Öncelikle başta tüm muayenehanelere yetecek kadar aşının temin edilemeyecek olması ve dağıtımdaki güçlükler. 

Öncelik kimlerde?

Her eyaletin durumuna göre merkezler oluşturulacak. Örneğin Berlin'de, aralarında kapatılan Tempelhof ve Tegel havaalanlarının da bulunduğu altı aşılama merkezi kurulmasına karar verildi.

Berlin, korona aşısı üreticisi Biontech ve Pfizer ile belirlediği stratejiye göre ilk aşamada 900 bin doz aşı temin edecek. Herkesin iki kez aşılanması gerektiğinden, ilk aşamada 450 bin kişiye aşı yapılacak. Buna karşın Berlin'in nüfusu ise 3 milyon 700 bin.

Aşılama işlemine ne zaman başlanacağına ilişkin bir soruya yanıt veren Berlin Sağlık Senatörü Dilek Kalaycı, "Mümkün olan en erken tarih olarak Aralık ayına hazırlanıyoruz " dedi.

Kimlerin önce aşı olacağı konusunda ise henüz nihai karar verilmedi. Federal Sağlık Bakanlığı bünyesinde oluşturulan uzmanlar komisyonu, bu konuda bir strateji belirlemişti. Buna göre  öncelikli olarak yaşlı ve özellikle savunma mekanizmaları güçsüz  olanlar, sağlık çalışanları ve kamusal yaşamın sürdürülmesinde önemli görevler icra edenler aşılanacak.

Ancak bunlar şimdilik sadece tahmini olarak belirlenen bir strateji. Nedeni ise ilaç şirketlerinden beklenen veriler. Almanya'da pandemi konusunda hükümeti yönlendiren Robert Koch Enstitüsü'nün başkanı Lothar Weiler, yapılan test sonuçlarına henüz ayrıntılı olarak bakamadıklarını söyledi. Uzmanlara göre, aşılarla ilgili daha ayrıntılı bilgiler ancak aşıların piyasaya sürülmesiyle elde edilebilecek. Bu durumda hangi aşının hangi yaş gruplarına uygun olacağı gibi ayrıntılar da belirlenmiş olacak.

Berlin'in 2,5 milyon nüfuslu komşu eyaleti Brandenburg'da ise iki aşılama merkezinin Aralık ayı ortasına kadar tamamlanması bekleniyor. 2021'de ise on merkezde aşı yapılması bekleniyor.

Peki kırsal alanlarda aşılama nasıl yapılacak? Şimdiye kadar, mobil aşılama ekiplerinin görevlendirileceği konuşuluyordu. Ancak daha sonra mobil ekiplerin önce huzurevlerinde aşılama işlemi yapmasına karar verildi.

Brandenburg Eyalet Hükümeti yetkilileri, mümkün olan en kısa sürede eyalet genelinde yüksek aşılama oranlarına ulaşmak için yoğun bir tempoda çalışıldığını  vurguladı. 

Aşıların yanı sıra yardımcı tıbbi gereçler de önemli.  İlk aşamada, üç milyon adet bir mililitrelik şırınga, 3,5 milyon alkol tamponu ve çok sayıda büyük soğutma konteynerlerinin tedarik edilmesi gerekiyor. Biontech ve Pfizer'in geliştirdiği aşı ise çok özel saklama koşulları gerektiriyor. Söz konusu aşıların eksi 70 derecede muhafaza edilmesi şart. Bu aşılar, çözüldükten sonra normal buzdolabı sıcaklığında sadece sınırlı bir raf ömrüne sahip.

Personel aşı için yeterli mi?

Aşılama işlemi de başlı başına zorluklar içeriyor. Örneğin Berlin'de ilk aşılama aşamasının 40 gün sürmesi bekleniyor. Her merkezde günde 3 bin 400 aşının enjekte edileceğinden yola çıkılıyor. Buralarda uzun kuyrukların oluşmaması, yığılmaların önlenmesi büyük önem taşıyor.

Sadece yeteri kadar doktor ve sağlık çalışanlarının bulunması da çok anlam ifade etmiyor. Merkezlerde düzeni sağlayacak görevliler, aşıyı taşıyacak sürücüler, insanlara yol gösterecek yetkililer de gerekiyor. 

Sağlık Kasalarına Tabi Hekimler Birliği'nden Burkhard Ruppert, DW'ye yaptığı açıklamada, "Yardım kuruluşlarından, ordudan ve hastanelerden yardım istemeliyiz, böylece yeterli personelimiz olur" diye konuştu.

Aşı bir şırıngadan çok daha fazla

Uzmanlar, her türlü hazırlığın en iyi şekilde yapılmış olması durumunda bile esnekliğin gerekli olacağı konusunda uyarıda bulunuyor.

Alman Etik Konseyi Başkanı Alena Buyx, birbirine paralel ancak farklı yan etkileri olan, farklı yaş gruplarında, farklı etkiler gösteren  birkaç değişik aşı  olabileceğini söyledi.

Avrupa Bilim ve Yeni Teknolojilerde Etik Grubu Başkanı Christiane Woopen, olası yan etkilerin telafisi konusunun bir an önce tartışılması ve mahkemelere bırakılmaması gerektiğine dikkat çekti. Woopen ayrıca, aşılama sürecinin yasal olarak güvence altına alınması gerektiğine de işaret ederek "Sonuçta, başlangıçta herkes için yeterli aşı olmayacak. Önceliklendirme nihayetinde 'kim yaşayabilir ve kim yaşayamaz?' sorusunu beraberinde getirecek" diye konuştu.

Önceliklendirmenin gerekli olduğu ilk aşamanın ne kadar süreceği, ilaç şirketlerinin ne kadar hızlı üretim yapacağına ve sıradan buzdolaplarında  da saklanabilen aşıların üretimine bağlı.

Bu şartlar oluştuğunda ve ihtiyaç talebe yaklaştığında, "Ulusal Aşılama Stratejisi'nin" ikinci aşamasına göre aile doktorları da muayenehanelerinde aşı yapabilecekler. 

Almanya şu anda tüm durumlar için gerekli olan bütün hazırlıkarı yapıyor. Bu arada Federal Sağlık Bakanı Jens Spahn da 300 milyon doz aşının halihazırda güvence altına alındığı bilgisini daha önce kamuoyuyla paylaşmıştı.

Kay-Alexander Scholz

© Deutsche Welle Türkçe