Hıdır Çelik “göçün tarihi bir yerde Almanya’nın da tarihi” diyor. Bonn’da düzenlenen Beşinci Göç Kitapları Fuarı’nda Frankfurt ve Leipzig Kitap Furaları’nda ağırlığı olmayan, sürgün, göç ve entegrasyon konulu kitaplar sergileniyor. Hıdır Çelik ise bu yıl on yaşına giren Bonn Göç Araştırmaları Enstitüsü’nün kurucu üyelerinden biri. Çelik göç sorununda teori ve pratiğin birleştirilmesini savunuyor.

“Eskiden araştırma projelerini pratiğe döken inisiyatiften yoksunduk. O zamanlar üniversitelerin kendini göç araştırmalarına adayan ilgili bölümleri vardı ve bu bölümler bugün hala aktif. Ancak bu araştırmaları pratikle tamamlanması gerekiyor.”

Göçle ilgili üretilen projeler

Bonn Enstitüsü sadece göçün tarihini ve nedenlerini araştırmıyor, günümüzde yaşanan sorunların çözümü için projeler de üretiyor. Edebiyat da bunda merkezi bir rol oynuyor. Okuyucular için göçün geçmişini anlatan ve araştırma sonuçlarını veren bir kitap, yazarları için de kendi deneyimlerini, eski ve yeni ülkelerini şiirsel bir anlatımla aktarabildikleri bir eser oluyor. Böylece okuyucu da göçmenlerin sorunlarını daha iyi anlayabiliyor. Bu kapsamda beş yıldır okullara gezici okuma günleri düzenleniyor. Göçmen yazarlar okullarda kitaplarını okuyor, öğrencilerle ırkçılık veya anavatan gibi konuları tartışıyor. Bu şekilde önyargıların yıkılması hedefleniyor. Hıdır Çelik, “Bonn kitap fuarında konu göç, entegrasyon ve bu konuda yaşanan sorunların gündeme getirilmesi, tartışılması ve ortak çözüm yolları aranması” diyor.

Fuarın bu yılki konusu kadına şiddet

Kitap fuarının geçmişte ağırlık verdiği konular entegrasyon veya göçmen kökenli gençlerin fırsat eşitliğiydi, bu yıl kadınlara uygulanan şiddet fuarın ağırlık merkezini oluşturuyor. Çelik bunu şöyle açıklıyor:

“Biz aktüel olan bir gelişmeyi fuar kapsamına almamayı düşünemezdik. Bu yıl ve geçtiğimiz yıl kadına uygulanan şiddet edebiyatın temel konusuydu, bu nedenle biz de kadına uygulanan şiddeti fuarda tartışmaların odak noktasına yerleştirdik.”

Somalili yazar davet edildi

Kadına uygulanan şiddet konusunda bu yıl Somali’den Kumdaki Gözyaşları kitabını okumak üzere Nura Abdi konuk yazar olarak davet edildi. Yazar, bu konudaki oturumda ülkesindeki kadınlara sünnet uygulamasını dile getirdi. Uluslararası Yazarlar Birliği PEN’in başkanı Jiri Grusa’nın da katılacağı Almanya’da sürgün konulu bir tartışma da programda yer alıyor. Fuar daha az tanınmış yazarlar için de bir forum niteliği taşıyor.