İstihdam Federal Dairesi’nin son istatistiklerine göre Almanya’da üç milyon işsiz var. Bu üç milyonun yarıdan fazlası meslek öğrenmedikleri için bir yıl ya da daha uzun süredir iş bulamayanlardan oluşuyor. Bu işsizler ordusunun aranan vasıflı işgücü açığını dolduramamasını iş ve işçi bulma kurumu başkanı Frank-Jürgen Weise şöyle değerlendiriyor: “Branşlar bünyesinde kalifiye eleman tabii ki var. Hem küçük işletmelerin hem de fabrikaların tornacı ve elektrikçi aramasına ben bile şaşırdım. En büyük alan ise üretime yakın hizmetler sektörü. Örneğin lojistik ya da forklift ve ağır vasıta şoförü gibi.”

Mühendis sıkıntısı

En çok sıkıntısı çekilenler ise, makina, motorlu araç ve elektroteknik mühendisleri. Alman Mühendisler Odası mühendis açığının 96 bini bulduğunu ve açık yerlerin dört yılda bir kat arttığını söylüyor. Özel sektör çoktandır feryat ediyor. Hükümet de kendini artık harekete geçmek zorunda hissediyor. Koalisyon hükümeti bundan bir yıl önce Çalışma Bakanlığı’nı kalifiye eleman sıkıntısına çare bulmakla görevlendirmişti. Bakanlık sözcüsü Stefan Giffeler istihdam piyasasındaki ihtiyacın doğru hesaplanmasına önem verdiklerini söylüyor: “Federal hükümet bundan bir yıl önce göçmen ihtiyacını saptamak amacıyla istihdam piyasasının sistematik bir şekilde izlenmesini kararlaştırmıştı. Yani, Almanya’nın hangi ekonomik branşında hangi vasıftaki işgücüne ihtiyaç olduğunu. Şimdi bunun hazırlığını yapıyoruz.”

Çalışma Bakanlığı özel sektörde faaliyet gösteren şirketlere her ay işgiücü ihtiyacının vasfını ve adedini sorarak altı ay sonrasının işgücü ihtiyacını saptayacak. İşgücü ihtiyacını karşılama endeksi olarak adlandırılan bu uygulamaya meslek kuruluşları, sendikalar ve istihdam piyasası uzmanları da katkıda bulunacak. Sendikalar öncelikle atıl işgücü kapasitesinin yani işsizlerin harekete geçirilmesini istiyor. Çalışma Bakanlığı özel sektörün mesleki eğitim için yetkin genç bulunamadığı gerekçesiyle Polonya, Çek Cumhuriyeti ve Bulgaristan’dan çırak getirilmesi şeklindeki talebini ise ret ediyor: “Mesleki eğitim bilançosuna baktığımızda Almanya’daki yüz bin ila ikiyüz bin gencin arzuladığı işi öğrenemediğini görüyoruz. Öncelikli görevimiz bu gençlere mesleki eğitim imkanı sağlamak olmalı. Bu bakımdan özel şirketlerin talebini kamuoyuna benimsetmemiz siyaseten mümkün değil.”

Yüksek vasıflı işgücü alımı

Federal hükümet sözcüsü Thomas Steg de 2009’da kalkması öngörülen doğu Avrupalılar ile ilgili serbest dolaşım kısıtlamasının uzatılabileceğini söylüyor: “2004 yılında AB’ne dahil olan ülkelerle ilgili serbest işgücü dolaşımı sınırlamasının 2011’e kadar uzatılıp uzatılmayacağı henüz kesinleşmedi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bakanlar Kurulu’na herhangi bir tavsiyede bulunmadı.”

Yüksek vasıflı işgücü alımı ise yakında başlayacak. Almanya’ya yerleşmeleri için yabancı akademisyenlerde aranan asgari gelir sınırının düşürülmesi de söz konusu. Almanya’da yaşayıp çalışmak isteyen yabancı yüksek okul mezunlarında şimdiye kadar Almanya’da çalışacakları işte yılda en az 86 400 euro kazanma şartı aranmaktaydı.