Almanya'nın nüfus bakımından en kalabalık eyaleti olan ve Türkiye kökenli göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı Kuzey Ren-Vestfalya (KRV) eyaletindeki birçok kentte bugün belediye başkanlıkları için ikinci tur seçimler yapıldı. Oy verme işlemi yerel saatle 18.00'e kadar sürdü. Bu kentlerdeki ilk tur seçimlerde adaylardan hiçbiri yüzde 50'nin üzerinde oy almayı başaramamıştı.

Eyalette 14 Eylül'de düzenlenen ilk tur seçimde sandıktan birinci güç olarak çıkan muhafazakâr Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) oy oranını korumuş, Sosyal Demokrat Parti'de (SPD) ise kan kaybı devam etmişti. SPD'nin kalesi sayılan, ağır sanayinin kalbi pek çok yerde ise aşırı sağcı ve ırkçı Almanya için Alternatif (AfD) güçlenmişti. Yerel seçimlerde en büyük kaybı Yeşiller yaşadı.

18 milyondan fazla nüfusa sahip Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde irili ufaklı yaklaşık 400 belediye ve yerel yönetim bulunuyor. Bunlardan yaklaşık 150'sinde belediye başkanlığı, büyükşehir belediye başkanlığı ve kaymakamlık pozisyonları için bugün yeniden sandık başına gitti..

Onlarca yıl Sosyal Demokratların kalesi sayılan, bir zamanların maden ve demir-çelik sanayi kentleri de olan Dortmund, Duisburg ve Gelsenkirchen şehirleri ile Almanya'nın dördüncü büyük kenti Köln'deki belediye başkanlığı seçimleri yakından izlendi.

Berivan Aymaz Köln Büyükşehir Belediye Başkanı olabilir

Köln Büyükşehir Belediye Başkanlığı için yarışanlar arasında, eyalet parlamentosu Başkan Vekili de olan Yeşiller partili Berivan Aymaz da  bulunuyor. Bingöl doğumlu Aymaz, ilk turda oyların yüzde 28,12'sini alarak birinci olmuştu.

Aymaz'ı yüzde 21,3 ile SPD'li rakibi, eski spor yöneticisi Torsten Burmester izlemiş, onu da yüzde 19,5 ile Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) adayı Markus Greitemann takip etmişti. Adayların hiçbiri yüzde 50'yi geçemediği için, en çok oyu alan iki aday olan Aymaz ile Burmester ikinci turda yeniden yarıştı.

 Sandıktan üçüncü olarak çıkan CDU'lu aday Markus Greitemann ile yüzde 3'e yakın oy alan Hür Demokrat Parti (FDP) Aymaz'ı değil, rakibi Sosyal Demokrat Burmester'i destekleyeceklerini açıkladı. Sol Parti ile yelpazenin solunda kalan pek çok küçük oluşumun da Aymaz'ı desteklemesi bekleniyor. Aymaz'a destek verenler arasında çok sayıda tanınmış sanatçı ve yazar da bulunuyor.

Ancak partilerin ve ünlülerin destek çağrılarına seçmenin uyup uymayacağı ve katılımın nasıl olacağı konusu öngörülemiyor.

Aymaz'ın seçilmesi halinde, Almanya'nın en büyük dördüncü kenti olan Köln, ilk kez Yeşiller partili bir büyükşehir belediye başkanına sahip olmakla kalmayacak, aynı zamanda ilk kez büyük bir metropol yurt dışında doğmuş bir siyasetçiye teslim edilecek.

Görece genç nüfusa sahip Köln'de vatandaşların hoşnutsuzluğu, son yıllarda artan kiralar, inşaatı yıllar süren ve maliyetleri tırmanan mimari projeler, çöp ve kirlilik ile uyuşturucu çetelerinin çatışmaları gibi sorunlarla daha da artmış durumda.

Diğer büyük kentlerde durum nasıl?

Yine Almanya'nın önde gelen büyük kentlerinden olan Düsseldorf'ta görevdeki Büyükşehir Belediye Başkanı Stephan Keller (CDU) ile Yeşiller Partisi'nden rakibi Clara Gerlach ikinci turda karşı karşıya geliyor.

Öğrenci ve çevrecilerin kenti olarak da nitelenen Münster ile eski başkent Bonn'da ve başarılı teknik üniversitesi ile tanınan Aachen'da da belediye başkanlığı yarışı Yeşiller ile muhafazakar CDU'lu adaylar arasında geçecek.

İşçi kentlerinde AfD korkusu

Aşırı sağcı, ırkçı, İslam ve göç karşıtı AfD'nin adaylarının ikinci tura kaldığı işçi kentleri Duisburg, Gelsenkirchen ve Hagen'deki seçimler de büyük merakla bekleniyor. Her üç şehirde de AfD adaylarının ikinci tura kalmış olması, şimdiye kadar doğu eyaletlerinde çok güçlü olan partinin artık batıda da kabul gördüğü anlamına geliyor.

Duisburg'da görevdeki Büyükşehir Belediye Başkanı Sören Link (SPD), AfD'nin adayı Carsten Groß ile yarışacak. Link, ilk turda yüzde 46 oy almış, Groß ise yüzde 20'ye yakın oy toplamıştı.

Onlarca yıl Sosyal Demokratların kalesi de olan işçi kenti Gelsenkirchen'de ise SPD adayı Andrea Henze ile AfD adayı Norbert Emmerich karşı karşıya geliyor. Hagen kentinde de seçmenler Dennis Rehbein (CDU) ve Michael Eiche (AfD) arasında karar verecekler.

CDU ile SPD'nin karşı karşıya geleceği şehirler

"Sosyal Demokrasinin Kalbi" olarak da adlandırılan Dortmund'ta, Essen, Oberhausen, Krefeld, Mönchengladbach, Mülheim an der Ruhr, Remscheid, Solingen, Wuppertal ve ayrıca Bochum'da da ikinci turda SPD'li ve CDU'lu adaylar karşılaşıyor.

14 Eylül'de nüfusu en kalabalık eyalet olan KRV'de, CDU büyükşehir, belediye ve il ve ilçe meclisi seçimlerinde, hafif bir düşüşe rağmen yüzde 33,3 ile açık ara birinci güç oldu. Bir önceki seçimlerin yapıldığı 2020'de aldığı oy oranı yüzde 34,3 olmuştu.

SPD ise beklenenden daha az, yüzde 2,2 puan düşüşle, yüzde 22,1 oy aldı.

Yerel yönetimlerde en güçlü üçüncü parti ise oy oranını neredeyse üçe katlayarak yüzde 14,5 alan AfD oldu. Aşırı sağcı ve ırkçı parti bir önceki seçimlerde yüzde 5,1 almıştı.

Yeşiller ise yerel seçimlerde bir öncekine oranla yüzde 6,5 oranında oy kaybı yaşayarak yüzde 13,5'te kaldı. Sol Parti (Die Linke) yüzde 5,6 ile oy oranını yükseltirken genel seçimlerde yüzde 5 barajını aşamayarak federal meclis dışı kalan Hür Demokrat Parti (FDP) sadece yüzde 3,7'de kaldı.

İkinci turda SPD ve CDU başta olmak üzere demokratik partiler, "demokratik" olarak görülmeyen AfD'li adayların üst düzey görevlere gelmesini engellemek için birbirlerini destekliyor.

KRV'nin Türkiye kökenliler açısından önemi

Almanya'da yaklaşık 3 milyon Türkiye kökenli kişinin yaşadığı tahmin ediliyor ve bunların üçte biri KRV'de ikamet ediyor. Bu kişilerden yaklaşık 500 bininin de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğu belirtiliyor.

Almanya'daki 12 Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosluğunun dördü yine KRV eyaletinde bulunuyor.

Ayrıca Almanya'daki en büyük dini çatı kuruluşları olan Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB), İslam Toplumu Millî Görüş (İGMG), halk arasında "Süleymancılar" olarak bilinen İslam Kültür Merkezleri Birliği (VIKZ) ve Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu (AABF) gibi kuruluşların merkezleri de Kuzey Ren-Vestfalya'da yer alıyor.

KRV, Türkiye ile ticari ilişkilerin de en yoğun olduğu eyaletlerden. Almanya Ticaret ve Sanayi Odaları verilerine göre, geçen yıl KRV ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi 11,3 milyar euro olarak gerçekleşti. Bununla birlikte Almanya'daki Türk sermayeli işletmelerin yaklaşık yüzde 40'ı yine KRV eyaletinde bulunuyor.

DW, dpa/ETO,HS