Almanya'da Bertelsmann Vakfı'nın yaptığı bir araştırma, acil ihtiyaç duyulan nitelikli iş gücünü Almanya'ya çekmek için getirilen kolaylıklar ve yasal değişikliklere rağmen önemli bir başarı kaydedilemediğini ortaya koydu.

Geçen yıl yürürlüğe giren Nitelikli İş gücü Göçü Yasası ile getirilen kolaylıklara rağmen 2023 yılında Almanya'ya üçüncü ülkelerden gelen nitelikli iş gücünde artış kaydedilmedi. Alman istihdam piyasasına katılan yaklaşık 70 bin yabancı iş gücünün, şirketlerin ihtiyacını karşılamanın çok uzağında kaldığına vurgu yapıldı.

Şirketlerin yüzde 68'i sıkıntıda

Bertelsmann Vakfı'nın bu yıl beşincisini yaptırdığı yıllık ankete göre Alman şirketlerindeki yöneticilerin yüzde 68'i, işletmede nitelikli iş gücü sıkıntısı yaşandığını bildirdi. Bu oran, 2023 yılındaki ankette de yüzde 70 çıkmıştı. İhtiyaçlar sektöre, işletmenin bulunduğu bölge ve gerekli meslekî becerilere göre değişkenlik gösterirken şirketlerin yüzde 53'ü meslek eğitimi sahibi iş gücüne, yüzde 30'u ise üniversite mezunlarına ihtiyaç duyduğunu belirtti. Anket, en az 10 çalışana sahip Alman şirketlerinden toplam 8 bin yöneticiyle Haziran-Eylül ayları arasında yapıldı.

Nitelikli iş gücüne acil ihtiyaç duyan sektörlerde ise geçen yıla göre değişiklik olmadı. İnşaat ve zanaatçılığın yanı sıra turizm, hasta ve yaşlı bakımı, nitelikli iş gücüne en fazla ihtiyaç duyulan alanlar olmayı sürdürüyor.

Şirketler yabancı iş gücüne temkinli

Araştırmada, diğer yandan neredeyse tüm alanlarda ihtiyacın bir önceki yıla göre yüzde 10 oranında azaldığı ortaya çıktı. Şirketlerin yabancı iş gücü ve çırakların işe alımında temkinli davrandığı, işletmelerin sadece yüzde 18'inin yabancı iş gücü ve yüzde 5'inin yabancı çırak yoluyla eleman kazanma yoluna gittiği kaydedildi.

Almanya'ya AB dışındaki ülkelerden çalışmak için başvuranların sayısı 2023'te 70 bin 459'da kaldı. 2022'de 71 bin 46 kişi çalışmak için Almanya'ya gelmişti. Ancak çalışmak dışında diğer yollardan Almanya'ya gelenlerin sayısında da azalma kaydedildi. Örneğin sığınma amaçlı gelenlerin sayısı 2022'de 1 milyon 119 bin 388 iken bu sayı 2023'te 519 bin 530'a geriledi.

AB ülkelerinden Almanya'ya göç de 466 bin 500 ile yeni bir negatif rekor kırdı.

Türkler ve Hintler başı çekti

AB dışındaki ülkelerden 2023'te çalışmak için Almanya'ya gelenlerin yüzde 43'ünü başta Hindistan olmak üzere Asyalılar ve Türkler oluşturdu. Bu grubu, yüzde 38'lik oranla başta Batı Balkan ülkeleri olmak üzere AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gelenler izledi. Afrika ülkeleri ise iş gücü göçünün sadece yüzde 6'sını oluşturdu.

Almanya'ya çalışmak için gelenler arasında kadınların oranı ise yüzde 31,5'te kaldı. Sadece mesleki eğitime sahip nitelikli iş gücünde kadınlar çoğunluğu oluşturdu. Bu durumda, Almanya'da büyük açık bulunan bakıcılık mesleklerinde kadınların oranının yüksek olmasının rol oynadığı düşünülüyor.

Yasal kolaylıklar yeterli olmadı mı?

Alman hükümeti geçen yıl Nitelikli İş Gücü Göçü Yasası ile yurt dışından yabancı iş gücünün Almanya'ya gelme koşullarını iyileştirmiş, meslek eğitimine yönelik diplomaların ve meslek deneyiminin Almanya'da tanınması kolaylaştırılmıştı.

Bertelsmann Vakfı göç uzmanı Susanne Schultz, yasanın iyi bir temel sunduğunu, ancak kapsamlı göç politikalarıyla geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Schultz, "Şimdi önemli olan, yasal temele oturtulmuş bu araçların kararlı bir şekilde ve ihtiyaç duyulan kaynaklarla hayata geçirilmesi. Bu noktada yabancı daireleri ve yurt dışı diplomatik temsilciliklerine önemli bir rol düşüyor. Kapsamlı bir 'hoş geldin' kültürüne ihtiyaç var. Nüfus patlaması yaşanan dönemde doğanların emekliye ayrılmasıyla artan iş gücü açığını göz önünde bulundurduğumuzda, yurt içi potansiyelin harekete geçirilmesinin yanı sıra üçüncü ülkelerden göç kilit önem taşıyor" dedi.

Şirketler, resmi makamlar ve sivil toplumun daha sıkı bir ağ oluşturmasının önemine işaret eden Schultz, Almanya'da kalma perspektifinin iyileştirilmesi ve ayrımcılığa karşı daha hassas yapılar oluşturulmasıyla özellikle de yabancı kadın iş gücünün ülkede tutulması gerektiğini kaydetti.

DW/BK,TY

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?