Anayasada değişiklik öngören yaklaşık 20 maddelik teklifin bugün AKP Genel Sekreteri Abdülhamit Gül ile MHP milletvekili Mehmet Parsak'ın düzenleyeceği ortak bir basın toplantısında açıklanması bekleniyor. Teklifin son hali Başbakan ve AKP Genel Başkanı Binali Yıldırım ile MHP lideri Devlet Bahçeli'nin onayının ardından, TBMM Başkanlığı'na sunuldu.

Anayasa değişikliğinin temel unsuru Cumhurbaşkanının yetkilerinin artması olacak. Cumhurbaşkanının bir partiye üye olması önündeki engel kaldırılacak. Başbakanın yetikilerinin büyük bölümü cumhurbaşkanına devredilecek. Reformun detayları henüz kamuoyu ile paylaşılmadığı için tam olarak bilinmiyor.

Ancak Türk medyasında çıkan haberlere göre, yeni anayasada yürütme yetkisinin tamamen cumhurşbakanına verilmesi öngörülüyor. Ayrıca, mevcut Anayasa’dan "Cumhurbaskanı'nın varsa partisi ile bağı kesilir" hükmü çıkarılacak ve başbakanlık kurumu kaldırılacak. Başbakanlık’ın yanısıra "Bakanlar Kurulu” kavramı anayasadan çıkarılacak. Cumhurbaşkanının bakanları atamasına ilişkin düzenlemede milletvekilleri arasından ya da dışarıdan ayrımı yapılmayacak, inisiyatif cumhurbaşkanında olacak.

Yeni sistem, cumhurbaşkanının yargılanmasını ise zorlaştırıyor. Buna göre, cumhurbaşkanının Yüce Divan'a sevki için 3 aşamalı bir yöntem öngörülüyor. Bu durumda, cumhurbaşkanı hakkında soruşturma önergesi verilebilmesi için salt çoğunluk, komisyonun kurulabilmesi için beşte üç, Yüce Divan’a sevk için ise üçte iki çoğunluk aranacak.

Anayasa değişiklik teklifinin mecliste kabul edilebilmesi için en az 330 milltevekilinin "evet” oyu kullanması gerekiyor. Mecliste 316 üyesi bulunan AKP bu nedenle anayasa çalışmalarında muhalefet partisi MHP ile işbirliği yaptı. Anayasa değişikliği ile "başkanlık sistemi”nin hayata geçirilmesine karşı çıkan MHP'nin isteğiyle cumhurbaşkanının yetkilerinin genişletildiği bir taslak üzerinde çalışıldı.

Yeni anayasa için ilkbahar aylarında referandum yapılması bekleniyor. Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli dün yaptığı açıklamada, Mart, Nisan veya Mayıs ayında anayasa değişikliğinin referanduma sunulabileceğini belirtmişti.

"Erdoğan'ın iktidarı 2029'a kadar sürebilir"

Öte yandan yeni anayasa değişikliğiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan yönetiminin görev süresini uzatabileceği ihtimali dile getirildi. Graz Üniversitesi Güneydoğu Avrupa Araştırmları Merkezi'nden Yardımcı Doçent Doktor Karabekir Akkoyunlu'ya göre, anayasa değişikliği Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın iktidarının görev süresini uzatmasının önünü açacak. Akkoyunlu Deute Welle'ye yaptığı açıklmada, "Öngörülen plana göre bir sonraki seçimler 2019'da yapılacak.  Ancak bu yönetimde yapısal bir değişiklik olacağı için, Erdoğan yeni sistemle göreve en başından, sıfırdan, başlamış sayılıp 2024 yılında tekrar seçilmek için adaylığını koyabilir. Böylece 2029'a kadar iktidarda kalabilir" diye konuştu.

 

© Deutsche Welle Türkçe

DW/ JD/MK