Ortadoğu’da “Arap Baharı” adı verilen başkaldırı hareketi devam ediyor. Arap ülkelerindeki kitlesel isyan hareketleri sonucunda, uzun süredir iktidarda olan bazı diktatörler alaşağı oldu, bazılarının da koltuğu sallanmaya başladı. Önceleri birkaç yüz kişiden oluşan bu hareketlerin çığ gibi büyüyerek etkili bir harekete dönüşmesinde tek tek birçok insanın katkısı var. İşte onlardan beşine Avrupa Birliği Parlamentosu tarafından bugün Saharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü veriliyor.

Avrupa Birliği Parlamentosu, insan hakları ve demokrasi mücadelesine katkıda bulunmuş kişi ve kurumlara verdiği Saharov Ödülü’ne bu yıl Arap Baharı’nın tanınmış beş ismini seçti.

Avrupa Birliği Parlamentosu Başkanı Jerzy Buzek, bu yılki ödül sahiplerini ekim ayında kamuoyuna açıklarken sesi heyecanlıydı: "Avrupa Birliği Parlamentosu bu yılki Saharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'nü, Arap Baharı’nın beş temsilcisine vermeyi uygun bulmuştur. Tunus’ta yaşamını yitiren Muhammed Buazizi, 26 yaşındaki Mısırlı blog yazarı Esma Mahfuz, Libyalı muhalif Ahmed el Zübeyir Ahmed el Sanusi, Suriyeli avukat Rezzan Zeytuni ve Suriyeli karikatürist Ali Ferzat'a..."

Buazizi artık hayatta değil

Saharov Ödülü'ne layık görülen beş aktivistten biri olan ve manavlık yapan Muhammed Buazizi artık hayatta değil. Polis geçen yılın aralık ayında Buazizi’nin sattığı mallara el koymuş ve kendisine kötü muamelede bulunmuştu. 26 yaşındaki Buazizi bunun üzerine belediye binası önünde üzerine benzin dökerek kendisini yakmıştı. Buazizi, ölmeden önce "Yoksulluğa son, işsizliğe son” diye de haykırmıştı. İşte bu olay Tunusluları sokaklara dökmüş ve protestolar Arap Baharı’nın tetikleyicisi “Yasemin Devrimi”ne kadar devam etmişti.

Bu yılın 18 Ocak günü ise Kahireli genç bir kadın bir web kamerası önüne geçerek, Mısır’daki mevcut durumdan hoşnutsuzluğunu dile getiriyordu.

Kameradan verdiği mesajda, 26 yaşındaki Esma Mahfuz "Yolsuzluklara hayır, rejime hayır" diye haykırıyordu. Video mesajını Facebook sayfasında yayınlayan Mahfuz, kendisiyle aynı düşüncede olanları Tahrir Meydanı’nda buluşmaya davet ediyor, “Lütfen bize katılın, hakkınızı arayın” şeklinde çağrı yapıyordu.

31 yılını zindanlarda geçirdi

Libyalı insan hakları savunucusu Ahmed el Zübeyir Ahmed el Sanusi de Saharov Ödülü'ne layık bulunanlar arasında. 77 yaşındaki El Sanusi, Libya’nın en yaşlı siyasi mahkumu konumundaki bir demokrasi savaşçısı. 31 yılını Libya’da Kaddafi’nin zindanlarında geçirmiş. El Sanusi bugün Libya’daki direnişçi güçlerin iktidarında, Libya’nın siyasi kaderini belirleyen bir yönetici olarak rol alıyor.

Suriye’de Saharov Ödülü'ne layık bulunan aktivistler ise ülkelerinin özgürlüğe kavuşacağı günleri bekliyorlar. Suriyeli avukat Rezzan Zeytuni, aylardan bu yana yeraltında yaşıyor. Zeytuni, internetteki “Suriye İnsan Hakları Enformasyon Linki” adlı bloğunda, Suriye resmi makamlarının sistematik insan hakları ihlallerini ve kaybolan insanları duyuruyor. Suriyeli karikatürist Ali Ferzat ise yaptığı bir karikatür yüzünden rejimin şimşeklerini üzerine çekmiş ve hastanelik edilinceye kadar dövülmüş. Ferzat’ın ellerinin kırılmasına yol açan karikatüründe, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad valizi ile otostop yaparken ve Kaddafi’ye kendisini de birlikte götürmesi için işaret yaparken görülüyor.

Mısırlı Esma Mahfuz, protestolar sırasında çok sayıda arkadaşını yitirmiş. Deutsche Welle Arapça Servisi’ne yaptığı açıklamada Esma Mahfuz, Saharov Ödülü'nün sadece kendisine verilmemiş olduğunu önemle vurguluyor ve "Ödül beni cesaret sahibi bir kız olarak daha da yüreklendiriyor. Ama hayır, birçok Mısırlı benden daha cesaretli. Bu ödül onlaradır. Ben, onlardan biri olduğum ve bu ülkede yaşadığım için onur duyuyorum" şeklinde konuşuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Stefanie Duckstein / Çelik Akpınar

Editör: Ercan Coşkun