Aung San Suu Kyi, 19 Haziran 1945’te o zamanki İngiliz sömürgesi Birmanya'nın başkenti Yangon’da doğdu. Daha sonra milli kahraman haline gelen General Aung San’ın kızıydı. Babası ülkenin bağımsızlığı için savaştı. 1948’deki bağımsızlığı göremeden bir yıl önce bir saldırıda öldürüldü.

Aung San Suu Kyi, Hindistan’da büyüyüp, eğitim gördüğü İngiltere’de evlendi ve iki oğlu oldu. 1988’de askeri hükümete karşı kanlı ayaklanmalar sırasında ülkesine döndü. 26 Ağustos 1988’deki ilk halk konuşmasında demoratik kalkınma çağrısı yaptı. Ancak askeri yönetim gücünü pekiştirdi.

"Hukuk ve Düzenin Yeniden Tesisi Devlet Konseyi" 1990’da seçimlerin yapılmasına izin verdi. Aung San Suu Kyi'nin partisi Ulusal Demokrasi Ligi (NLD), oyların yüzde 80’ini kazandı. Fakat askeri cunta seçim sonuçlarını yok saydı.

15 yılı ev hapsinde geçti

1989’da, seçimlerden kısa süre önce Aung San Suu Kyi ilk kez ev hapsine konuldu. 1995’de salıverilse de özgürlüğü uzun sürmedi. Çeşitli aralıklarla 2010’a kadar ömrünün neredeyse 15 yılını bu göl kenarındaki evinde hapis olarak geçirdi. Askeri yönetim her ne kadar hareket alanını kısıtlasa da etkisini ve harekete geçirme gücünü engelleyemedi.

Aung San Suu Kyi, 1991'de “demokrasi ve insan hakları için verdiği şiddetten uzak mücadele” nedeniyle Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü. Askeri yönetimin ülkesine tekrar girmesine izin vermeyebileceği endişesiyle Oslo’da ödülü onun yerine oğlu Kim teslim aldı.

Aung San Suu Kyi, ev hapsine ara verilen kısa dönemde taraftarlarına ünlü konuşmalarını yaptı. Posta kutusuna atılan soruları evinin kapısının üzerinden yanıtladı. Demokrasi ile ilgili düşüncelerini paylaştı.

Aung San Suu Kyi ev hapsindeyken taraftarları ve tüm dünyadan siyasetçiler serbest bırakılmasını talep etti. Bu arada Batılı devletlerde çok sayıda ödüle layık görüldü. Ancak bu ödülleri bizzat kendisi teslim alamadı.

Aung San Suu Kyi ile askeri cunta arasında 2007’de başlayan yakınlaşma süreci, 13 Kasım 2010’da yeni bir aşamaya ulaştı ve muhalif siyasetçinin ev hapsi kaldırıldı. Askerler kendilerine yönelik uluslararası izolasyonu kırmak isterken, Aung San Suu Kyi ordu ile diyalog kurmadan başarılı olamayacağını anlamıştı.

Aung San Suu Kyi 2012'de milletvekili oldu. Partisi NLD, ara seçimde 45 sandalyeden 43’ünü kazandı. Bu, NLD’nin 1990’dan sonra katıldığı ilk seçimlerdi. 2015 sonunda Myanmar’ın tamamında düzenlenecek ilk serbest seçimlerde NLD’nin büyük bir zafer elde etmesi bekleniyor.

Ödülüne 20 yıl sonra kavuştu

Aung San Suu Kyi, Nobel Barış Ödülü verildikten 20 yıl sonra, 16 Temmuz 2012’de ödülü Oslo’da bizzat teslim aldı. Konuşmasında ödülün onu daha fazla demokrasi için mücadeleye devam etme konusunda teşvik ettiğini söyledi. Ülkesindeki reformlar için uluslararası toplumdan yardım istedi.

ABD Başkanı Barack Obama, 2012 sonunda Myanmar’a gitti. Aung San Suu Kyi ile yıllarca ev hapsinde tutulduğu göl kenarındaki evinde bir araya geldi. Obama ziyaretinde, Aung San Suu Kyi’nin on yıllar süren mücadelesinden ve ülkenin dışa açılma politikalarından övgüyle söz etti.

Aung San Suu Kyi, 2014’te iki günlük ziyaret için Berlin’e geldi. Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck tarafından karşılandı ve insan hakları ve demokrasi mücadelesi nedeniyle Williy Brandt Ödülü ile onurlandırıldı. Ülkesinin demokratik geleceğinin hala sağlam olmadığına vurgu yaptı.

Aung San Suu Kyi gelecek seçimleri kazansa da Devlet Başkanı olamayacak. Anayasaya göre yabancı uyruklu eşe ve çocuklara sahip olanlar bu mevkiye gelemiyor. Bununla birlikte partisinin muhtemel zaferinden sonra etkili bir siyasi konum üstlenmesine kesin gözüyle bakılıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/TM/UÇ/BK/NH