Avrupa Adalet Divanı, Avrupa Birliği (AB) iltica yasasına uymadığı ve göçmenleri yasadışı olarak sınırdışı ettiği gerekçesiyle Macaristan'ı 200 milyon euro para cezasına çarptırdı. Ayrıca yasayı hayata geçirmediği her gün başına Macar hükümetinin 1 milyon euro para cezası ödemesine hükmedildi. Kararda Macaristan'ın Avrupa Birliği hukukunu olağanüstü ağır şekilde ihlal ettiği belirtildi.

Avrupa Adalet Divanı (AAD), Aralık 2020'de aldığı kararda Macaristan'ın Avrupa Birliği hukukunu ihlal ettiğine hükmetmişti. Budapeşte'nin uluslararası koruma süreçlerine erişimi kısıtladığı ve sığınmacıları transit bölgelerde hukuka aykırı şekilde tutukladığı sonucuna varılmıştı. Lüksemburg'daki mahkeme bugün aldığı kararda para cezasının Macaristan'ın 2020 tarihli karara rağmen AB yasalarına uymaktan "kasıtlı olarak kaçındığı" gerekçesiyle verildiğini belirtti.

Kararda "Yükümlülüklerin yerine getirilmemesi AB hukukunun benzeri görülmemiş ve son derece ciddi bir ihlalini teşkil ettiğinden, Divan Macaristan'ın 200 milyon euroluk bir toplu ödeme yapmasına ve gecikilen her gün için bir milyon euro ceza ödemesine hükmetmektedir" denildi.

Viktor Orban'dan tepki

Karar Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ı öfkelendirdi. Orban sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada "AAD'nin Avrupa Birliği sınırlarını koruduğu için Macaristan'a 200 milyon euro artı günlük 1 milyon euro ceza verme kararı çok çirkin ve kabul edilemez" ifadelerini kullandı. Orban "Öyle görünüyor ki Brüksel bürokratları için yasadışı göçmenler kendi Avrupalı vatandaşlarından daha önemli" dedi.

Viktor Orban uluslararası yasaların iltica başvurusunda bulunma hakkı tanımasına rağmen sığınmacıların Macaristan topraklarına girmesine karşı çıkıyor. Polonya ve Çek Cumhuriyeti gibi Macaristan da AB'nin 2015 yılında kabul ettiği program çerçevesinde belirlediği sığınmacı kotasını reddetmiş, bu yüzden AB mahkemelerince kınanmıştı.

"Üyeler arasında dayanışma ve sorumluluğun paylaşımı baltalandı"

Avrupa Adalet Divanı, kararında 2020 yılındaki karara rağmen Budapeşte'nin sığınmacıların iltica başvurusu için ülkeye girişlerini kısıtlamayı ve başvurularının değerlendirilmesi sırasına ülkede kalma haklarını muhafaza etmediğini belirtti. Lüksemburg'daki mahkeme, Avrupa Birliği Komisyonu'nun para cezası talebini haklı bularak Macaristan'ın "üye devletler arasında dayanışma ve sorumluluğun adil paylaşımı ilkesini ciddi şekilde baltalayan" bir yol izlediğini kaydetti.

2026'da yeni yasalar yürürlüğe girecek

AB üyesi ülkeler 2026 yılında yürürlüğe girecek olan yeni iltica kurallarını nasıl uygulayacaklarına dair ulusal planlarını Aralık ayına kadar sunmak zorunda. Bu kurallar hayata geçtiğinde AB ülkelerine gelen düzensiz göçmenler daha hızlı inceleme prosedürleriyle karşılaşacak ve iltica talebi kabul edilmeyenlerin sınır dışı edilmeleri hızlanacak. İltica talepleri oluşturulup incelenirken göçmenleri tutmak için yeni sınır merkezleri oluşturulacak. Yeni kurallar ayrıca AB ülkelerinin İtalya ve Yunanistan gibi "ön cephede" yer alan ülkelerden binlerce sığınmacıyı kabul etmelerini ya da bunun yerine baskı altındaki ülkelere para veya başka kaynaklar sağlamalarını gerektiriyor. Macaristan özellikle bu son noktaya itiraz ederek yeni kurallara direnmiş ve kendi katı yaklaşımının AB'yi koruyacak yaklaşım olduğunu savunmuştu.

AFP / EC, JD

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?