Avrupa Birliği (AB) Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilciliği sözcüsü Maja Kocijancic tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Diyarbakır, Van ve Mardin belediye başkanları Selçuk Mızraklı, Bedia Özgökçe Ertan ve Ahmet Türk'ün görevlerinden alınmasının, 31 Mart seçimlerinin demokratik sonuçlarına saygıyı tartışmaya açması nedeniyle ciddi bir endişe kaynağı olduğu" vurgulandı.

Açıklamada yerel politikacıların görevden uzaklaştırılmalarının, gözaltına alınmalarının ve kayyum atamalarının seçmenleri yerel düzeyde siyasi temsiliyetten yoksun bıraktığı ve bunun yerel demokrasiye de zarar verdiği kaydedildi. Türk hükümetinin terörle mücadele konusunda meşru bir hakka sahip olduğu ifade edilen açıklamada, ancak bunun Anayasa ve Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalardaki temel hak ve özgürlüklere uygun olması gerektiği belirtildi.

AB sözcüsü Kocijancic, Türkiye'nin Venedik Komisyonu'nun önerileri ve taraf olduğu Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'na bağlılığı doğrultusunda yerel demokrasinin işlemesi için gerekli önlemleri almasının şart olduğuna da işaret etti. AB'nin Türkiye'deki terör saldırılarını kınayan açıklamalar yaptığına dikkat çekilen metinde, barışçıl ve sürdürülebilir bir çözüm için güvenilir siyasi bir sürecin acil olarak başlatılması çağrısında da bulunuldu.

AP ve Almanya'dan tepki

Avrupa Parlamentosu'nda Sosyal Demokrat grubun başkan vekillerinden Hollandalı siyasetçi Kati Piri de kayyum atamaları ile ilgili bir açıklama yaptı. Piri, Twitter mesajında "Diyarbakır, Mardin ve Van belediye başkanları seçimden beş ay sonra 'terör gerekçesiyle' görevlerinden alındı. İnsanların iradesine sıfır saygı. Peki, şimdi sırada ne var? Ankara ve İstanbul'un belediye başkanlarının alınması mı?" ifadelerini kullandı.

Alman Federal Meclisi'nin Sol Partili milletvekili Gökay Akbulut da Twitter hesabından yaptığı açıklamada HDP ile dayanışma çağrısında bulundu. "Avrupa anti-demokratik Türk hükümeti ile işbirliğini dondurmalı" diyen Akbulut, Türk hükümetinin demokrasiden ne kadar uzak olduğunu bir kez daha gösterdiği mesajını paylaştı.

Alman Federal Meclisi Başkanvekili Claudia Roth da Alman Yazı İşleri Ağı'na (RND) yaptığı açıklamada kayyum atamalarını eleştirdi. Yeşiller milletvekili Roth, "Bu karar, Türkiye'deki demokrasi ve hukuk devletinin son unsurlarının da yok edildiğini bir kez daha gösteriyor" değerlendirmesini yaptı.

Gül ve Davutoğlu'ndan kayyum atamalarına tepki

Diyarbakır, Van ve Mardin belediye başkanlarının görevlerinden alınarak yerlerine kayyum atanmasına eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Twitter hesabından yaptığı açıklama ile tepki gösterdi. Gül, "Daha yeni seçilmiş belediye başkanlarının 'bu şekilde' görevden alınmaları demokrasimiz için doğru olmamıştır" ifadesini kullandı.

Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu da Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, üç belediye başkanının "idari tasarrufla" görevden alınmasının demokratik sistemin ruhuna aykırı olduğu değerlendirmesini yaptı. "Seçimle gelenlerin seçimle ayrılması milli irade ilkesinin gereğidir" diyen Davutoğlu, sözlerini "Adayların seçime girmesi kanuna aykırı ise Yüksek Seçim Kurulu bunu seçim öncesinde değerlendirmelidir. Elbette seçim sonrasında işlenen suçlara ilişkin de gerekli tedbirler alınabilir. Ancak bunun öncelikle yargı nezdinde hukuki şartları oluşmalıdır" şeklinde sürdürdü.

Esas olanın seçme ve seçilme hakkı olduğunu vurgulayan Davutoğlu, bu kararın toplumsal barışa katkı sunmayacağı gibi terörle mücadeleyi de zaafa uğratabileceğini ifade etti. Davutoğlu, Twitter'daki paylaşımlarına "Terörle en etkili siyasi mücadele, demokratik temsili aşındırmakla değil milletin gönlüne girip seçim kazanmakla verilir" şeklinde devam etti.

Belediye başkanlarının görevden alınmasını CHP'li İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve İzmir Belediye Başkanı Tunç Soyer de eleştirdi. Twitter hesabından bir açıklama yapan İmamoğlu, üç kente kayyum atanmasının demokrasiyle izah edilemeyeceğini belirterek "Milletin iradesini yok saymak kabul edilemez" dedi.

İzmir Belediye Başkanı Tunç Soyer de belediye başkanlarının görevden alınmasının seçmen iradesini yok saymak olduğunu belirterek dayanışma çağrısında bulundu.

Saadet Partisi'nden de kayyum atamalarına tepki geldi. Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Birol Aydın, "Diyarbakır, Mardin ve Van halkının iradesine ipotek konmuştur" diyerek alınan kararın Türkiye'nin ve bölgenin geleceği açısından sağduyu ve aklıselimden uzak olduğunu ifade etti.

Cumhurbaşkanlığından açıklama

Türkiye Cumhurbaşkanlığı da kayyum atamaları ile ilgili açıklama yaptı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından yapılan açıklamada kayyum atamalarının terör gerekçesi ile yapıldığı savunularak "Belediye imkanlarının eli kanlı terör örgütü lehine kullanıldığı adli ve idari soruşturmalarla tespit edilmiş ve gereken yapılmıştır. Millet iradesi asla terörün vesayetine terk edilemez. Demokrasi mücadelemiz çerçevesinde teröre destek veren belediyelere müdahale kaçınılmazdır" ifadeleri kullanıldı.

Türkiye İçişleri Bakanlığı Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Adnan Selçuk Mızraklı, Van Büyükşehir Belediye Başkanı Bedia Özgökçe Ertan ve Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk'ün görevden uzaklaştırıldığını duyurmuştu. Halkların Demokratik Partisi (HDP) üyesi bu üç ismin yerine söz konusu illerin valileri görevlendirildi.

HS/BW

© Deutsche Welle Türkçe