Ham petrol, euro ve altın fiyatlarının rekor düzeye çıkmasıyla Avrupa ekonomileri üzerinde kara bulutlar dolaşmaya başladı. Petrol varil fiyatının 105 dolara kadar çıkması ve euro’nun 1,53 Dolar’dan işlem görmeye başlaması, ihracatçı Avrupa şirketlerini kara kara düşündürüyor.

İyimserliğini kaybetmeyen Avrupa Merkez Bankası ise euro bölgesiyle ilgili ekonomik büyüme tahminlerini %2’den %1,7’ye indirmekle yetiniyor. Uzmanlar bu oranı bile aşırı iyimser bulurken euro’nun değer rekoru kırması da para ve kur politikalarının tartışılmasına yol açıyor.

Euro bölgesi Maliye Bakanları ortak para biriminin aşırı değerlenmesi yüzünden halen %4 olan Merkez Bankası faizinin konjonktürün canlandırılması amacıyla düşürülmesini istiyor. Döviz kurlarındaki gelişmeden endişe duyduklarını gizlemeyen euro bölgesi Maliye Bakanları gibi Uluslararası Para Fonu’nun yeni başkanı Dominique Strauss-Kahn da Avrupa para politikasının daha iyi koordine edilmesi gerektiğini söylüyor.

Jean-Claude Trichet’nin tutumu

AMB ise susuyor. Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet Şubat ayında ana faiz haddini düşürebilecekleri sinyalini vermişti ama son başkanlar toplantısında da tarih vermekten kaçındı. Ana faiz oranının düşmesi yatırım ve tüketici kredilerini ucuzlatıp ekonominin canlanmasına yarıyor ama karşılığında da enflasyon kontrolden çıkabiliyor.

Merkez Bankası kanunu fiyat istikrarına mutlak öncelik tanıyor. Hammadde ve enerji fiyatlarındaki yüksek artış AMB’nin %2’lik enfllasyon hedefini bu yıl tutturmasının zor olacağını gösteriyor. Merkez Bankası’nın tahmini enfllasyon oranı %2,5’tan %2,9’a çıktı. Yüksek enflasyonun en büyük sorun olduğunu belirten bankacılar faiz indiriminin bu ortamda piyasalara ve toplu sözleşme görüşmeleri içindeki sendikalara verilmiş yanlış bir sinyal olacağını öne sürüyorlar. Merkez Bankası da yüksek ücret zamlarının enflasyonu körüklemesinden endişe ediyor.

”İhracatçı Amerikan şirketlerine yarıyor”

AMB’nin katı kur politikası yüzünden euro ile dolar arasındaki makasın açıldığını söyleyen uzmanlar ABD ve Avrupa faiz oranları arasındaki farkın ortak para biriminin pahalanmasındaki en önemli unsur olduğunu hatırlatıyorlar. Finans krizi yüzünden Amerikan Merkez Bankası’nın ana faiz haddini %3’e kadar düşürmesi ihracatçı Amerikan şirketlerine yarıyor. Amerikan Merkez Bankası fiyat istikrarı kadar ekonomik büyümeden de sorumlu olduğu için önceliği konjonktüre veriyor.

Uzmanlara göre AMB enflasyon yüksek tehlikesi savuşmadan faiz oranlarını düşürmeyecek. Ekonomistler bu adımın yaz sonlarından önce gelmeyeceğine işaretle ‘faiz indirimi geç ve mütereddit gelecek, euro bölgesi de bunun bedelini artan döviz kuru ve düşen büyüme hızıyla ödeyecek’, diyorlar